Bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm y tế (BHYT) là hai chính sách xã hội quan trọng, đóng vai trò trụ cột trong hệ thống an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta. Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, chính sách BHXH được Đảng, Nhà nước và Chủ tịch Hồ Chí Minh ban hành và thường xuyên bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp yêu cầu thực tiễn của đất nước. Ngày 16-2-1995, Chính phủ ban hành Nghị định số 19/CP thành lập BHXH Việt Nam trên cơ sở thống nhất các tổ chức BHXH ở Trung ương và địa phương thuộc hệ thống LĐ-TB và XH và LĐLĐ Việt Nam. Với chức năng tổ chức thu, chi BHXH, giải quyết chế độ chính sách và bảo toàn, đầu tư, tăng trưởng Quỹ BHXH, hệ thống BHXH được tổ chức và quản lý tập trung, thống nhất, từ cấp Trung ương đến cấp quận, huyện. Thực hiện chủ trương cải cách tổ chức bộ máy của Chính phủ trong tình hình mới, ngày 6-2-2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 100/2002/NĐ-CP quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của BHXH Việt Nam. Từ đây, cùng với việc đảm bảo chế độ BHXH cho người lao động, BHXH Việt Nam còn được giao thêm nhiệm vụ thực hiện chế độ BHYT cho các đối tượng tham gia BHYT.
Cùng với sự hình thành của hệ thống BHXH cả nước, ngày 15-6-1995 BHXH tỉnh Nam Hà được thành lập theo Quyết định số 137/QĐ-TCCB của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Từ ngày 1-4-1998, BHXH tỉnh Nam Hà được chia tách thành BHXH tỉnh Nam Định và BHXH tỉnh Hà Nam theo Quyết định số 1605/BHXH ngày 16-9-1997 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Từ năm 2003 BHYT tỉnh Nam Định được chuyển giao sáp nhập vào BHXH tỉnh Nam Định. Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn nhưng được sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, của BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh đã đạt được những bước tiến vững chắc. Công tác thu, phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt quá trình hoạt động của ngành BHXH và là một trong những nhiệm vụ cơ bản nhất đáp ứng yêu cầu về sự tăng trưởng của quỹ BHXH và chi trả các chế độ BHXH, BHYT cho người lao động. Đây cũng là yếu tố quyết định sự tồn tại, phát triển của hệ thống BHXH trong cả nước. Trong những năm qua, số người tham gia và số tiền thu BHXH, BHYT đã có những bước tăng trưởng vượt bậc: Tổng thu BHXH Việt Nam giao qua 20 năm là: 9.449.502 triệu đồng (Trong đó số thu năm 2014: 2.167.352 triệu đồng, tăng 2.150.275 triệu đồng (125 lần) so với năm 1995: 17.077 triệu đồng). Số lao động tham gia BHXH bắt buộc đến 31-12-2014: 120.612 người (năm 1995: 55 nghìn người) tăng gần 2 lần so với năm 1995. Số người tham gia BHXH tự nguyện đến 31-12-2014 là 3.238 người, tăng 2.373 người (tăng hơn 11 lần) so với năm 2008. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp tính đến 31-12-2014 là 106.322 người, tăng 48.135 người (tăng 1,82 lần so với năm 2009 khi mới triển khai bảo hiểm thất nghiệp). Số người tham gia BHYT đến ngày 31-12-2014 là 1.183.802 người, chiếm 64,1% dân số toàn tỉnh.
