Phường Lộc Vượng (TP Nam Định) có trên 3.500 trẻ em dưới 16 tuổi, chiếm 25% dân số toàn phường. Trong đó có 35 trẻ em mồ côi, 4 trẻ em bị bỏ rơi, không nơi nương tựa, 32 trẻ em bỏ học, thất học, chưa ngoan; 57 trẻ em gia đình có vấn đề về xã hội (cha mẹ ly hôn, bạo lực gia đình, có người mắc tệ nạn xã hội, nghiện rượu, cờ bạc, trộm cắp, vi phạm pháp luật…); 28 trẻ em thuộc hộ nghèo và 24 trẻ em thuộc hộ cận nghèo. Để xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh, chủ động ngăn ngừa, giảm thiểu các nguy cơ gây tổn thương cho trẻ em, từ tháng 2-2015, Sở LĐ-TB và XH đã triển khai xây dựng mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực dựa vào cộng đồng ở phường Lộc Vượng. Đây là một trong những dự án thuộc Chương trình bảo vệ trẻ em tỉnh Nam Định giai đoạn 2011-2015 của tỉnh.
Triển khai xây dựng mô hình, UBND phường Lộc Vượng đã thành lập Ban chỉ đạo (BCĐ) thực hiện mô hình, đồng thời xây dựng đội ngũ cộng tác viên (CTV) gồm 15 người là các tổ trưởng dân phố và CTV dân số - KHHGĐ của phường. BCĐ thực hiện mô hình đã xây dựng kế hoạch, triển khai hiệu quả các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức và ý thức của gia đình, cộng đồng về bảo vệ trẻ em. Chủ động phòng ngừa, giảm thiểu, loại bỏ các nguy cơ gây tổn thương cho trẻ em bị xâm hại tình dục, bị bạo lực. Trợ giúp, phục hồi kịp thời cho trẻ em bị tổn thương, tạo cơ hội để các em được tái hòa nhập cộng đồng và bình đẳng về cơ hội phát triển toàn diện về thể chất, nhận thức, tình cảm và đạo đức. Phòng Bảo vệ và chăm sóc trẻ em (Sở LĐ-TB và XH) phối hợp với UBND phường Lộc Vượng tổ chức tập huấn cho các thành viên BCĐ, CTV mô hình, cán bộ các ban, ngành, đoàn thể về nội dung của Luật Bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em; các kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em tại cộng đồng; các quy trình can thiệp, trợ giúp trẻ em bị bạo lực, bị xâm hại tình dục; kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, trợ giúp trẻ em bị bạo lực, bị xâm hại; cách chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi bạo lực, bị xâm hại tại cộng đồng; nội dung hoạt động, cách thức triển khai mô hình: thu thập thông tin, ghi chép sổ sách, quản lý và theo dõi các trường hợp… Phường Lộc Vượng đã tổ chức tuyên truyền về công tác bảo vệ trẻ em, hậu quả của việc trẻ em bị xâm hại tình dục, bị bạo lực, cách phòng ngừa, hỗ trợ trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực trên hệ thống đài truyền thanh, lồng ghép trong các cuộc họp của phường, các ngành, đoàn thể, các tổ dân phố; kết hợp tuyên truyền trực tiếp thông qua đội ngũ CTV đến từng gia đình nhằm cung cấp thông tin, kiến thức, nâng cao nhận thức của gia đình, cộng đồng về bảo vệ trẻ em. Phường đã tổ chức tập huấn kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em cho 86 người là cha mẹ, người chăm sóc trẻ em ở các hộ nghèo, gia đình có vấn đề xã hội (ly hôn, bạo lực gia đình, có người mắc tệ nạn xã hội, có người nghiện rượu, cờ bạc, trộm cắp, có người vi phạm pháp luật), có hoàn cảnh đặc biệt và có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh đặc biệt. Đội ngũ CTV thường xuyên đến tư vấn tại gia đình về cách phòng ngừa cho trẻ em có nguy cơ bị bạo lực, bị xâm hại tình dục; các chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi bạo lực, bị xâm hại tình dục. UBND phường tổ chức diễn đàn, gặp mặt, trao đổi với trẻ em và gia đình có trẻ em có nguy cơ cao bị bạo lực, xâm hại. Đồng chí Trần Đức Yên, cán bộ LĐ-TB và XH phường Lộc Vượng cho biết: Qua các hoạt động của mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực dựa vào cộng đồng đã thu hút, huy động từng gia đình và cả cộng đồng tham gia hiệu quả vào việc phòng ngừa, loại bỏ, giảm thiểu các nguy cơ trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực, xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh để mọi trẻ em được phát triển toàn diện. Bên cạnh đó, các nhà trường cũng tổ chức cho học sinh học tập các quyền cũng như bổn phận của trẻ em; tổ chức cho các em vui chơi giải trí, tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, trang bị cho trẻ em kỹ năng sống, kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ; tổ chức diễn đàn để trẻ em bày tỏ nguyện vọng về quyền được chăm sóc, bảo vệ, quyền được học tập, quyền có cơ hội bình đẳng phát triển toàn diện để trở thành người có ích cho xã hội. Đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, từ nguồn kinh phí của dự án, các em được hỗ trợ học văn hóa, học nghề, hỗ trợ về y tế; trẻ em có hoàn cảnh khó khăn đều được miễn giảm học phí, giúp các em có thêm động lực vượt qua khó khăn vươn lên học tập tốt.
Sau hơn 6 tháng triển khai, mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực dựa vào cộng đồng ở phường Lộc Vượng đã thu hút được cả hệ thống chính trị, các gia đình có trẻ em và cộng đồng tham gia công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Đây là mô hình đem lại hiệu quả thiết thực, cần được nhân rộng ở các địa phương để giảm thiểu nguy cơ trẻ em bị xâm hại, bị bạo lực, đảm bảo tất cả trẻ em được bảo vệ, chăm sóc, bình đẳng về cơ hội phát triển toàn diện./.
Minh Tân
