Tháng 5-2014, LĐLĐ Thành phố Nam Định phối hợp với Trung tâm phát triển CCN An Xá xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện mô hình “Vai trò của tổ chức công đoàn về bảo vệ môi trường trong các doanh nghiệp” tại CCN An Xá (TP Nam Định). Qua hơn 1 năm triển khai, mô hình bước đầu đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần cải thiện môi trường trong các doanh nghiệp tại CCN.
CCN An Xá hiện có 54 doanh nghiệp đi vào sản xuất, tạo việc làm ổn định cho hơn 3.000 công nhân lao động. Với các ngành nghề sản xuất, kinh doanh, dịch vụ rất phong phú, bao gồm: đúc kim loại, cơ khí, sản xuất đồ nhựa gia dụng, sản xuất bông sợi, bao bì các loại, tư vấn xây dựng, quảng cáo, sửa chữa ô tô, máy công trình, chế biến thức ăn gia súc, cửa nhựa lõi thép, sản xuất chế biến hàng nông sản, thủy sản... Cùng với việc góp phần không nhỏ vào sự phát triển kinh tế của tỉnh, hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của các doanh nghiệp tại CCN An Xá cũng có những yếu tố ảnh hưởng, tác động xấu tới môi trường. Qua điều tra khảo sát, nhiên liệu các doanh nghiệp sử dụng hằng tháng chủ yếu là điện, một số doanh nghiệp sử dụng than kíp lê, củi, xăng dầu; 5 đơn vị sử dụng hóa chất các loại. Chính vì vậy mục tiêu của việc triển khai mô hình này nhằm tạo ra sự phối hợp hành động bảo vệ môi trường, phục vụ cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp tại các CCN. Theo đó LĐLĐ thành phố đã phối hợp với Trung tâm phát triển CCN tổ chức hội nghị tập huấn về Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản có liên quan đến công tác bảo vệ môi trường cho gần 200 đại biểu là chủ tịch công đoàn, người sử dụng lao động và cán bộ phụ trách công tác bảo vệ môi trường của 54 doanh nghiệp trong CCN. Bên cạnh đó, LĐLĐ thành phố phối hợp với Phòng TN và MT và Trung tâm phát triển CCN An Xá tham mưu cho UBND thành phố triển khai các quy định về công tác bảo vệ môi trường, ATVSLĐ, yêu cầu tất cả các doanh nghiệp phải cam kết đảm bảo môi trường, thực hiện nghiêm các quy định về ATVSLĐ, phòng cháy chữa cháy; thường xuyên giữ gìn vệ sinh chung. Mỗi doanh nghiệp phải có thùng rác để đựng rác thải phát sinh trong ngày và ký hợp đồng với đơn vị thu gom để thu gom rác, nhất là rác thải nguy hại. LĐLĐ thành phố còn phối hợp với Phòng TN và MT, Trung tâm phát triển CCN An Xá lựa chọn đơn vị điểm để tổ chức ra quân và hưởng ứng “Ngày môi trường thế giới”, “Tuần lễ biển và hải đảo Việt Nam”, “Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn”. Tại các doanh nghiệp, công đoàn cơ sở phối hợp với chủ sử dụng lao động đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao ý thức của người lao động với nhiều hình thức như: qua loa truyền thanh của doanh nghiệp, treo băng rôn, khẩu hiệu tại các xưởng sản xuất, bếp ăn, cổng doanh nghiệp, phát tờ rơi và tổ chức tập huấn về công tác bảo vệ môi trường; xây dựng và ban hành các quy định về bảo vệ môi trường trong doanh nghiệp. Phong trào “xanh - sạch - đẹp”, đảm bảo ATVSLĐ được lãnh đạo các doanh nghiệp quan tâm hưởng ứng. Hầu hết các doanh nghiệp đã trồng cây xanh trong và ngoài doanh nghiệp; hội đồng bảo hộ lao động, mạng lưới an toàn vệ sinh viên được kiện toàn kịp thời và tổ chức hoạt động có hiệu quả, năm 2014 và những tháng đầu năm 2015 không có tai nạn lao động xảy ra. Sau hơn 1 năm triển khai mô hình, đa số các doanh nghiệp đã nâng cao ý thức về công tác bảo vệ môi trường trong doanh nghiệp; tổ chức tập huấn cho người lao động; tổ chức phân loại rác thải, nhất là các doanh nghiệp ký kết có trách nhiệm xử lý rác thải nguy hại. Đến nay, cả 54 doanh