Ngày 22-11-2011, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2084 phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến năm 2025 với tính chất là trung tâm chính trị của tỉnh Nam Định và Trung tâm của vùng Nam đồng bằng sông Hồng. Được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Đảng bộ, quân và dân thành phố đã nỗ lực phấn đấu, tập trung mọi nguồn lực, đoàn kết, quyết tâm xây dựng và phát triển nhanh, bền vững về kinh tế - xã hội và khởi sắc về diện mạo đô thị. Sau 4 năm quyết liệt triển khai xây dựng, Thành phố Nam Định đang dần khẳng định vị thế đô thị Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng.
Thành phố Nam Định có lịch sử hình thành và phát triển lâu đời, nằm ở vị trí Trung tâm của vùng Nam đồng bằng sông Hồng, nơi tiếp giáp với nhiều đầu mối giao thông quan trọng trong và ngoài tỉnh. Thành phố hiện có 20 phường và 5 xã ngoại thành với tổng diện tích tự nhiên là 46,4km2, dân số trên 35 vạn người. Nằm trong vùng ảnh hưởng của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, Thành phố Nam Định có vị thế quan trọng trong trục hành lang phát triển kinh tế ven biển Bắc Bộ. Các định hướng về phát triển hạ tầng kỹ thuật quốc gia, đặc biệt là giao thông có liên quan đến Nam Định cũng góp phần khẳng định vị thế và vai trò của Thành phố Nam Định đối với chùm đô thị động lực Nam đồng bằng sông Hồng.
 |
| Quốc lộ 10 đoạn chạy qua địa phận Thành phố Nam Định. Ảnh: Đức Thiện |
Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2025, thành phố sẽ được mở rộng diện tích lên đến 18.445ha bao gồm: toàn bộ Thành phố Nam Định hiện tại, huyện Mỹ Lộc, 3 xã của huyện Vụ Bản và 5 xã của huyện Nam Trực, là đô thị loại I lớn nhất trong vùng, có trình độ phát triển văn minh, hiện đại mang tầm vóc đô thị động lực tiểu vùng Nam đồng bằng sông Hồng. Đến năm 2025, Thành phố Nam Định được phân chia thành 4 khu: khu trung tâm (khu phố cũ) là nơi đặt trung tâm chính trị, hành chính, văn hoá của tỉnh và thành phố. Khu mở rộng về phía bắc sẽ xây dựng một số công trình có quy mô, tính chất vùng như: công viên văn hoá, du lịch Tức Mặc, làng cổ Tức Mặc, khu di tích Đền Trần, Chùa Tháp, khu liên hợp TDTT, khu các trường đại học - trung học chuyên nghiệp - nghiên cứu khoa học và các bệnh viện. Khu mở rộng về phía tây và tây nam được bố trí các KCN tập trung, kho bãi, là đầu mối giao thông đường sắt, đường bộ. Khu phát triển mở rộng về phía nam sông Đào sẽ cải tạo xây dựng các khu dân cư, làng xóm cũ thành một quần thể làng sinh thái… Trao đổi về việc triển khai thực hiện điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến năm 2025, đồng chí Nguyễn Văn Va, TUV, Chủ tịch UBND thành phố cho biết: "Căn cứ Quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, UBND thành phố đã từng bước cụ thể hóa quy hoạch bằng việc rà soát, lập và điều chỉnh quy hoạch các phân khu; quy hoạch chi tiết đảm bảo tính khả thi làm cơ sở pháp lý để làm tốt công tác quản lý, đầu tư và phát triển. Đến hết năm 2015, thành phố cơ bản sẽ phủ kín quy hoạch phân khu và nhiều khu chức năng được quy hoạch và phê duyệt. Thành phố đã hoàn thành việc rà soát, điều chỉnh và công khai quy hoạch phân khu cho 18 đơn vị phường, xã. Năm 2015, thành phố tiếp tục hoàn thành lập quy hoạch phân khu cho 6 đơn vị phường, xã còn lại (riêng xã Lộc Hòa sẽ quy hoạch phân khu sau khi quy hoạch hai bên đường BOT hoàn thành). Bên cạnh đó, các công trình hạ tầng đô thị phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của thành phố từng bước được đầu tư xây dựng theo quy hoạch được duyệt, đảm bảo tầm vóc đô thị trung tâm của tỉnh và cả vùng Nam đồng bằng sông Hồng".
