Ngày Dân số thế giới (11-7) năm 2015 với chủ đề toàn cầu là “Hỗ trợ các nhóm dân số dễ bị tổn thương trong khủng hoảng”. Theo thống kê trên thế giới, phụ nữ, trẻ em và thanh, thiếu niên chiếm hơn 3/4 trong tổng số trên 50 triệu người bị buộc phải di chuyển khỏi nơi đang cư trú do những nguyên nhân như xung đột vũ trang và thiên tai. Khi có khủng hoảng xảy ra, phụ nữ và trẻ em gái thường là những người phải gánh chịu nhiều rủi ro. Bảo vệ sự an toàn, nhân phẩm và sức khỏe cho họ chính là góp phần đảm bảo hạnh phúc của gia đình và cộng đồng. Để phù hợp với điều kiện chung của Việt Nam, cũng như thuận tiện cho việc triển khai các hoạt động của các ngành chức năng, các địa phương, hưởng ứng Ngày Dân số thế giới, chủ đề của nước ta được biên soạn lại là “Hỗ trợ CSSKSS-KHHGĐ cho người dân dễ bị tổn thương trong thiên tai”.
Những năm qua, công tác Dân số - KHHGĐ tỉnh Nam Định luôn được sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể trong việc triển khai các nội dung tuyên truyền, vận động người dân thực hiện tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác Y tế, Dân số - KHHGĐ. Hằng năm, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tham mưu cho Sở Y tế triển khai đồng bộ các giải pháp, phát động Chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ trên quy mô toàn tỉnh; chỉ đạo các đơn vị thực hiện nghiêm chính sách Dân số - KHHGĐ, không sinh con thứ 3 và không lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, nỗ lực thực hiện tốt các đề án nâng cao chất lượng dân số và hoạt động đảm bảo cung cấp đầy đủ, thuận tiện, an toàn dịch vụ KHHGĐ. Ngoài các mô hình, đề án đang được thực hiện như: Kiểm soát dân số vùng biển, đảo; Giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh; Sàng lọc trước sinh, sơ sinh; Kiểm tra sức khỏe tiền hôn nhân; Chăm sóc người cao tuổi; chăm sóc người nhiễm HIV tại gia đình và cộng đồng; Thanh quyết toán chi phí dịch vụ KHHGĐ thông qua thẻ khách hàng…, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh còn triển khai thí điểm một số mô hình, hoạt động mới: Cung cấp dịch vụ CSSKSS và phương tiện tránh thai cho công nhân KCN Hòa Xá; cung cấp thông tin và tuyên truyền về dân số - KHHGĐ cho bộ đội và nhân dân khu vực Đồn Biên phòng Ba Lạt huyện Giao Thủy; khám sàng lọc khiếm thính cho hơn 20 nghìn trẻ tại các trường mầm non trên địa bàn Thành phố Nam Định và các huyện Ý Yên, Nghĩa Hưng, Giao Thủy. Những hoạt động này đều được sự quan tâm, ủng hộ của các cấp ủy Đảng, chính quyền, các đơn vị trên địa bàn triển khai và đã đạt kết quả cao trong quá trình tổ chức thực hiện. Toàn tỉnh đã hoàn thành chỉ tiêu giảm sinh (cả nhiệm kỳ giảm được 10/00, bình quân mỗi năm giảm 0,20/00) mà đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII đề ra (giảm sinh bình quân hằng năm từ 0,15-0,20/00).
 |
| Ký kết triển khai phối hợp tuyên truyền về dân số giữa Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh và các ban, ngành, đoàn thể trong tỉnh. Ảnh: Do cơ sở cung cấp |
Mặc dù đạt được nhiều kết quả khả quan, nhưng công tác Dân số - KHHGĐ của tỉnh vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: Quy mô dân số lớn (khoảng 1,9 triệu người, đứng thứ 8 trong toàn quốc), số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ là 2,32 con (toàn quốc là 2,1 con), tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên còn cao so với mặt bằng chung cả nước. Với quy mô và sự phát triển dân số như hiện nay đang đặt ra nhiều vấn đề phải giải quyết như các nhu cầu cơ bản về nhà ở, học hành, khám, chữa bệnh, việc làm, vui chơi giải trí và cả vấn đề tăng trưởng kinh tế hằng năm. Cơ cấu dân số tỉnh ta bắt đầu bước vào giai đoạn “già hoá dân số” với trên 240 nghìn người cao tuổi, chiếm tỷ lệ trên 12% tổng dân số. Sự chuyển đổi này đặt ra thách thức gay gắt đối với sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, phát triển ngành, lĩnh vực nói riêng và đối với công tác Dân số - KHHGĐ trong thời gian tới. Tỷ số giới tính khi sinh đã giảm nhưng so với mặt bằng chung của toàn quốc, tỉnh ta vẫn là một trong 10 tỉnh có tỷ số giới tính khi sinh cao nhất cả nước (năm 2014 là 115 bé trai/100 bé gái). Chất lượng dân số thấp, mặc dù tuổi thọ trung bình của người dân trong tỉnh là 73,9 tuổi cao hơn toàn quốc (73,1 tuổi) nhưng tuổi thọ trung bình khỏe mạnh chỉ là 67 tuổi tức là trung bình một người thọ 73,9 tuổi thì phải sống trong 6,9 năm bệnh tật và ốm đau. Tỷ lệ người khuyết tật, trẻ em sinh ra mắc các bệnh di truyền, bẩm sinh còn cao; công tác CSSKSS cho người dân chưa đáp ứng được so với nhu cầu, đặc biệt là công tác CSSKSS cho đối tượng là nam, nữ thanh niên. Là địa phương ven biển, hằng năm, tỉnh ta chịu nhiều thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra với sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như: thiên tai bão lũ xảy ra nhiều hơn, tình trạng nắng nóng gay gắt kéo dài vào mùa hè. Biến đổi khí hậu đã và đang tác động, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất kinh tế và mọi lĩnh vực liên quan đến đời sống con người, nhất là trong lĩnh vực y tế và CSSKSS. UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch hành động đến năm 2020 nhằm thực hiện đồng bộ các giải pháp thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu, phòng tránh thiên tai; trong đó có đề án xây dựng các nhà máy nước sạch cho nhân dân 3 huyện ven biển. Nhiều dự án của các tổ chức phi Chính phủ cũng đã được triển khai tại các huyện Giao Thủy, Hải Hậu, Nghĩa Hưng với những hoạt động thiết thực gắn liền với cuộc sống người dân vùng bị ảnh hưởng nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Riêng đối với ngành Dân số, những năm qua, khi triển khai các chương trình, đề án về dân số luôn quan tâm đến công tác đảm bảo hậu cần, nâng cao chất lượng các dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ cho nhân dân, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng còn khó khăn, vùng ven biển của tỉnh, trong đó chú trọng tới các nhóm đối tượng phụ nữ, trẻ em, vị thành niên, thanh niên.
Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới năm 2015, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng theo chủ đề, thông điệp do Quỹ Dân số LHQ và Tổng cục Dân số - KHHGĐ cung cấp. Cùng với việc tuyên truyền trọng điểm vào dịp này, thời gian tới, ngành Dân số từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục triển khai các mô hình, đề án, vận động các cấp, các ngành, các đoàn thể và toàn xã hội có những hoạt động thiết thực để thực hiện tốt các giải pháp nhằm đạt được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra, góp phần hạn chế sự gia tăng dân số, giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số./.
Ths.Bs. Trần Trung Kiên
Phó Giám đốc Sở Y tế, Chi cục trưởng
Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh
