Chấn chỉnh tình trạng lạm thu đầu năm học

Trong những năm qua, thực hiện sự chỉ đạo của Bộ GD và ĐT,  UBND tỉnh về một số nhiệm vụ trọng tâm của năm học, trong đó có nhiệm vụ đổi mới công tác tài chính trong lĩnh vực GD và ĐT, Sở GD và ĐT đã yêu cầu các nhà trường và các cơ sở giáo dục trong tỉnh thực hiện công khai các nguồn thu, sử dụng các khoản thu theo đúng nguyên tắc quản lý ngân sách và các quy định hiện hành của Nhà nước, trên cơ sở đó xây dựng kế hoạch chi các khoản thu trong đơn vị bảo đảm dân chủ, công khai cho mọi cán bộ, công chức, viên chức và người lao động được biết, được bàn và được tham gia theo quy định của quy chế dân chủ ở cơ sở; không để xảy ra tình trạng lạm thu trong các cơ sở giáo dục. Tuy nhiên, mới bước vào năm học mới 2015-2016 được gần một tháng, đã có không ít trường học, cơ sở giáo dục chưa minh bạch về tài chính, tình trạng lạm thu vẫn diễn ra dưới nhiều hình thức, gây búc xúc trong dư luận xã hội. 

Chị Trần Thị Phương ở đường Trần Nhân Tông (TP Nam Định) bức xúc với các khoản thu đầu năm học của con. Năm nay, con đầu lòng của chị vào lớp 5 ở một trường tiểu học của thành phố. Ngoài các khoản nộp cho nhà trường từ cuối năm học trước như: sách giáo khoa, vở, đồng phục học sinh, trong buổi họp phụ huynh đầu năm học, chị được thông báo về những khoản thu của nhà trường (do đại diện ban phụ huynh đứng lên thu), bao gồm: tiền quỹ lớp 500 nghìn đồng/kỳ, quỹ trường 100 nghìn đồng/kỳ, cùng các khoản tiền hỗ trợ giáo dục, quỹ khuyến học, quỹ nhà trường, học tăng buổi, học Tin học, tiếng Anh, mua BHYT và những thứ phát sinh khác phải nộp trong quá trình học tập của con. Chị cho biết, với số tiền phải nộp cho con như thế tuy không phải là cao so với các lớp đầu cấp vì năm học này chị không phải đóng tiền trái tuyến, mua điều hòa, ti vi, trang trí lớp học… nhưng với số quỹ lớp và quỹ trường như thế là chưa hợp lý, bởi với tổng số hơn 40 học sinh thì số tiền ấy sẽ được chi vào việc gì. Những năm học trước, ngoài việc tổ chức sinh nhật tại lớp cho con thì chị không thấy có thêm hoạt động gì khác của ban phụ huynh và nhà trường!? Anh Tiến ở phường Cửa Bắc năm nay có con học lớp 4 tuổi ở một trường mầm non công lập cho biết: Chưa vào năm học mới, nhà trường đã tổ chức thu các khoản bao gồm: đóng góp ban đầu 250 nghìn đồng, sách giáo khoa 41.600 đồng, đóng góp mua điều hòa 500 nghìn đồng, coi xe 30 nghìn đồng, tiền ăn/một tháng gồm 24 vé, mỗi vé 12 nghìn đồng, học phí/tháng là 75 nghìn đồng, quỹ hội 5.000 đồng/tháng, phụ phí/tháng 10 nghìn đồng, sổ liên lạc, sổ y bạ 12 nghìn đồng, tiền học thứ 7 là 56 nghìn đồng/tháng. Tổng số tiền phải nộp là 1.267.600 đồng. Tuy nhiên, em gái anh có con học lớp 3 tuổi của một trường mầm non công lập khác trên địa bàn cho biết, ngoài các khoản chính phải đóng các loại phí rất vô lý khác như: tiền học năng khiếu, kỹ năng sống (múa, tô màu, tiếng Anh…) với mức phí 60 nghìn đồng/môn; riêng môn tiếng Anh là 100 nghìn đồng. Chẳng lẽ trẻ đến trường mầm non công lập chỉ có ăn và ngủ, còn học theo chương trình Bộ GD và ĐT ban hành thì phải đóng phí? 

