Cần cẩn trọng khi lựa chọn đồ chơi cho trẻ

Hiện nay, thị trường đồ chơi trẻ em khá đa dạng về mẫu mã, kích thước; phong phú về chủng loại; giá cả phải chăng, phù hợp với túi tiền người tiêu dùng nên được rất nhiều phụ huynh và trẻ nhỏ lựa chọn. Tuy nhiên, nhiều loại đồ chơi có nguồn gốc, xuất xứ không rõ ràng chứa nhiều chất độc hại vượt quá mức cho phép tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn, ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển trí tuệ và tinh thần của trẻ. Do vậy, các bậc phụ huynh cần cẩn trọng khi lựa chọn đồ chơi cho trẻ. 

 

Hiện nay, thị trường đồ chơi dành cho trẻ em khá phong phú: đồ chơi bằng nhựa dẻo như thú nhún, đồ chơi hình khối… Bên cạnh các loại đồ chơi truyền thống như đèn lồng, trống, cánh thiên thần, mặt nạ… còn có nhiều loại đồ chơi thông minh có tính năng kể chuyện, hát, đọc thơ… Với hình dạng và màu sắc bắt mắt hoặc hệ thống cảm ứng thông minh như mèo đô-rê-mon, mèo tôm, quả táo… ghi âm sẵn những câu chuyện cổ tích như: “Cóc kiện trời”, “Sơn Tinh và Thủy Tinh”, “Cô bé quàng khăn đỏ”… và các bài hát thiếu nhi ngộ nghĩnh, giai điệu vui tươi phù hợp với lứa tuổi của trẻ, các loại đồ chơi này đang được nhiều phụ huynh và trẻ nhỏ lựa chọn. Không chỉ đa dạng về hình dáng, màu sắc, kích thước và phong phú về chủng loại, các loại đồ chơi còn có nhiều giá tiền khác nhau giúp các bậc phụ huynh tha hồ lựa chọn. Đối với gia đình kinh tế hạn hẹp, các bậc phụ huynh thường chọn cho con mình những loại đồ chơi có giá vài chục nghìn đồng vừa rẻ vừa bắt mắt như bộ đồ chơi cánh thiên thần, mặt nạ, thú nhún... Những gia đình khá giả hơn lại lựa chọn những đồ chơi thông minh, phát triển trí tuệ cho trẻ với giá từ trên 100 nghìn đồng trở lên. Với những loại đồ chơi này, cha mẹ có thể hướng dẫn, khơi gợi khả năng sáng tạo của bé, biến những đồ chơi đơn giản trở thành những “dụng cụ học tập” giúp trẻ làm quen với thế giới bên ngoài giúp phát triển năng lực nhận thức, khả năng sáng tạo, kỹ năng ngôn ngữ, bày tỏ cảm xúc… làm nền tảng giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Chúng tôi gặp chị Lê Thị Mai, phường Cửa Bắc (TP Nam Định) khi chị đang tranh thủ ngày nghỉ cuối tuần đưa con đi chọn đồ chơi. Chị cho biết: con gái tôi mới tròn 5 tuổi. Những đồ chơi càng ngộ nghĩnh, tôi càng muốn mua về cho con. Cháu rất thích chú mèo tôm tôi mua lần trước vì chỉ cần bấm nút là máy có thể tự động kể chuyện hoặc hát những bài hát trẻ thơ ngộ nghĩnh. Đến giờ, cháu thuộc được 3-4 bài hát trong đó và cứ lẩm nhẩm hát suốt ngày. Anh Phạm Văn Minh, phường Lộc Vượng cho biết: vợ chồng tôi rất hay đưa con đi mua những thứ đồ chơi mà con thích. Chúng tôi đều dành thời gian chơi với con mỗi ngày, cháu rất thích chơi những mẩu lego. Ban đầu, cháu chỉ biết xếp chúng chồng lên nhau nhưng sau đó, cháu tạo nên rất nhiều hình thù khác nhau. Gia đình tôi rất phấn khởi vì khả năng tưởng tượng và sáng tạo của cháu tốt dần lên. Vì vậy, chúng tôi khuyến khích cháu chơi những đồ chơi phát triển trí tuệ và cũng thường xuyên mua những đồ chơi này cho cháu. 

