Qua gần 5 năm triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), Xuân Trường luôn xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên của các cấp ủy, chính quyền trong toàn huyện, đồng thời cũng chọn những địa bàn trọng điểm, chọn khâu đột phá để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. UBND huyện đã xác định rõ công tác lập quy hoạch, xây dựng Đề án NTM là tiền đề quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp, lâu dài đến quá trình xây dựng NTM, trong đó xây dựng quy hoạch NTM của huyện là phải đảm bảo “3 trong 1”, tức là làm quy hoạch xây dựng NTM phải đồng thời với quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch sản xuất nông nghiệp. Công tác quy hoạch phải đảm bảo công khai, dân chủ và do trưởng Ban chỉ đạo (BCĐ) xây dựng NTM các xã, thị trấn trực tiếp chỉ đạo, báo cáo trước Hội đồng thẩm định của huyện. UBND huyện đã chỉ đạo các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với đơn vị tư vấn và các cơ quan chuyên môn của huyện rà soát, đánh giá đúng hiện trạng nông thôn, quy hoạch sát thực, khả thi, đảm bảo tính đồng bộ và liên kết vùng. Tổ công tác giúp việc BCĐ của huyện đã trực tiếp hướng dẫn các xã, thị trấn đánh giá, thực trạng xây dựng giải pháp, lộ trình, bước đi phù hợp với điều kiện của địa phương theo hướng ưu tiên nguồn lực cho thực hiện các tiêu chí NTM. Đề án quy hoạch và Đề án xây dựng NTM của các xã, thị trấn được công khai đến từng thôn, xóm, TDP để lấy ý kiến của nhân dân và được Hội đồng thẩm định của huyện góp ý hoàn chỉnh trước khi ký duyệt. Bên cạnh đó, huyện đã tập trung làm tốt công tác tuyên truyền, vận động làm thay đổi nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, nhân dân về xây dựng NTM. Ban đầu, nhiều cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và hầu hết nhân dân có nhận thức chưa đúng về xây dựng NTM, cho rằng xây dựng NTM là xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, không quan tâm phát triển toàn diện, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho nông dân và xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Mọi người cũng cho rằng, nguồn kinh phí để xây dựng NTM là do Nhà nước đầu tư, do vậy có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào cấp trên… Trước tình hình đó, huyện ủy, UBND huyện, BCĐ huyện đã chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, trước hết nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ từ huyện tới xóm, TDP và đến các tầng lớp nhân dân trong huyện. Trong tuyên truyền nhất quán quan điểm đề cao vai trò chủ thể của người dân theo phương châm “Nhân dân làm, Nhà nước hỗ trợ; người dân là chủ thể, Nhà nước định hướng, hướng dẫn tổ chức và hỗ trợ thực hiện; lấy thôn, xóm, TDP làm địa bàn chỉ đạo thực hiện NTM”. Từ đó nhân dân đã nhận thức ngày càng rõ hơn, đúng đắn hơn về bản chất, nội dung, phương châm, bước đi, cách làm NTM và tích cực chủ động hơn tham gia vào quá trình xây dựng NTM… Trong quá trình tuyên truyền, Xuân Trường cũng chú trọng việc xây dựng các điển hình, phát hiện bồi dưỡng các nhân tố tích cực, các mô hình mới, cách làm sáng tạo để nhân ra diện rộng như: công tác chỉnh trang đồng ruộng ở các xã Xuân Phú, Xuân Đài, Xuân Vinh, Xuân Hòa; xây dựng và tổ chức cánh đồng mẫu lớn (CĐML) của xã Xuân Kiên; làm đường giao thông nội đồng ở các xã Xuân Phương, Xuân Thượng, Thị trấn Xuân Trường, làm đường giao thông nông thôn ở các xã Thọ Nghiệp, Xuân Bắc, xây dựng NVH xóm ở Xuân Ninh… Một vấn đề quan trọng trong xây dựng NTM ở Xuân Trường là quan tâm đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân. Huyện đã kiên trì thực hiện đề án sản xuất lúa vụ đông được xây dựng từ cuối năm 2009. Trong đó đổi mới mạnh mẽ cơ cấu giống, cơ cấu mùa vụ theo hướng gắn sản xuất vụ xuân với vụ mùa và vụ đông, sử dụng chủ yếu các giống lúa có thời gian sinh trưởng ngắn, có năng suất, chất lượng tốt, khả năng chống chịu bệnh cao, rút ngắn thời vụ để né tránh thời tiết bất thuận, dịch hại cuối vụ và có quỹ thời gian để sản xuất vụ đông. Đến nay, Xuân Trường chủ yếu sử dụng các giống lúa như: BT7, NĐ5, QR1, DQ11, TBR45, nếp 87,97… vụ mùa duy trì khoảng 8-10% diện tích các giống tám xoan, nếp đặc sản. Trong sản xuất nông nghiệp đã chỉ đạo tích cực xây dựng CĐML và khuyến khích áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất làm thay đổi tập quán, thói quen canh tác; khuyến khích dồn đổi, cho thuê, mượn, để tạo ra các vùng sản xuất tập trung quy mô lớn góp phần giảm chi phí sản xuất, nâng cao giá trị hàng hóa. Đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 43 CĐML với diện tích 1.750ha, tổng diện tích gieo sạ đạt 1.073ha tiêu biểu là mô hình sản xuất lúa giống của Cty TNHH Cường Tân tại xã Xuân Ninh, Xuân Thượng, CĐML ở Xuân Kiên.
