Thực hiện chỉ đạo của BHXH Việt Nam về chương trình công tác kiểm tra hằng năm, từ đầu năm đến nay BHXH tỉnh đã tiến hành kiểm tra nội bộ và phối hợp với các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, thanh tra liên ngành, kịp thời xử lý các vi phạm trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các đơn vị, doanh nghiệp.
Công tác kiểm tra được chú trọng nâng cao cả về chất lượng và hiệu quả. Nội dung kiểm tra tập trung vào việc đăng ký trích, thu nộp BHXH, BHYT của các đơn vị tham gia; quản lý và ghi chép sổ BHXH; việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại các đơn vị sử dụng lao động, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Đến ngày 30-9-2015, BHXH tỉnh đã tiến hành được 81 cuộc kiểm tra nội bộ. Qua kiểm tra đã hướng dẫn các đơn vị thực hiện chính sách BHXH, BHYT theo đúng quy định của Nhà nước. BHXH các huyện, thành phố cũng chủ động phối hợp kiểm tra và tự kiểm tra. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh chủ động phối hợp với các ngành liên quan như Ban quản lý các KCN tỉnh, Công an, LĐLĐ tỉnh, Sở LĐ-TB và XH, Thuế… tiến hành 164 cuộc thanh tra, kiểm tra liên ngành tại các doanh nghiệp trong KCN nhằm giám sát việc tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Thông qua các cuộc kiểm tra liên ngành, đã giúp đánh giá đúng thực trạng tình hình thực hiện các quy định của Nhà nước về lao động, công đoàn, BHXH; tư vấn hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt pháp luật lao động và BHXH. Hiện nay, do ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT ở một số doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngoài quốc doanh chưa nghiêm, dẫn đến tình trạng chậm đóng, nợ đọng, trốn tránh tham gia hoặc tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp không đầy đủ, ảnh hưởng đến việc giải quyết chế độ chính sách cho người lao động. Theo số liệu thống kê của BHXH tỉnh, đến ngày 30-9-2015, toàn tỉnh có 449 đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trên 3 tháng với tổng số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trên 130 tỷ đồng. Một số đơn vị nợ đọng lớn, thời gian dài như: Cty CP Xây dựng thủy lợi Sông Hồng, Cty CP Thương mại tổng hợp Nam Định, Cty CP Coma 19, Cty CP Xây lắp I Nam Định... Toàn tỉnh hiện mới có 63% người lao động trong doanh nghiệp tham gia BHYT. Qua các đợt kiểm tra liên ngành kết hợp với việc đôn đốc, nhắc nhở, xử lý kịp thời của các cơ quan chức năng, nhiều doanh nghiệp đã có chuyển biến tích cực trong việc tham gia BHXH, BHYT cho người lao động. Những hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT đối với người lao động trong các đơn vị, doanh nghiệp từng bước được khắc phục, quyền lợi của người lao động được đảm bảo. Đối với các doanh nghiệp cố tình chây ỳ, nợ đọng BHXH thời gian dài với số tiền lớn, BHXH tỉnh đã kiên quyết khởi kiện ra tòa. Trong 9 tháng đầu năm 2015, BHXH tỉnh đã tiến hành khởi kiện 5 đơn vị, kết quả đã có 1 đơn vị trả hết số tiền nợ. Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh khi thực hiện thanh tra chuyên đề về nợ đọng tiền BHXH đối với 2 doanh nghiệp Cty CP Xây dựng Đình Văn, HTX cơ khí hóa chất dịch vụ thương nghiệp Toàn Thắng, đoàn thanh tra đã yêu cầu và doanh nghiệp đã thực hiện nộp đủ ngay số tiền BHXH nợ đọng. Ngoài ra, LĐLĐ tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở LĐ-TB và XH, BHXH tỉnh, Thanh tra tỉnh, Uỷ ban MTTQ tỉnh tiến hành giám sát tại 10 doanh nghiệp; qua giám sát, đoàn đã kiến nghị các doanh nghiệp thực hiện việc trả nợ số tiền BHXH cho tổ chức BHXH để kịp thời đảm bảo các chế độ, chính sách cho người lao động theo quy định.
Bên cạnh những kết quả đạt được, khó khăn trong công tác thanh tra, kiểm tra hiện nay của ngành BHXH là còn nhiều nội dung chưa có chế tài cụ thể, nếu có thì chế tài chưa đủ sức răn đe, chấn chỉnh các hành vi vi phạm về chính sách BHXH, BHYT. Việc xử lý các vi phạm về BHXH vẫn còn nhẹ, chủ yếu mới chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở, đôn đốc, vận động doanh nghiệp chấp hành chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về BHXH nên kết quả xử lý các doanh nghiệp vi phạm chính sách qua kiểm tra chưa cao. Điều này khiến các đơn vị sử dụng lao động dù đã được kiểm tra, nhắc nhở, xử lý nhưng vì nhiều lý do khác nhau vẫn tái diễn các hành vi vi phạm. Một số doanh nghiệp dù đã có thông báo khởi kiện song vẫn cố tình chây ỳ, nợ đọng dây dưa kéo dài, gây khó khăn cho cơ quan BHXH trong việc giải quyết chế độ, chính sách cho người lao động... Để các chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về BHXH, BHYT tiếp tục đi vào cuộc sống, thời gian tới BHXH tỉnh tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động. Qua thanh tra, kiểm tra nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật BHXH của các doanh nghiệp, đồng thời rà soát, đôn đốc doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, đảm bảo đầy đủ quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT./.
Lam Hồng