Kể từ khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tổng thể Thành phố Nam Định đến năm 2025, thành phố đã không ngừng tập trung mọi nguồn lực, quyết tâm xây dựng và phát triển thành phố. Trong nhiệm kỳ 2010-2015, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đầu tư xây dựng và phát triển hạ tầng đô thị; tăng cường công tác quản lý đô thị, môi trường và đất đai. Trong 5 năm qua, tổng nguồn vốn đầu tư phát triển của thành phố đã đạt trên 30 nghìn tỷ đồng, trong đó vốn đầu tư từ ngân sách do thành phố quản lý đạt 1.750 tỷ đồng, tăng 45% so với giai đoạn trước. Hệ thống hạ tầng nội thành đã được nâng cấp, phát triển mở rộng với 2 khu đô thị mới, 7 khu tái định cư với tổng diện tích gần 300ha, đưa diện tích khu vực nội thành có hạ tầng đồng bộ lên đến 18,2km2/46,4km2 diện tích toàn thành phố; đang triển khai xây dựng hạ tầng hai khu tái định cư Phúc Tân - Bãi Viên (23ha), Cửa Nam (6ha), tiến tới xây dựng khu tái định cư nam sông Đào (40ha). Hệ thống cấp nước đã được mở rộng, nâng cấp nhà máy đạt công suất 75 nghìn m3/ngày - đêm cung ứng đủ cho nhu cầu của nhân dân thành phố và trên 100 nghìn dân các huyện xung quanh. Hệ thống thoát nước với các công trình: Trạm bơm Kênh Gia, trạm bơm Quán Chuột, tuyến kênh phía Đông Nam - Tây Bắc được hoàn thành, đảm bảo tốt thoát nước, không còn tình trạng ngập cục bộ khi trời mưa to kéo dài. Đã thực hiện tốt công tác GPMB phục vụ thi công 45 dự án với tổng diện tích đất thu hồi trên 110ha. Nhờ đó, cùng với sự quan tâm đầu tư của Trung ương, của tỉnh, sự nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, hệ thống giao thông đối ngoại của Thành phố Nam Định đã được cải tạo, nâng cấp và đầu tư xây dựng mới nhiều công trình như: hoàn thành nâng cấp 2 tuyến Quốc lộ 10 và 21 đạt tiêu chuẩn cấp III đồng bằng; hoàn thành nhiều tuyến đường nâng cao khả năng kết nối giao thông từ thành phố đến các huyện và tỉnh bạn như: đường Lê Đức Thọ, cầu vượt Nam Định, tỉnh lộ 490C, đường bộ mới Nam Định - Phủ Lý đạt tiêu chuẩn cấp I đồng bằng. Bên cạnh đó, hệ thống giao thông đối nội của thành phố cũng được đầu tư cải tạo, nâng cấp: hơn 40km đường phố nội thành ở 20 tuyến đường đã được nâng cấp đồng bộ hè, cống, áp-phan mặt đường; 80 tuyến đồng bộ về hạ tầng, mặt cắt rộng, cảnh quan đẹp đã được đầu tư xây dựng mới tại 2 khu đô thị mới (Hòa Vượng, Thống Nhất) và 7 khu tái định cư. Đến năm 2015, hệ thống đường giao thông đối nội của thành phố với 320 tuyến đường (tương đương 18,2km2 diện tích nội thành) đã được bố trí dạng ô bàn cờ, khả năng kết nối giao thông cao, đáp ứng yêu cầu về mật độ hạ tầng giao thông đô thị loại I. Thực hiện dự án WB, đến nay, thành phố đã hoàn thành nhiều hạng mục của dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng các khu dân cư thu nhập thấp tại 20 phường với tổng mức đầu tư 49 triệu USD. Để tạo cảnh quan, điểm nhấn cho đô thị, thành phố đã đầu tư nâng cấp, chỉnh trang 4 công viên lớn, 8 vườn hoa; tăng cường hệ thống cây xanh trên các đường phố, công trình công cộng tạo ra không gian hài hòa phục vụ nhu cầu của nhân dân thành phố cũng như du khách đến Nam Định. Hệ thống chiếu sáng công cộng đạt gần 100% các tuyến đường phố, hơn 600 ngõ xóm nội và ngoại thành. Đèn LED được lắp đặt tại 12 tuyến phố chính và 8 công trình công cộng, tạo điểm nhấn rực rỡ cho thành phố khi đêm xuống. Thành phố Nam Định đã được Hiệp hội đô thị Việt Nam đánh giá cao về các tiêu chí đô thị: sáng - xanh - sạch - đẹp, cấp, thoát nước tốt. Các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội, dịch vụ, thương mại, công nghiệp của thành phố đã có sự lan tỏa, tương tác tích cực với các tỉnh, thành phố trong khu vực Nam đồng bằng sông Hồng.
