Huyện Ý Yên có 11 xã, thị trấn được chọn thí điểm xây dựng NTM giai đoạn I (2011-2015) là: Thị trấn Lâm và các xã: Yên Lương, Yên Cường, Yên Nhân, Yên Phong, Yên Phú, Yên Bình, Yên Hồng, Yên Ninh, Yên Tân, Yên Trung. Sau hơn 4 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, nhiều công trình hạ tầng như: hệ thống giao thông nông thôn, hệ thống thủy lợi - giao thông nội đồng, trường học, trạm y tế, NVH, khu tập kết và xử lý rác thải tập trung, hệ thống cấp nước sạch… ở các xã NTM đã được quan tâm đầu tư, cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Ngoài nguồn kinh phí hỗ trợ của Nhà nước, nhiều xã, thị trấn xây dựng NTM giai đoạn I của huyện đã làm tốt công tác huy động các nguồn lực đầu tư, ủng hộ, đóng góp để cải tạo, kiến thiết và xây dựng mới các công trình cơ sở hạ tầng. Đến nay, trong 11 xã điểm xây dựng NTM của huyện Ý Yên đã có 7 đơn vị đã được UBND tỉnh công nhận hoàn thành và cơ bản hoàn thành 19 tiêu chí NTM là: Thị trấn Lâm và các xã Yên Trung, Yên Phong, Yên Nhân, Yên Cường, Yên Phú, Yên Lương.
 |
| Công trình Trường Mầm non xã Yên Ninh với tổng vốn đầu tư trên 8 tỷ đồng đang khẩn trương hoàn thành để đón năm học mới 2015-2016. |
Tuy nhiên, trong số 11 xã điểm xây dựng NTM của huyện Ý Yên vẫn còn 4 xã chưa hoàn thành là các xã: Yên Tân, Yên Bình, Yên Ninh, Yên Hồng. Trong đó, xã Yên Hồng đã đạt 15 tiêu chí, 4 tiêu chí cơ bản đạt; xã Yên Bình đã đạt 13 tiêu chí, 3 tiêu chí cơ bản đạt và 3 tiêu chí chưa đạt; xã Yên Tân có 12 tiêu chí đạt, 6 tiêu chí cơ bản đạt (riêng tiêu chí chợ nông thôn không thực hiện); xã Yên Ninh đạt 16 tiêu chí, 3 tiêu chí cơ bản đạt. Các tiêu chí chưa hoàn thành ở 4 xã còn lại là: thu nhập; giao thông - thủy lợi nội đồng; văn hóa; môi trường, cơ sở vật chất trường học... Riêng tiêu chí cơ sở vật chất trường học ở xã Yên Tân còn thiếu phòng chức năng, không đủ diện tích tối thiểu theo quy định. Ở xã Yên Tân, Yên Hồng một số thôn, xóm chưa có NVH hoặc NVH chưa đủ diện tích theo tiêu chuẩn và thiếu trang thiết bị cơ bản phục vụ sinh hoạt văn hóa của nhân dân. Còn xã Yên Bình, Yên Ninh số thôn, xóm được công nhận làng văn hóa còn thấp vì lý do vẫn có hộ sinh con thứ 3. Ở tiêu chí môi trường, công tác xử lý rác thải chưa đạt yêu cầu, hoạt động của tổ, đội thu gom, xử lý rác thải ở một số xã chưa thường xuyên, liên tục, hiệu quả thấp… Có 3/4 xã chưa đạt tiêu chí thu nhập (xã Yên Hồng mới đạt xấp xỉ 24 triệu đồng/người/năm; xã Yên Tân và Yên Bình mới đạt 18-19 triệu đồng/người/năm)... Nguyên nhân của những tồn tại trên là do cơ sở hạ tầng nông thôn chưa đồng bộ; cấp ủy, chính quyền một số xã còn nóng vội trong quá trình thực hiện các bước xây dựng NTM và chưa thực sự năng động, sáng tạo trong việc vận dụng cơ chế chính sách vào thực tế địa phương. Bên cạnh đó, ở các xã Yên Bình, Yên Ninh tình trạng người sinh con thứ 3, thứ 4 vẫn còn xảy ra ở nhiều thôn, xóm. Đây là một trong những khó khăn làm ảnh hưởng tới tiến độ thực hiện và hoàn thành tiêu chí về văn hóa theo Bộ tiêu chí xây dựng NTM của các xã này. Ngoài ra, các xã chưa hoàn thành xây dựng NTM của huyện Ý Yên đều có vướng mắc ở tiêu chí giao thông - thủy lợi nội đồng do tỷ lệ kiên cố hóa chưa cao (xã Yên Bình mới đạt 22%; xã Yên Hồng mới