 

Qua tìm hiểu ở các trường học, nhất là các trường trên địa bàn Thành phố Nam Định, hầu hết các trường từ tiểu học đến THPT đều có chung các khoản thu “thỏa thuận” như trên, với mức tiền chênh lệch nhau không nhiều. Một số trường tiểu học còn có thêm khoản thu lắp đặt điều hòa, mua sắm ti vi, máy chiếu… Đây là việc xã hội hóa tùy theo điều kiện của từng lớp. Thực tế cho thấy, hầu hết người dân đều đồng tình với việc ủng hộ các nhà trường trong việc cải tạo, sửa chữa cơ sở vật chất, nhất là trong bối cảnh kinh tế khó khăn, ngân sách Nhà nước cấp cho các nhà trường hạn hẹp. Những năm qua, thực hiện chủ trương xã hội hoá giáo dục, các cơ sở giáo dục công lập của tỉnh ta cũng đã nhận được sự quan tâm, đóng góp của nhiều tổ chức, cá nhân, nhất là phụ huynh học sinh, góp phần nâng cấp cơ sở vật chất, hỗ trợ tổ chức các hoạt động của nhà trường, nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc học sinh trong nhà trường được tốt hơn. Tuy nhiên, khi huy động sự đóng góp của phụ huynh số tiền thu được phải được công khai, minh bạch và nên kéo dài thời gian huy động vốn (trong trường hợp địa phương và nhà trường huy động nguồn vốn để xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, xây dựng nhà đa năng, phòng học bộ môn…) và cần tránh huy động sự đóng góp để mua sắm những thiết bị chưa cần thiết như máy chiếu, ti vi, điều hòa… nhất là ở những nơi đời sống nhân dân còn gặp khó khăn...

 

Để chấn chỉnh tình trạng các trường mầm non và phổ thông công lập thu nhiều khoản thu và mức thu theo thỏa thuận rất khác nhau ngoài học phí theo quy định, vừa qua Giám đốc Sở GD và ĐT đã có công văn gửi các cơ sở giáo dục trong toàn tỉnh yêu cầu chấn chỉnh lạm thu và văn bản hướng dẫn tạm thời các khoản thu, chi đầu năm học 2015-2016. Theo đó Sở GD và ĐT yêu cầu các Phòng GD và ĐT tiếp tục hướng dẫn, kiểm tra các trường mầm non, tiểu học, THCS trực thuộc phòng; các đơn vị trực thuộc tự kiểm tra việc thu đầu năm của đơn vị mình; đảm bảo các khoản thu thực hiện theo đúng quy định của các cấp có thẩm quyền. Ngoài các khoản thu theo quy định, các nhà trường không được tự đặt ra bất kỳ khoản thu nào khác. Việc huy động và tiếp nhận các khoản hỗ trợ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân, cha mẹ học sinh phải được thực hiện đúng theo các hướng dẫn tại Thông tư số 29/2012/TT-BGDĐT và Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT của Bộ GD và ĐT. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, nhiều phụ huynh vẫn thắc mắc, tại sao những khoản thu thỏa thuận đã được thu quá mức của các trường từ đầu năm học không được hoàn lại hay có ý kiến phản hồi với phụ huynh học sinh. Trên thực tế, sau khi Sở GD và ĐT có công văn chỉ đạo, một số trường vẫn tiếp tục thu các khoản thu thỏa thuận dưới cái “mác” Hội phụ huynh tự nguyện đóng góp (?). Được biết, từ nay đến hết tháng 9-2015, Sở GD và ĐT sẽ thành lập 5 đoàn thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của Sở, của UBND tỉnh, của Bộ GD và ĐT về thu, chi trong các cơ sở giáo dục. Nếu đơn vị nào thu không đúng quy định thì phải trả lại đồng thời xử lý nghiêm đối với tập thể, cá nhân vi phạm./.

 

Thảo Linh