Từ năm 2012, tỉnh ta là một trong 8 địa phương trong cả nước (cùng với Thái Nguyên, Hải Phòng, Yên Bái, Phú Thọ, Quảng Nam, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu) thực hiện thí điểm mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS do Cục Bảo vệ, chăm sóc trẻ em (Bộ LĐ-TB và XH) phối hợp với Tổ chức phi Chính phủ Catholic Relief Services tại Việt Nam (CRS) hỗ trợ. Qua 3 năm triển khai thực hiện mô hình tại 2 xã Giao Nhân và Giao Tiến (Giao Thủy), công tác chăm sóc trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, trẻ em khuyết tật đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.
 |
| Cán bộ xã và giáo viên Trường Tiểu học xã Giao Nhân (Giao Thuỷ) tuyên truyền cho học sinh về phòng, chống HIV/AIDS và cách chăm sóc người bị nhiễm HIV/AIDS. |
Theo số liệu thống kê, huyện Giao Thủy hiện có 603 người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý, 565 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 15 trẻ em; có 1.180 trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Riêng tại 2 xã Giao Nhân và Giao Tiến có 4 trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS, 222 trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và 32 trẻ bị khuyết tật. Trước đây, do nhận thức của gia đình và xã hội còn hạn chế nên số trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS, trẻ em trong gia đình có người bị nhiễm HIV/AIDS thường bị cha mẹ bỏ rơi và bị cộng đồng xa lánh; thông tin liên quan đến người bị nhiễm HIV/AIDS hay bị giấu kín, ảnh hưởng đến hoạt động trợ giúp và chăm sóc trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS. Để tạo điều kiện giúp trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS và trẻ em bị khuyết tật, ngay sau khi được chọn làm điểm triển khai xây dựng mô hình, 2 xã Giao Nhân và Giao Tiến đã thành lập ban điều hành mô hình và xây dựng đội ngũ cộng tác viên; lập kế hoạch chương trình hành động cụ thể. Sở LĐ-TB và XH đã phối hợp với các ngành chức năng cấp phát cho ban điều hành, đội ngũ cộng tác viên và nhân dân 2 xã hàng nghìn cuốn tài liệu hướng dẫn xây dựng mô hình, kiến thức chăm sóc sức khỏe cho trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS và cách phòng tránh lây nhiễm; tổ chức hội thảo về chăm sóc sức khỏe cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS; tập huấn nghiệp vụ khảo sát tình hình trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS cho ban điều hành, cộng tác viên và nhân viên y tế hai xã. Triển khai xây dựng mô hình, huyện Giao Thủy và hai xã đã tập trung tuyên truyền trên hệ thống đài phát thanh huyện, đài truyền thanh xã, phát tờ rơi, tuyên truyền miệng; qua đó người dân đã nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác phòng chống HIV/AIDS, đặc biệt là công tác tư vấn, chăm sóc sức khỏe cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. Để mô hình hoạt động hiệu quả, hằng tháng, các cộng tác viên đến từng gia đình có trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS thu thập thông tin, nắm bắt nhu cầu của trẻ về dinh dưỡng, giáo dục, y tế, chính sách xã hội…, sau đó tổng hợp và có kế hoạch kết nối dịch vụ với các cơ quan chuyên môn để giải quyết. Hầu hết các em đều có nhu cầu được cung cấp các dịch vụ về y tế, giáo dục, hỗ trợ dinh dưỡng. Trong 3 năm qua, các cộng tác viên đã tổ chức khoảng 2.600 lượt thăm gia đình trẻ để tư vấn cho gia đình và trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS về phòng chống HIV/AIDS, cách chăm sóc sức khỏe, chăm sóc y tế và chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Qua đó, khảo sát và cung cấp dịch vụ cho trên 1.000 lượt trẻ em, trong đó hỗ trợ từ chương trình CRS cho 356 trẻ em.
Mô hình kết nối dịch vụ chăm sóc cho trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS tại hai xã Giao Nhân và Giao Tiến đã đạt được kết quả thiết thực, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân dân địa phương trong công tác chăm sóc trẻ bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, giúp nhiều trẻ em vượt qua khó khăn trong cuộc sống, có cơ hội đến trường, hòa nhập cộng đồng. Bên cạnh những kết quả bước đầu, việc thực hiện mô hình tại hai xã còn gặp nhiều khó khăn, số trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS trên địa bàn tuy đã giảm nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao. Tất cả số trẻ em bị ảnh hưởng đều có nhu cầu cung cấp các dịch vụ, trong đó nhiều trẻ có nhu cầu 2 dịch vụ trở lên, song kinh phí hỗ trợ mô hình hạn hẹp nên không đủ đáp ứng các nhu cầu. Để mô hình phát huy hiệu quả rất cần sự chung tay góp sức của các cấp, các ngành và toàn xã hội. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao và tạo chuyển biến nhận thức xã hội, xóa bỏ tình trạng kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS, giúp các em vượt qua bệnh tật, mặc cảm, sống hoà nhập vươn lên trong cuộc sống./.
Bài và ảnh: Minh Tân