 |
| Thi công cứng hóa kênh mương ở xã Xuân Thượng. |
Đi đôi với phát triển sản xuất nông nghiệp, huyện đã tập trung khôi phục sản xuất CN-TTCN, dịch vụ, phát triển các nghề mới theo hướng mỗi xã có ít nhất một nghề; đẩy mạnh chương trình dạy nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. Với sự chỉ đạo sát sao, trong năm 2014, các chỉ tiêu về tình hình kinh tế - xã hội của huyện tiếp tục phát triển: 9/13 chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch, sản lượng lương thực đạt 73.611 tấn; thu nhập bình quân đầu người đạt 24 triệu đồng/năm; tổng thu ngân sách đạt 154,377 tỷ đồng; sản xuất CN-TTCN tiếp tục phục hồi và phát triển; các hoạt động văn hóa - xã hội đạt kết quả khá, tỷ lệ hộ nghèo còn 3,8%, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng 14%, tỷ suất sinh giảm 0,42%. Hằng năm dạy nghề và giải quyết việc làm cho gần 3.000 lao động có thu nhập ổn định, đời sống được cải thiện, người dân đã tích cực hưởng ứng phong trào và tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở.
Kết quả huy động nguồn lực xây dựng NTM trên địa bàn huyện đến nay đã thu hút tổng vốn huy động đạt 505.116 tỷ đồng. Trong đó vốn ngân sách Nhà nước là 123.287 tỷ đồng, bằng 24,41%; ngân sách xã 104.957 tỷ đồng, bằng 20,78%; vốn nhân dân đóng góp 177.374 tỷ đồng, bằng 35,11%; vốn tín dụng 22.233 tỷ đồng, bằng 4,4%; vốn tài trợ của doanh nghiệp 43.989 tỷ đồng, bằng 8,7%. Ngoài ra, toàn huyện đã huy động được 3.761.500m2 đất và trên 30 nghìn ngày công để thực hiện đầu tư các Dự án, các công trình công cộng, làm đường giao thông, chỉnh trang đồng ruộng theo tiêu chí, quy hoạch. Đến nay, đường trục xã đạt tiêu chí là 63,69%; đường trục thôn đạt tiêu chí là 60,75%; đường dong, xóm đạt tiêu chí là 83,85%; tỷ lệ NVH thôn, xóm, TDP đạt yêu cầu 50,64%; internet đã được kết nối đến hầu hết thôn, xóm, TDP; 90% nhà ở nông thôn đạt tiêu chí NTM. Đến nay, huyện có 2 xã Xuân Thượng, Xuân Phương được tỉnh công nhận đạt chuẩn và cơ bản đạt chuẩn NTM trong năm 2013 theo tiêu chí của tỉnh, 2 địa phương là Xuân Kiên và Thị trấn Xuân Trường đang đề nghị tỉnh công nhận.
Với những nỗ lực trong công tác chỉ đạo và triển khai thực hiện theo phương châm “chậm nhưng chắc”, hy vọng, chương trình xây dựng NTM của huyện Xuân Trường sẽ phát triển bền vững, tạo tiền đề hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng huyện Xuân Trường vững mạnh và ổn định./.
Bài và ảnh: Hoàng Tuấn