 |
| Cán bộ Phòng Tiếp nhận và Quản lý hồ sơ theo cơ chế “Một cửa”, BHXH tỉnh giải quyết kịp thời các thủ tục hành chính thực hiện chính sách BHXH-BHYT. Ảnh: Viết Dư |
Song song với công tác thu nộp BHXH, BHYT công tác cấp sổ BHXH, thẻ BHYT luôn được quan tâm chỉ đạo sâu sát. BHXH tỉnh đã tổ chức tốt việc cấp sổ BHXH cho người lao động, thẻ BHYT cho các đối tượng kịp thời đảm bảo quyền lợi của đối tượng. Tỷ lệ cấp sổ cho người lao động đạt 98%. 100% người dân tham gia BHYT được nhận thẻ BHYT theo đúng thời gian quy định. Bám sát các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, BHXH tỉnh đã tập trung chỉ đạo, từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng trong công tác thẩm định hồ sơ giải quyết chính sách, hạn chế những sai sót, chủ động nghiên cứu, tích cực cải tiến, đúc rút kinh nghiệm nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác quản lý chế độ chính sách cho phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương. Đội ngũ cán bộ công chức BHXH tỉnh thường xuyên được giáo dục về ý thức trách nhiệm, tác phong công tác, thái độ phục vụ, không ngừng nâng cao chất lượng công tác giải quyết chế độ BHXH. Từ năm 1995-2014, BHXH tỉnh đã xét duyệt và chi trả kịp thời hàng trăm nghìn người hưởng các chế độ, trong đó trên 45 nghìn người hưởng chế độ dài hạn, gần 33 nghìn người hưởng chế độ một lần. Ngoài ra, các chế độ trợ cấp ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, nghỉ dưỡng sức phục hồi sức khoẻ cũng được giải quyết kịp thời cho hàng trăm vạn lao động được hưởng. Việc giải quyết cũng như điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH theo quy định của Nhà nước được thực hiện kịp thời, chính xác, khách quan, tạo cơ sở nền tảng vững chắc phát triển mở rộng đối tượng, tiến tới BHXH cho mọi người lao động và BHYT toàn dân. Công tác chi trả các chế độ BHXH là một nhiệm vụ thường xuyên của BHXH. Hằng năm, trên cơ sở quy định của Luật BHXH và hướng dẫn của BHXH Việt Nam, BHXH tỉnh đã chỉ đạo tổ chức tốt công tác chi trả các chế độ BHXH cho các đối tượng thụ hưởng chế độ chính sách. Thông qua công tác chi trả đã góp phần đảm bảo cuộc sống hằng ngày, tạo dựng niềm tin của các đối tượng đối với các chính sách BHXH, góp phần ổn định kinh tế - xã hội trên địa bàn. Công tác giám định BHYT đã được BHXH tỉnh triển khai kịp thời, từng bước đi vào nề nếp. BHXH đã chủ động ký kết hợp đồng khám, chữa bệnh với các cơ sở y tế, phân công cán bộ trực tiếp theo dõi, thường trực tại các cơ sở khám, chữa bệnh trong tỉnh, thực hiện quy trình giám định đúng quy định, đảm bảo quyền lợi cho các đối tượng tham gia BHYT. Từ năm 2003 đến nay, BHXH tỉnh đã thực hiện giám định cho trên 8,5 triệu lượt người với tổng chi phí khám, chữa bệnh từ quỹ BHYT hơn 1.640 tỷ đồng. Quỹ khám, chữa bệnh BHYT được quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả; riêng trong 2 năm (2013-2014) kết dư trên 20 tỷ đồng.
Để đạt được kết quả trên, công tác cải cách hành chính không ngừng được cải thiện. Năm 2014, BHXH tỉnh chính thức triển khai hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008 và triển khai thực hiện giao dịch điện tử trong tiếp nhận và giao trả hồ sơ tại đơn vị sử dụng lao động, tạo bước đột phá mới, nâng cao chất lượng làm việc từ hành chính thụ động sang chủ động phục vụ đối tượng tham gia và thụ hưởng BHXH, BHYT trong điều kiện mới. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh luôn bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, của BHXH Việt Nam, làm tốt công tác tham mưu với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, chủ động phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng của Trung ương và của tỉnh, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chế độ chính sách BHXH, BHYT cho cán bộ, nhân dân trong tỉnh. Đặc biệt BHXH tỉnh đã chú trọng tuyên truyền thông qua hình thức đối thoại trực tiếp với người sử dụng lao động, người lao động và nhân dân như: Phối hợp với LĐLĐ tỉnh, Tỉnh Đoàn tổ chức đối thoại hằng năm với công nhân lao động tại các KCN trên địa bàn; phối hợp với Hội Nông dân, Hội LHPN tỉnh tổ chức đối thoại phổ biến chính sách BHXH, BHYT tới hội viên nông dân, phụ nữ ở các xã, phường, thị