Thời gian gần đây, tình trạng thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật ngày càng có xu hướng gia tăng với các biểu hiện như: đánh nhau, cờ bạc, trộm cắp, nghiện hút… Bên cạnh đó còn có các hành vi lệch chuẩn đạo đức, thiếu ý thức học tập, rèn luyện… Thực trạng trên đang đặt ra cho nhà trường, gia đình, xã hội nhiều vấn đề về giáo dục đạo đức lối sống, kỹ năng sống cho thanh, thiếu niên. Cùng với các cấp, các ngành trong toàn tỉnh, thời gian qua, tổ chức Đoàn Thanh niên cũng đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động thiết thực, phù hợp giáo dục đạo đức pháp luật, lối sống, kỹ năng sống, từ đó góp phần hạn chế những biểu hiện tiêu cực trong thanh, thiếu niên.
Chương trình “Khi tôi 18” là hoạt động giáo dục kỹ năng sống do Tỉnh Đoàn phối hợp với Sở GD và ĐT tổ chức thường xuyên trong những năm gần đây và đã thu hút đông đảo học sinh các trường THPT trong tỉnh tham gia. Trong chương trình “Khi tôi 18” lần thứ 2 tổ chức năm 2014, 1.000 nữ sinh thuộc nhiều trường THPT trên địa bàn thành phố đã hào hứng tham gia. Tại đây, các em được giáo dục ý thức công dân, ý thức chấp hành pháp luật; hỗ trợ, trang bị kiến thức pháp luật, tri thức phổ thông, kỹ năng thực hành xã hội và định hướng nghề nghiệp, việc làm cho thanh niên vị thành niên vững vàng thực hiện quyền và nghĩa vụ công dân khi đủ 18 tuổi. Bên cạnh đó, các em còn có dịp được trao đổi thẳng thắn với các chuyên gia tâm lý những thắc mắc về giới, tình yêu tuổi học trò, tìm hiểu cách phòng tránh thai ngoài ý muốn… Một số Đoàn trường đã có những hoạt động sáng tạo nâng cao trình độ, kỹ năng sống cho ĐVTN như Đoàn Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong duy trì hiệu quả hệ thống báo bảng Tuổi mây, tổ chức sinh hoạt 18 chuyên mục đầu tuần với các chủ đề đa dạng: ATGT, Ký ức anh hùng, Văn hóa dân gian... Tại Trường THPT Trần Hưng Đạo (TP Nam Định), Đoàn trường cũng đã chủ động xây dựng chương trình phát thanh “Tuổi trẻ xung kích vì cuộc sống cộng đồng và tương lai của chính mình” cung cấp những kiến thức định hướng nghề nghiệp, việc làm cho học sinh, đoàn viên; tuyên truyền về các hoạt động tình nguyện ý nghĩa, gương ĐVTN tiêu biểu. Trong Tháng Thanh niên năm 2015, Đoàn Khối Các cơ quan tỉnh phối hợp với Đoàn Thanh niên BĐBP tỉnh tổ chức nhiều hoạt động tình nguyện tại xã Giao Phong và Đồn Biên phòng Quất Lâm (Giao Thủy). Tại đây, ĐVTN trong khối được tham gia vào các sinh hoạt ngoại khóa, bồi dưỡng kỹ năng sống thú vị như thực hành Một giờ làm chiến sĩ, giao lưu văn hóa, văn nghệ, đốt lửa trại với cán bộ, chiến sĩ của đồn…
 |
| Hoạt động ngoại khóa là một trong những hình thức giúp thanh, thiếu niên nâng cao kỹ năng sống. (Trong ảnh: ĐVTN khối các trường đại học, cao đẳng hướng dẫn thiếu niên, nhi đồng Thành phố Nam Định vẽ tranh). |
