Nam Trực là huyện thuần nông, sản xuất nông nghiệp phát triển dẫn đến lượng rác thải trên đồng ruộng ngày một tăng. Bên cạnh đó, nhiều địa phương trong huyện chưa tổ chức được việc thu gom rác thải, tỷ lệ thu gom thấp, rác thải chưa được phân loại, xử lý triệt để, chưa có nơi tập kết rác, cộng với ý thức của người dân về môi trường hạn chế, chưa bỏ được thói quen xả rác bừa bãi trên mương, đồng ruộng gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khoẻ của nhân dân.
Để khắc phục tình trạng này, thực hiện phong trào thi đua mỗi tổ chức HND tham gia xây dựng một công trình NTM, tháng 3-2014, HND huyện Nam Trực đã tổ chức xây dựng mô hình “HND thu gom và phân loại rác thải nội đồng”. Để triển khai mô hình, HND huyện chọn một số địa phương như xã Nam Hùng, Nam Hồng, Nam Dương, Hồng Quang để thực hiện thí điểm. HND huyện chỉ đạo HND các xã làm điểm tổ chức xây dựng kế hoạch thực hiện và tham mưu với Đảng ủy, UBND xã để triển khai xây dựng mô hình. Phương thức thu gom rác thải nội đồng tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của từng địa phương để lựa chọn biện pháp thực hiện như xây bể kiên cố hoặc dùng bao tải. Địa điểm đặt bể (bao tải) ở đầu lối xuống ruộng, thuận lợi cho người dân bỏ rác vào nơi quy định. Tại xã Nam Hùng, mô hình “HND thu gom và phân loại rác thải nội đồng” do HND xã trực tiếp thực hiện. Để mô hình hoạt động hiệu quả, HND xã đã tham mưu với Đảng ủy, UBND xã thành lập Ban chỉ đạo và giao cho HND chủ trì thực hiện. Triển khai mô hình, HND xã đã tổ chức tuyên truyền đến cán bộ, hội viên nông dân; phối hợp với Đài truyền thanh xã tổ chức tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh… Bên cạnh đó, HND xã chỉ đạo các chi hội trưởng trực tiếp đến từng hộ gia đình hướng dẫn người dân phân loại rác để tiện cho việc xử lý, nhờ vậy việc thu gom rác được thuận lợi hơn. Đồng thời, HND xã còn huy động lực lượng, tổ chức các buổi thu gom vỏ bao bì thuốc bảo vệ thực vật trên các cánh đồng, khơi thông cống rãnh tại địa bàn xã quản lý. Đồng chí Phạm Thanh Nhàn, Chủ tịch HND xã Nam Hùng, cho biết: “Từ khi được triển khai, mô hình thu gom và phân loại rác thải nông thôn đã phát huy hiệu quả thiết thực trong việc bảo vệ và xây dựng môi trường nông thôn xanh - sạch - đẹp. Từ chỗ thường xuyên có thói quen xả rác tùy tiện ra đường làng, ngõ xóm, nay người dân đã cho rác vào thùng, tập kết rác đúng giờ quy định. Nhận thức của người dân trong việc chung tay bảo vệ môi trường cộng đồng đã được nâng lên. Nhất là khu vực đồng màu, người dân đã tự giác bỏ bao bì, vỏ chai lọ đựng thuốc bảo vệ thực vật vào đúng nơi quy định, góp phần giữ gìn môi trường sống xanh - sạch - đẹp”.
Từ một số mô hình điểm, đến nay, toàn huyện đã triển khai mở rộng ra tất cả các xã, thị trấn. Qua việc triển khai cho thấy các mô hình đã góp phần nâng cao nhận thức, ý thức cho người dân trong việc bảo vệ môi trường. Đồng chí Nguyễn Thị Duyên, Phó Chủ tịch HND xã Nam Hồng, một trong những địa phương được HND huyện chọn làm điểm nhớ lại: Những ngày đầu triển khai mô hình, nhiều nông dân vẫn chưa quen bỏ rác vào nơi quy định. Tuy nhiên, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó vai trò nòng cốt là HND xã, hoạt động thu gom rác thải dần đi vào nền nếp, được nhân dân đồng tình hưởng ứng. Nhiều người còn tình nguyện tham gia thu gom rác thải, vỏ bao bì vào nơi quy định. Ông Nguyễn Văn Doanh, xã Bình Minh (Nam Trực) phấn khởi cho biết, từ ngày có bể chứa rác thải, chúng tôi cũng tự thấy ý thức của mình thay đổi. Cứ 1-2 tháng, bể rác đầy là chúng tôi lại xử lý bằng cách phân loại rác, đốt những vỏ bao bì dễ cháy, những loại rác như vỏ chai, lọ thì gom vào một chỗ và đưa vào nơi chôn lấp rác thải tập trung của xã, người dân không còn vứt rác, vỏ bao bì bừa bãi ra đồng ruộng nữa. Các cán bộ HND xã còn trực tiếp xuống từng hộ để tuyên truyền tác hại của việc xả rác không đúng nơi quy định sẽ gây tác hại trực tiếp đến nguồn nước, môi trường như thế nào. Vì vậy, hiện nay, trên địa bàn xã Bình Minh cũng không còn cảnh rác thải, vỏ bao bì, chai lọ đựng thuốc bảo vệ thực vật vứt bừa bãi trên cánh đồng như trước.
Để công tác vệ sinh môi trường mang tính bền vững hơn, HND huyện đã chỉ đạo HND các xã, thị trấn trong huyện tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cán bộ, hội viên nông dân. Qua việc thực hiện mô hình “HND tổ chức thu gom và phân loại rác thải nội đồng, ý thức của người nông dân đã được nâng lên, từng bước đưa công tác vệ sinh môi trường trở thành trách nhiệm của cả cộng đồng. Đây là mô hình bảo vệ môi trường có hiệu quả thiết thực, phù hợp với các vùng nông thôn cần nhân rộng trên địa bàn các xã, thị trấn trong tỉnh. Mô hình đã khơi dậy ý thức của người dân vùng nông thôn trong xử lý, thu gom rác hướng đến xây dựng nếp sống sạch, đẹp, văn minh. Điều quan trọng là việc xây dựng và nhân rộng mô hình này sẽ góp phần thực hiện tiêu chí bảo vệ môi trường trong xây dựng NTM./.
Vũ Hoàng