Khảo sát tại một số cửa hàng bán đồ chơi trẻ em trên địa bàn Thành phố Nam Định, chúng tôi nhận thấy hiện nay, đồ chơi trẻ em bán tràn lan trên thị trường đa phần là đồ chơi có xuất xứ từ Trung Quốc. Với mẫu mã đa dạng, sản xuất theo các bộ phim hoạt hình mà trẻ em yêu thích, hình thức phong phú, giá cả lại rất phải chăng nên loại đồ chơi này được rất nhiều bậc phụ huynh lựa chọn. Tuy nhiên, thời gian gần đây, các cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra và phát hiện đồ chơi có xuất xứ Trung Quốc có chứa nhiều hóa chất vượt mức cho phép gây ảnh hưởng đến sức khỏe, sự phát triển thể chất của trẻ như đồ chơi bằng nhựa dẻo thú nhún, bóng hơi, bộ đồ chơi nấu ăn… có chứa chất phthalate với hàm lượng cao gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ; khi chất phthalate tích tụ lớn có thể gây ung thư, hủy hoại thận, phá hủy hệ thống hoc-mon của cơ thể, nguy cơ dị ứng cao, ảnh hưởng đến hệ sinh dục ở trẻ, làm xáo trộn nội tiết hay phá vỡ nội tiết khiến trẻ dậy thì sớm. Các đồ chơi bạo lực như kiếm, súng ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của trẻ. Đặc biệt, thời gian gần đây xuất hiện đồ chơi thông minh gắn mác phát triển trí tuệ cho trẻ dưới dạng mèo đô-rê-mon kể những câu chuyện không được kiểm soát chặt chẽ, có nội dung phản cảm. Các câu chuyện được tích hợp sẵn trong đồ chơi với những ngôn từ: "Chúng ta thà chết vì con người. Thà chết! Thà chết quách một lần cho rồi”… gây ảnh hưởng đến nhận thức, suy nghĩ của trẻ khiến các bậc phụ huynh không khỏi lo lắng. Tuy nhiên, các chủ cửa hàng bán đồ chơi trẻ em dường như chưa quan tâm, thậm chí vô trách nhiệm đối những hệ lụy từ những sản phẩm mình bán ra thị trường. Cầm trên tay đồ chơi có hình dáng của chú mèo đô-rê-mon, chúng tôi hỏi về nội dung, ngôn từ của những câu chuyện được ghi âm trong đồ chơi này, một chủ cửa hàng bán đồ chơi trẻ em trên đường Lê Hồng Phong cho biết: Em yên tâm, trên hộp của sản phẩm ghi sẵn danh sách tên những bài hát, những câu chuyện nội dung vô cùng lành mạnh, đảm bảo chất lượng tốt. Hiện nay, trẻ con rất thích chơi loại đồ chơi này…!?. Một chủ cửa hàng đồ chơi trẻ em ở chợ Rồng còn cho biết: đồ chơi có xuất xứ từ Trung Quốc, giá thành lại rẻ hơn rất nhiều so với đồ chơi Việt Nam và nhiều nước khác, do vậy vẫn được khách hàng đón nhận. Có cầu ắt có cung, dù biết là độc hại song vì lý do lợi nhuận nên các chủ hàng vẫn không ngần ngại nhập về và đưa ra thị trường.

 

Đồ chơi có xuất xứ, nguồn gốc không rõ ràng hiện được bán tràn lan chưa được kiểm soát và quản lý, nhiều loại đồ chơi gây hại cho trẻ nhưng bằng mắt thường khó có thể nhận biết. Do đó, các bậc phụ huynh cần phải nâng cao cảnh giác, ý thức tiêu dùng khi mua sắm đồ chơi trẻ em. Theo các chuyên gia, phụ huynh nên mua đồ chơi mang tính nhân văn cho trẻ, không nên mua hoặc khuyến khích trẻ nhỏ chơi trò chơi bạo lực vì điều này sẽ có ảnh hưởng rất lớn tới nhân cách… của trẻ sau này. Các bậc phụ huynh nên đến những cửa hàng có uy tín, địa chỉ cụ thể để mua đồ chơi cho trẻ. Nên mua đồ chơi những nhãn hiệu nổi tiếng, có bao bì, gắn mác hợp quy và dán tem hợp quy. Không nên ham rẻ mua những sản phẩm đồ chơi có nhãn mác không rõ ràng, xuất hiện mùi lạ và có những chất lạ dính trên tay mỗi khi cầm. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần sớm vào cuộc để có biện pháp kiểm soát, quản lý chặt chẽ những mặt hàng đồ chơi có xuất xứ, nguồn gốc không rõ ràng, chưa được kiểm định chất lượng để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, nhất là bảo vệ thế hệ mầm non tương lai của đất nước./.

 

Bài và ảnh: Hoàng Dung