Bên cạnh đó, nhằm giáo dục kỹ năng sống cho ĐVTN, thời gian qua, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh còn tăng cường công tác tuyên truyền, mở các lớp đào tạo kỹ năng “mềm” cho ĐVTN như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề với hành vi và thái độ đúng mực, kỹ năng trình bày ý kiến, kỹ năng kiểm soát cảm xúc, kỹ năng tạo thói quen tích cực, kỹ năng tự chăm sóc bản thân…, từ đó hình thành được nhân sinh quan, thái độ sống tích cực và hành vi đúng đắn, tự rèn luyện những kỹ năng cần thiết trên đường lập thân, lập nghiệp. Tỉnh Đoàn đã phối hợp với Cty Giáo dục kỹ năng sống 4T - Group tiếp dục duy trì các hoạt động làm điểm Chương trình giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng sống và kiến thức pháp luật cho ĐVTN, học sinh tại các trường THPT trên địa bàn tỉnh. Tổ chức Đoàn các cấp còn thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn bồi dưỡng kỹ năng xã hội cho ĐVTN và đào tạo huấn luyện cán bộ nòng cốt về kỹ năng xã hội cho cán bộ Đoàn các cấp. Theo đó, từ năm 2014 đến nay, các cấp bộ Đoàn mở 114 lớp tập huấn bồi dưỡng kỹ năng xã hội, thu hút 6.638 ĐVTN tham gia, mở 2 lớp tập huấn bồi dưỡng kỹ năng xã hội cho 267 cán bộ Đoàn. Bên cạnh việc giáo dục các kỹ năng mềm, các cấp bộ Đoàn còn thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền pháp luật, đạo đức, sức khỏe sinh sản nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức, các kỹ năng xã hội cho thanh, thiếu niên. Theo đó, công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng, chống TNXH, đặc biệt là tệ nạn ma túy trong thanh niên là một trong những nội dung trọng tâm được tổ chức Đoàn, Hội triển khai khá hiệu quả. Bằng nhiều loại hình hoạt động phong phú như: tập huấn, thành lập các CLB phòng, chống tệ nạn xã hội, CLB tiền hôn nhân, CLB xung kích an ninh, đội thanh niên xung kích tuyên truyền phòng, chống tệ nạn xã hội… với các hình thức tuyên truyền hấp dẫn như văn hóa, văn nghệ, kịch tương tác, sân khấu hóa, hái hoa dân chủ… giúp trang bị cho cán bộ, hội viên, ĐVTN những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phòng, chống các tai, TNXH và đẩy mạnh công tác tuyên truyền về sức khỏe sinh sản cho thanh niên.
Để tiếp tục triển khai thiết thực, hiệu quả các hoạt động nâng cao kỹ năng sống cho thanh, thiếu niên, thời gian tới, các cấp bộ Đoàn tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền và mở các lớp đào tạo kỹ năng mềm cho ĐVTN; phối hợp với các cơ quan chức năng, các đoàn thể xã hội, nhà trường đẩy mạnh công tác giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, đạo đức, lối sống cho học sinh, ĐVTN. Mặt khác, các cấp bộ Đoàn cũng cần tiếp tục nâng cao chất lượng các hoạt động Đoàn, Hội, tạo ra sân chơi ý nghĩa để từ đó tập hợp, đoàn kết đông đảo ĐVTN, tạo môi trường nhằm cung cấp các tri thức, rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng thực hành xã hội cho thanh, thiếu niên; ngoài ra, tổ chức Đoàn các cấp cũng cần nâng cao hơn nữa vai trò trong công tác quản lý, giám sát ĐVTN trong các hoạt động ngoại khóa, tình nguyện, sinh hoạt thường ngày, phát hiện các hành vi lệch chuẩn để có biện pháp uốn nắn kịp thời; tìm kiếm và phát hiện những nhân tố tích cực, tiêu biểu, đào tạo thành những tuyên truyền viên tích cực để nhân rộng, phổ biến kỹ năng sống cho các đối tượng thanh, thiếu niên khác./.
Bài và ảnh: Hoa Quyên
