Tỉnh ta hiện là một trong 5 tỉnh dẫn đầu toàn quốc về kết quả thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). Toàn tỉnh hiện có 65 xã, thị trấn được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành các tiêu chí và được công nhận xã chuẩn NTM, một số địa phương đã và đang gặp khó khăn trong việc duy trì tiêu chí về tỷ lệ người dân tham gia BHYT.
Theo Quyết định số 342 ngày 20-2-2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định, các xã đạt chuẩn tiêu chí y tế trong NTM phải có từ 70% người dân tham gia BHYT trở lên. Đây được xem là tiêu chí khó nên những năm qua các xã, thị trấn đã có nhiều nỗ lực trong vận động người dân tham gia BHYT. Cùng với việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, BHXH tỉnh đã mở rộng mạng lưới thu, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia. Cùng với 229 điểm thu tại 229 xã, phường, thị trấn, năm 2014 đã có thêm 255 điểm thu BHXH tự nguyện, BHYT của đối tượng tự đóng qua hệ thống bưu điện. Tuy nhiên, việc đạt được tiêu chí về tỷ lệ người dân tham gia BHYT đã khó, việc duy trì tỷ lệ này còn khó hơn. Một số xã có tỷ lệ tham gia BHYT tự nguyện (hộ gia đình) quá thấp như Nghĩa Thắng, Nghĩa Hải (Nghĩa Hưng), Việt Hùng (Trực Ninh). Đặc biệt, trong 9 xã, thị trấn được công nhận đạt chuẩn NTM năm 2013 (đợt I), chỉ có 3 xã duy trì được tỷ lệ trên 70% số dân tham gia BHYT, còn lại đều giảm. Nguyên nhân dẫn đến việc không duy trì được tỷ lệ người dân tham gia BHYT ở các địa phương nói chung, các xã đã đạt chuẩn NTM nói riêng là do công tác tuyên truyền chưa thực sự tạo được sự chuyển biến về nhận thức của người sử dụng lao động và các đối tượng phải tham gia BHYT. Vẫn còn nhiều người dân khi bị ốm nặng, bệnh trọng mới tham gia BHYT và một số doanh nghiệp ngoài quốc doanh không đóng BHYT cho người lao động. Tỷ lệ tham gia BHYT chưa đạt ở một số đối tượng, nhất là người thuộc hộ gia đình do đặc thù tỉnh ta là tỉnh thuần nông, phần lớn các hộ gia đình làm nông nghiệp, cuộc sống còn nhiều khó khăn, chưa có điều kiện tham gia, trong khi mệnh giá thẻ BHYT hiện nay vẫn cao. Công tác chăm sóc sức khỏe cho người tham gia BHYT ở một số đơn vị y tế còn hạn chế về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và nhân lực, đặc biệt là đội ngũ bác sĩ, chuyên gia giỏi chưa nhiều; chưa phát triển được các kỹ thuật cao trong khám, chữa bệnh… Ngoài ra, sự thiếu quan tâm chỉ đạo của một số địa phương khi đã đạt chuẩn NTM cũng là nguyên nhân làm cho tỷ lệ người dân tham gia BHYT giảm. Bên cạnh những địa phương sụt giảm về tỷ lệ người dân tham gia BHYT, huyện Hải Hậu được đánh giá là huyện có nhiều cố gắng trong việc thực hiện và duy trì tốt tiêu chí này. Có được kết quả đó là do huyện thường xuyên ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển BHYT. Trong phong trào xây dựng NTM, các xã, thị trấn thường xuyên tự rà soát, cập nhật chi tiết về tiến độ, đánh giá chất lượng thực hiện các tiêu chí; tập trung chỉ đạo duy trì các tiêu chí đã đạt, củng cố hoàn thiện các tiêu chí đạt thấp, nhất là tiêu chí về y tế, từ đó có lộ trình cụ thể để hoàn thành. Huyện còn thực hiện cơ chế hỗ trợ mua BHYT tự nguyện cho người dân mỗi thẻ 121 nghìn đồng. Hầu hết các xã, thị trấn cũng hỗ trợ thêm cho người dân mua BHYT tự nguyện, trong đó có xã hỗ trợ tới 300 nghìn đồng/thẻ như: Hải Cường, Hải Đông, Hải Hưng, Hải Nam, Hải Tây.
Để duy trì tỷ lệ người dân tham gia BHYT ở các xã, thị trấn nói chung, các xã đã đạt chuẩn NTM nói riêng, BHXH tỉnh cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, làm rõ tính ưu việt, nhân văn của chính sách BHYT, nhất là những điểm mới của Luật BHYT sửa đổi có hiệu lực từ 1-1-2015. Tăng cường phối hợp với Sở Y tế thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người có BHYT. Bên cạnh đó cần kiện toàn, duy trì hệ thống đại lý thu BHYT, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho đối tượng tham gia. Các huyện, thành phố tiếp tục giao chỉ tiêu thực hiện cho các xã, thị trấn, rà soát từng nhóm đối tượng, nhất là nhóm đối tượng còn khó khăn để có biện pháp tuyên truyền, vận động phù hợp./.
Hồng Hạnh