nghiệp trong CCN An Xá lập đủ thủ tục, hồ sơ bảo vệ môi trường và đã được cấp sổ đăng ký chủ nguồn thải, chất thải nguy hại. 22/54 doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải công nghiệp; 18 doanh nghiệp có hệ thống xử lý khí thải, 6 doanh nghiệp có hệ thống xử lý bụi, 30 doanh nghiệp tập hợp rác thải tại khu xử lý chung của Trung tâm phát triển CCN An Xá; 100% doanh nghiệp có hợp đồng vận chuyển phí xử lý rác thải rắn và các khoản phí về bảo vệ môi trường... Tiêu biểu trong thực hiện mô hình này phải kể đến Cty CP Nam Tiệp và Cty TNHH thương mại Phúc Thái. Cty CP Nam Tiệp thành lập năm 2005, sản phẩm chủ yếu là quần áo dệt kim xuất khẩu. Khi mới thành lập, các kiến thức về môi trường còn rất hạn chế. Nhưng khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2014 có hiệu lực, nhất là từ khi nước ta gia nhập WTO và hội nhập sâu rộng vào thị trường Mỹ, Cty đã nhận thức sâu sắc về vấn đề bảo vệ môi trường, coi đây là một trong những tiêu chí hàng đầu quyết định sự phát triển bền vững của Cty. Cùng với việc đăng ký hồ sơ đạt tiêu chuẩn môi trường cho dự án đầu tư xây dựng xưởng may xuất khẩu, được Sở TN và MT cấp phiếu xác nhận đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường, Ban lãnh đạo Cty đã có cam kết về bảo vệ môi trường và thực hiện nhiều biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường như: đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải công suất 20m3/ngày đêm, đạt tiêu chuẩn Việt Nam; xây dựng khu vực thu gom và xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại và hóa chất sử dụng để tẩy bẩn sản phẩm; cung cấp than kíp lê cho lò hơi, giảm thiểu thấp nhất khí thải ra môi trường; đầu tư máy móc thiết bị tiên tiến hiện đại hơn để giảm thiểu về tiếng ồn ảnh hưởng đến người lao động; định kỳ kiểm soát quan trắc môi trường và đo kiểm tra môi trường lao động; giáo dục cho toàn thể cán bộ, công nhân viên ý thức và kỹ năng bảo vệ môi trường… Nhờ đó, Cty liên tục ổn định và phát triển, đến nay đã có trên 1.000 lao động có việc làm và thu nhập ổn định, doanh thu mỗi năm hàng trăm tỷ đồng. Hiện Cty đang hoàn tất dự án mở rộng quy mô sản xuất tại Cty TNHH Hoàng Gia, dự kiến đầu năm 2016 đi vào hoạt động, thu hút thêm gần 1.000 lao động… Cty TNHH thương mại Phúc Thái chuyên kinh doanh, sang chiết nạp khí dầu mỏ hóa lỏng cũng đã thực hiện tương đối đầy đủ các quy định, hướng dẫn của cơ quan quản lý về môi trường. Khi triển khai dự án đầu tư xây dựng trạm chiết nạp khí dầu mỏ hóa lỏng tại CCN An Xá, Cty đã đăng ký hồ sơ và được Sở TN và MT xác nhận đạt tiêu chuẩn môi trường. Do đặc thù hoạt động tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường nên Cty đã xây dựng phương án PCCC được các cấp phê duyệt; hằng năm đầu tư thêm hàng trăm triệu đồng để bổ sung, thay thế, mua sắm trang thiết bị mới phục vụ tốt công tác ATVSLĐ và phòng chống cháy nổ; định kỳ phối hợp với lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp của Công an tỉnh tổ chức diễn tập nâng cao ý thức về nghiệp vụ PCCC cho người lao động. Nhiều năm liền, Cty không để xảy ra sự cố về cháy nổ.
Từ hiệu quả của mô hình Công đoàn với công tác bảo vệ môi trường tại CCN An Xá, LĐLĐ tỉnh đã có kế hoạch triển khai nhân rộng mô hình ra tất cả các CCN trên địa bàn tỉnh nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người sử dụng lao động, người lao động trong việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường, giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp, đảm bảo ATVSLĐ, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho công nhân lao động./.
Lam Hồng