đạt 800/3.800m kênh mương nội đồng được kiên cố hóa; các xã Yên Ninh, Yên Tân mới đạt ở mức cơ bản)... Trước tình hình đó, để đẩy nhanh tiến độ thực hiện xây dựng NTM ở các xã còn lại, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện Ý Yên đã tập trung chỉ đạo các ngành, đoàn thể và các địa phương trong huyện tranh thủ sự giúp đỡ của Trung ương, của tỉnh nhằm duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM ở 7 xã, thị trấn đã được công nhận đạt chuẩn NTM năm 2014, đồng thời cùng 4 xã chưa đạt chuẩn NTM tìm giải pháp khắc phục ngay trong năm 2015. Biện pháp chủ yếu là tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào thi đua “Toàn dân chung sức xây dựng NTM” trên nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch, từ đó, tạo điều kiện để mọi người dân tích cực tham gia và thực sự là chủ thể thực hiện xây dựng NTM. Đẩy mạnh phát triển sản xuất, giải quyết việc làm gắn với yêu cầu tái cơ cấu ngành Nông nghiệp trên địa bàn huyện. Tiếp tục chuyển dịch cơ cấu mùa vụ, xây dựng mô hình cánh đồng mẫu lớn, xây dựng các mô hình liên kết, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm để nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích canh tác. Ưu tiên thu hút đầu tư các dự án giải quyết việc làm cho nhiều lao động, tăng thu nhập cho dân cư nông thôn... Thực hiện chủ trương của huyện, các xã chưa hoàn thành các tiêu chí NTM giai đoạn I đã chủ động xây dựng kế hoạch, quyết liệt triển khai các biện pháp thực hiện. Tiêu chí đầu tiên mà cả 4 xã đều quyết tâm thực hiện và hoàn thành ngay trong năm 2015 là giao thông - thủy lợi nội đồng. Xã Yên Ninh đã xây dựng kế hoạch, giao chỉ tiêu cụ thể cho 4 thôn và trích kinh phí khoảng 8 tỷ đồng (từ nguồn ngân sách xã và hỗ trợ của tỉnh, huyện; huy động nhân dân đóng góp với mức 10%) để thực hiện kiên cố hóa hệ thống giao thông, thủy lợi nội đồng. Xã Yên Tân ngoài việc tận dụng nguồn kinh phí từ hỗ trợ của cấp trên đã trích ngân sách xã hỗ trợ 150 nghìn đồng/sào; vận động nhân dân đóng góp để nỗ lực hoàn thành việc kiên cố hóa hệ thống kênh mương nội đồng. Ngoài ra, trong năm 2015, xã Yên Tân cũng nỗ lực phấn đấu hoàn thành thêm các tiêu chí: môi trường; cơ sở vật chất văn hóa; cơ sở vật chất trường học... Để hoàn thành tiêu chí về văn hóa trong xây dựng NTM, đặc biệt là vấn đề sinh con thứ 3, các xã Yên Bình, Yên Ninh đã huy động sự vào cuộc của các tổ chức đoàn thể để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục nâng cao nhận thức của nhân dân. Đồng chí Ninh Xuân Phong, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Ninh cho biết: "Hằng năm, xã đều tổ chức 2 chiến dịch truyền thông lồng ghép với dịch vụ KHHGĐ-CSSKSS để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện KHHGĐ. Tuy nhiên, do chưa có chế tài xử lý nên tình trạng sinh con thứ ba vẫn xảy ra ở cả 4 thôn của xã…
Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị và nỗ lực của các địa phương, huyện Ý Yên đang nỗ lực phấn đấu hoàn thành các tiêu chí xây dựng NTM ở 4 xã điểm còn lại trong năm 2015. Từ đó, Ban chỉ đạo xây dựng NTM huyện sẽ tổng kết, rút ra bài học kinh nghiệm để tiếp tục triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM ở các xã trong huyện./.
Bài và ảnh: Thành Trung
