Trong bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), có hai tiêu chí thuộc lĩnh vực văn hóa là tiêu chí 6 (cơ sở vật chất văn hóa) và tiêu chí 16 (xóm, tổ dân phố (TDP) đạt danh hiệu văn hóa). Những năm qua, để hoàn thành tiêu chí văn hóa trong xây dựng NTM, các địa phương trong huyện Hải Hậu tiếp tục đẩy mạnh, đưa phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đi vào chiều sâu, gắn với chương trình xây dựng NTM. Đó chính là cơ sở để 100% các địa phương của huyện được UBND tỉnh công nhận "Xã đạt chuẩn NTM".
Từ cách làm sáng tạo, phù hợp với điều kiện địa phương...
Đến Hải Hậu hôm nay, sẽ dễ dàng cảm nhận rõ sự khởi sắc của bộ mặt nông thôn ở các vùng quê trong huyện. Không chỉ bởi hệ thống "điện, đường, trường, trạm" của huyện được đầu tư xây dựng khang trang, đồng bộ, mà còn ở nhịp sống thường nhật vừa đậm nét văn hóa truyền thống song rất văn minh, hiện đại trong cuộc sống của người dân nơi đây. Nhiều người con xa quê khi về đều có cảm nhận là sự khởi sắc bền vững và không có sự chênh lệch giữa các địa phương, từ các xã nội đồng đến vùng chân sóng.
Xã biển Hải Triều trước đây vốn là “vùng sâu, vùng xa” không có đất trồng lúa, nghề chính của người dân là làm muối và đánh bắt cá. Hơn 10 năm về trước, do tác động từ sự biến đổi khí hậu, nhất là thực trạng biển xâm thực, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn. Ấy vậy mà hôm nay, những xóm chài trước đây đang vươn mình khởi sắc với những ngôi nhà cao tầng, khang trang, tạo điểm nhấn về một bức tranh quê biển văn minh. Hải Triều được UBND tỉnh công nhận "Xã đạt chuẩn NTM" năm 2014; cả 10 xóm được UBND huyện công nhận danh hiệu "Xóm NTM"; 92% hộ dân được công nhận danh hiệu "Gia đình Văn hóa". Đổi thay ở vùng đất chân sóng hôm nay, đó là việc phát huy vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ Đảng, chính quyền từ xã đến các xóm trong việc thực hiện phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở gắn với xây dựng NTM. Ban chỉ đạo phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” của xã đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các văn bản chỉ đạo của tỉnh, của huyện về xây dựng 8 tiêu chí "Xóm NTM" và 12 tiêu chí "Gia đình Văn hóa". Các xóm tổ chức họp các hộ dân quán triệt các văn bản xây dựng NTM của tỉnh, huyện, xã, thảo luận và xây dựng nghị quyết chuyên đề về xây dựng "Xóm NTM". "Gia đình Văn hóa"; đề ra các chỉ tiêu và các biện pháp tổ chức thực hiện xây dựng "Xóm NTM". Phát động phong trào đăng ký xây dựng "Gia đình Văn hóa" gắn với xây dựng NTM trong xóm; phong trào nhân dân tự nguyện hiến đất, ủng hộ ngày công, tiền xây dựng hệ thống tiết chế văn hóa, đường giao thông, rãnh thoát nước, vệ sinh môi trường, đường dong ngõ xóm; kêu gọi con em quê hương ở mọi nơi tài trợ, hỗ trợ, đầu tư về quê hương để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình. Hệ thống NVH tại các xóm đã được đầu tư xây dựng, kinh phí chủ yếu do nhân dân đóng góp, được trang bị đầy đủ bàn ghế, loa đài… phục vụ việc hội họp của chi bộ Đảng, các đoàn thể và sinh hoạt của cộng đồng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân địa phương. Cả 10 xóm trong xã đã vận động nhân dân đóng góp cải tạo 12km đường dong xóm, làm hơn 5km đường giao thông thủy lợi với tổng kinh phí gần 10 tỷ đồng. Ngoài ra, nhân dân trong xã đã đóng góp hàng nghìn ngày công tham gia san lấp mặt bằng, giải tỏa hành lang và tự nguyện hiến trên 1.000m2 đất phục vụ làm đường, tổ chức nạo vét hệ thống thủy lợi phục vụ tưới, tiêu thoát nước trong sản xuất và sinh hoạt ở khu dân cư. Đến nay số hộ nghèo trong xã đã giảm xuống còn dưới 3%; tỷ lệ người dân tham gia BHYT đạt 71,53%.