trấn; Phối hợp với MTTQ tỉnh tổ chức đối thoại về chính sách BHYT đối với bà con giáo dân tại huyện Xuân Trường… Trong 20 năm xây dựng và phát triển, BHXH tỉnh thường xuyên chú trọng công tác đào tạo lại cán bộ, bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn, giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống. Đến nay, bộ máy của toàn ngành gồm 290 cán bộ, viên chức được biên chế tại 19 đơn vị gồm 10 BHXH huyện, 9 phòng nghiệp vụ, trong đó 83% có trình độ đại học (3 thạc sĩ); số cán bộ lãnh đạo quản lý 45 người (chiếm 15,5%) số lượng cán bộ, công chức, viên chức. BHXH tỉnh đã bước đầu xây dựng thành công hình ảnh người cán bộ BHXH chuyên nghiệp, quán triệt quan điểm cải cách hành chính, tận tình, chu đáo phục vụ tốt đối tượng tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp và người thụ hưởng chế độ chính sách trên địa bàn tỉnh. Với những thành tựu đã đạt được trong việc tổ chức triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT góp phần bảo đảm an sinh xã hội, phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, của đất nước trong thời gian qua, BHXH tỉnh đã được Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành trao tặng nhiều phần thưởng cao quý: Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ các năm 1996, 1999, 2009; năm 2011 được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba.
Kỷ niệm 20 năm thành lập ngành BHXH Việt Nam (16-2-1995 - 16-2-2015), phát huy những thành tích đã đạt được, khắc phục những hạn chế, tồn tại, trong giai đoạn tới, BHXH tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách, chế độ BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh. Tăng nhanh đối tượng tham gia BHXH, BHYT nhất là BHXH tự nguyện; phấn đấu thực hiện BHXH cho mọi người lao động và BHYT toàn dân; sử dụng, quản lý quỹ BHXH, BHYT đảm bảo an toàn hiệu quả. Phấn đấu đến năm 2020 có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia BHXH; trên 35% lực lượng lao động tham gia bảo hiểm thất nghiệp; trên 80% dân số tham gia BHYT. Để thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kế hoạch được giao, BHXH tỉnh đã đề ra các giải pháp cụ thể sau:
1. Bám sát sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, của BHXH Việt Nam, chủ động phối hợp với các ngành LĐ-TB và XH, Y tế, Tài chính, các cơ quan có liên quan và cấp ủy, chính quyền các địa phương để tháo gỡ kịp thời khó khăn vướng mắc nảy sinh trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT.
2. Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, kịp thời phát hiện và đề nghị khen thưởng các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến; tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy từng cá nhân, tập thể phát huy cao độ tính chủ động sáng tạo trong công việc được giao để đạt hiệu quả cao nhất.
3. Nâng cao chất lượng phục vụ đối tượng tham gia BHXH, BHYT; tạo thuận lợi tối đa cho tổ chức, cá nhân đến giao dịch; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động nghiệp vụ; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa, công khai hóa các thủ tục, hồ sơ liên quan đến quy trình giải quyết về BHXH. Phấn đấu giảm tiếp thủ tục hành chính, giảm giờ giao dịch của doanh nghiệp về BHXH, BHYT từ 830 giờ/năm xuống 335 giờ/năm; năm 2014 giảm còn 50% và đến cuối năm 2015 giảm còn 49,5 giờ/năm.
4. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao của ngành. Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ và phối hợp với thanh tra liên ngành trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động, các cơ sở y tế ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT; phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT; tiếp tục khởi kiện các đơn vị nợ BHXH với số tiền lớn, thời gian kéo dài.
5. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng, thường xuyên với nhiều hình thức đa dạng, phong phú để người lao động, chủ sử dụng lao động và nhân dân hiểu rõ chế độ, chính sách BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và BHYT để tích cực, tự giác tham gia. Trước mắt là các quy định mới của Luật BHXH, Luật BHYT sửa đổi, bổ sung vừa được kỳ họp thứ XIII Quốc hội thông qua./.
Trần Văn Dũng
Giám đốc BHXH tỉnh