Sau hơn 4 năm triển khai thực hiện quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến năm 2025 và xây dựng Thành phố Nam Định thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng, thành phố đã khẳng định được vai trò, chức năng là trung tâm vùng: một số ngành công nghiệp; trung tâm đào tạo và trung tâm thể thao (lĩnh vực thương mại dịch vụ cũng đạt yêu cầu trung tâm vùng nhưng không có trong Quyết định 109/QĐ-TTg). Với 3 ngành công nghiệp trọng điểm là dệt may, cơ khí chế tạo - đóng tàu, sản xuất thuốc và hóa dược; Thành phố Nam Định đã cơ bản hoàn thành chức năng trung tâm vùng của một số ngành công nghiệp. Về chức năng trung tâm đào tạo, Thành phố Nam Định đã trở thành trung tâm nằm trong tốp 10 cả nước với 4 trường đại học, 5 trường cao đẳng, 11 trường trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề, thu hút hơn 50 nghìn học sinh, sinh viên các tỉnh từ Quảng Trị trở ra. Thành phố đã tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, sự quan tâm đầu tư của tỉnh hoàn thành nâng cấp các tuyến giao thông huyết mạch quốc lộ, tỉnh lộ trên địa bàn. Đây là cơ sở để thành phố triển khai xây dựng một loạt các dự án đầu tư của Trung ương đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trở thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng.
Trong giai đoạn 2015-2020, thành phố tiếp tục phát huy thế mạnh về truyền thống lịch sử - văn hóa, mở rộng quy mô thành phố theo quy hoạch được phê duyệt, trên cơ sở đó nghiên cứu, xây dựng kế hoạch quản lý, khai thác hiệu quả quỹ đất; tăng cường thu hút đầu tư để xây dựng và phát triển các khu chức năng theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt để phát triển kinh tế - xã hội toàn diện, bền vững. Hoàn thành hạ tầng các khu đô thị mới Thống Nhất, Mỹ Trung, 7 khu tái định cư; xây dựng khu tái định cư nam sông Đào. Huy động các nguồn lực nâng cấp đồng bộ hạ tầng giao thông; xây dựng đường nối Quốc lộ 10 với Quốc lộ 21 và cầu Tân Phong qua sông Đào; nâng cấp Quốc lộ 38 và cảng sông Nam Định đạt tiêu chuẩn cảng sông loại I. Tiếp tục xây dựng và củng cố vai trò trung tâm GD và ĐT, KH và CN; phát triển hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân; nâng cao chất lượng 10 bệnh viện đa khoa và chuyên khoa trên địa bàn. Tiếp tục phát động mạnh mẽ phong trào toàn dân chung sức xây dựng thành phố trở thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng; trọng tâm là xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, phát huy vai trò người dân là chủ thể xây dựng Thành phố Nam Định “Xanh - sạch - đẹp - văn minh” để Thành phố Nam Định xứng đáng là đô thị loại I - Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng./.
Thành Trung