 |
| Mô hình phát triển kinh tế hộ gia đình ở xã Hải Tây. |
Việc phát huy tính chủ động và chức trách của cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể, sự tham gia hưởng ứng tích cực của nhân dân Hải Hậu đã tạo nên những kết quả đáng khích lệ trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” từ huyện đến thôn, xóm. Năm 2013, Hải Phúc là một trong địa phương đầu tiên của huyện Hải Hậu được UBND tỉnh công nhận “Xã đạt chuẩn NTM”. Điều ghi nhận là, trong quá trình triển khai phong trào xây dựng NTM, Hải Phúc coi trọng và nhân rộng phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn với vận động cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân tích cực thực hiện có hiệu quả Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đảng bộ xã có 339 đảng viên, sinh hoạt ở 22 chi bộ, trong đó có 15 chi bộ xóm. Trong những năm qua, Đảng ủy xã đã tập trung chỉ đạo xây dựng các chi bộ cơ sở trong sạch, vững mạnh; lãnh đạo đảng viên nêu cao tinh thần gương mẫu, đi đầu trong thực hiện các chương trình, nhiệm vụ công tác của địa phương. Đồng thời, Đảng ủy xã phân công cấp ủy viên phụ trách các chi bộ xóm, tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao hiệu quả các phong trào xây dựng "Gia đình Văn hóa", "Xóm NTM". Hiệu quả từ phong trào xây dựng "Xóm NTM" ở Hải Phúc là hệ thống giao thông trong xã được mở rộng, rải nhựa, rộng 3-3,5m, nền đường 6,5m. Đường giao thông dong xóm có 23 tuyến đã triển khai ở 15 xóm với chiều dài 18km, mặt đường rộng từ 2-5m, tổng kinh phí đầu tư 5 tỷ 291,4 triệu đồng, trong đó nhân dân đóng góp 2 tỷ 830 triệu đồng, xã hỗ trợ theo đề án 1 tỷ 728,4 triệu đồng, con em xa quê tự nguyện đóng góp 733 triệu đồng. Mở rộng 32km đường giao thông nội đồng, nâng cấp 5,1km đường trục chính ra đồng, mặt đường đổ bê tông rộng 2,5-3m, dày 0,15m, tổng kinh phí 19 tỷ 203,1 triệu đồng. NVH xã với 250 chỗ ngồi, có đầy đủ trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu của các hoạt động văn hoá, có khu thể thao, sân bóng chuyền đạt tiêu chí NTM; cả 15 xóm xây dựng NVH, có sân thể thao, tủ sách, thư viện thường xuyên tổ chức các hoạt động Đảng, đoàn thể. Hiệu quả từ phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn với thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở Hải Phúc đã phát huy tinh thần tương thân tương ái, huy động nguồn lực to lớn trong nhân dân xây dựng cơ sở vật chất hạ tầng, thiết chế NVH; tạo ra sự chuyển biến tiến bộ thực hiện nếp sống văn minh, thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, duy trì và phát triển phong trào văn hoá, văn nghệ; bảo tồn và phát huy các di sản văn hoá dân tộc, nét đẹp văn hoá, thuần phong mỹ tục.
Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị
Đồng chí Phạm Văn Chiến, TUV, Chủ tịch UBND huyện Hải Hậu cho biết: Kinh nghiệm trong triển khai, tổ chức thực hiện phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn liền với chương chình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM ở Hải Hậu là đã tập trung cao sự lãnh đạo của các cấp, các ngành từ huyện tới cơ sở, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị, trong đó vai trò của các tổ chức cơ sở Đảng được coi trọng. Làm tốt công tác tuyên truyền, quán triệt trong toàn Đảng bộ, chính quyền, cán bộ và nhân dân để thống nhất về nhận thức, xác định xây dựng "Xóm NTM", "Gia đình Văn hóa" là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của Đảng bộ và các tầng lớp nhân dân; tạo được sự đồng thuận, sự chung sức, đồng lòng của mọi người dân để xây dựng NTM. Cụ thể, cấp uỷ, chính quyền từ huyện đến cơ sở chỉ đạo tập trung, thống nhất quan tâm đầu tư có trọng điểm cơ sở vật chất cho hoạt động văn hoá ngang tầm các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng ở địa phương. Trọng tâm là, đẩy mạnh xã hội hoá nguồn lực đầu tư xây dựng NVH xóm và tủ sách NVH xóm, các hoạt động văn hoá - thể thao, tăng cường giáo dục các giá trị truyền thống văn hoá, truyền thống cách mạng, xây dựng con người mới. Việc ban hành Đề án “Nâng cao chất lượng hoạt động của NVH xóm, TDP đạt tiêu chuẩn nếp sống văn hóa giai đoạn 2011-2015” đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đến nay có 373/546 xóm, TDP đạt 68,3% xóm, TDP đạt danh hiệu "Xóm NTM"; 90% hộ dân đạt danh hiệu "Gia đình Văn hóa". Phong trào xây dựng nếp sống văn hóa trong các cơ quan, trường học, trạm y tế tiếp tục đẩy mạnh, có nhiều đổi mới về cả hình thức và nội dung. Các hoạt động văn hoá, văn nghệ, TDTT phát triển thu hút 30,7% dân số và 21,2% gia đình thể thao tham gia với nhiều loại hoạt động phong phú như: Kịch, chèo, ca nhạc, cầu lông, bóng bàn, bóng chuyền, bóng đá... Hằng năm, lễ hội văn hoá cách mạng vào ngày 2-9 đều được chỉ đạo chặt chẽ, thành nền nếp, nhân dân toàn huyện vừa là người tham gia, vừa là người hưởng thụ.
Để các địa phương trong huyện duy trì và giữ vững 2 tiêu chí về văn hóa trong xây dựng NTM, Hải Hậu tiếp tục thực hiện Đề án nâng cao chất lượng hoạt động của NVH xóm, TDP và xóm, TDP đạt tiêu chuẩn nếp sống văn hóa. Xây dựng đời sống văn hóa ở các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; nếp sống văn minh công cộng, tạo chuyển biến mạnh mẽ, vững chắc. Phát huy vai trò gương mẫu của người đứng đầu cơ quan, của từng cán bộ, đảng viên, công chức và cán bộ, chiến sĩ trong các lực lượng vũ trang trong việc thực hiện nếp sống văn hóa. Huy động sức mạnh của toàn xã hội nhằm bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa tốt đẹp của quê hương./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
