Từ năm 2013 đến tháng 8-2014, Quỹ "Vì người nghèo” các cấp trong tỉnh đã hỗ trợ 379 hộ nghèo xây mới nhà ở; hỗ trợ 123 hộ nghèo sửa chữa nhà. Tuy nhiên, theo thống kê của các ngành chức năng, hiện tại toàn tỉnh còn hơn 1.820 nhà ở của người nghèo đã xuống cấp, mất an toàn, không có khả năng tự sửa chữa, nâng cấp, cần sự giúp đỡ của cộng đồng. Ngày 25-7-2014, Tỉnh ủy đã có Thông báo số 516-TB/TU, ngày 14-8-2014 UBND tỉnh đã có Công văn số 586/UBND-VP5 chỉ đạo các cấp chính quyền và ngành chức năng khẩn trương lập phương án giải quyết dứt điểm nhà ở cho các hộ nghèo trong năm 2015.
Xây dựng nhà ở cho bà Lê Thị Việt là hộ nghèo ở xóm Đông Phú, xã Yên Thành (Ý Yên). |
Theo đó, Sở Xây dựng đã có công văn đề nghị UBND các huyện, thành phố khẩn trương rà soát, đánh giá tình trạng nhà ở của các hộ nghèo trên địa bàn. Lập danh sách các hộ nghèo có khó khăn về nhà ở trên cơ sở hướng dẫn của Sở LĐ-TB và XH về việc bình xét hộ nghèo năm 2015 và kết quả bình xét hộ nghèo tại các địa phương. Việc đánh giá tình trạng nhà ở của các hộ nghèo dựa vào tiêu chí số 9 (tiêu chí nhà ở dân cư - Chương trình xây dựng NTM tỉnh). Trong đó, trường hợp nhà ở bị hư hỏng nặng, phải phá đi xây mới được gọi là nhà tạm (nhà có kết cấu chịu lực bằng gỗ nhóm 5, 6 hoặc bằng tre, mai, vầu..; mái lợp bằng vật liệu lá các loại, vách ngăn bằng đất, tre, nứa lá và không đảm bảo mức độ tiện nghi tối thiểu, thiếu các diện tích đảm bảo nhu cầu sinh hoạt tối thiểu. Bếp, nhà vệ sinh xây dựng bằng các vật liệu tạm thời, dễ cháy, có niên hạn sử dụng dưới 5 năm hoặc không đảm bảo yêu cầu “3 cứng” và không an toàn cho người sử dụng). Trường hợp nhà ở bị hư hỏng, dột nát cần phải sửa chữa phần khung - tường và thay mới mái nhà được gọi là nhà ở dột nát. Căn cứ vào các hướng dẫn này, các địa phương đã triển khai gấp rút việc bình xét hộ nghèo theo chuẩn năm 2015, nhất là các xã thực hiện xây dựng NTM giai đoạn 2015-2020. Đồng chí Phan Viết Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Yên Thành (Ý Yên) cho biết: “Là xã thuộc danh sách xây dựng NTM đợt 2 giai đoạn 2015-2020, xã đã chủ động bám sát theo văn bản hướng dẫn của Sở Xây dựng, Phòng Công thương huyện tiến hành bình xét hộ nghèo theo chuẩn 2015, đồng thời từng bước tiến hành xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát cho các hộ nghèo ngay trong năm 2014”. Hiện tại, trên địa bàn xã còn có 36 hộ thuộc diện hộ nghèo, trong đó, có 6 hộ khó khăn về nhà ở (3 hộ cần xây mới, và 3 hộ cần hỗ trợ sửa chữa) được xét duyệt trong năm 2015. Bên cạnh đó, xã cũng vận động được 2 hộ cải tạo, sửa chữa nhà ở dột nát thành nhà mái bằng. Bà Lê Thị Việt ở xóm Đông Phú là vợ thương binh Hoàng Văn Tân bị nhiễm chất độc da cam - đi-ô-xin tại chiến trường Tây Ninh, Xuân Lộc. Hiện tại, gia đình gặp khó khăn về kinh tế, mình bà phải nuôi 4 người con, trong đó có con gái út là chị Hoàng Thị Nhung bị bại liệt do di chứng chất độc da cam. Được sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, bà con lối xóm cùng với khoản hỗ trợ hơn 40 triệu đồng của Hội Phụ nữ huyện, bà đã xây được căn nhà mái bằng mới rộng 20m2 trên nền ngôi nhà dột nát cũ với tổng kinh phí 100 triệu đồng. Dự kiến, đến đầu tháng 12-2014 sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng. Trong tháng 6-2014, xã cũng đã vận động ông Phan Viết Giáng, thôn Phú Thọ, là bệnh binh, hoàn cảnh gia đình khó khăn, xây được căn nhà mái bằng khang trang với tổng kinh phí hơn 100 triệu đồng. Tại xã Nghĩa Thái (Nghĩa Hưng), đồng chí Phạm Văn Phi, Chủ tịch UBND xã cho biết: “Hiện nay, tỷ lệ hộ có nhà ở kiên cố đạt chuẩn của Bộ Xây dựng trong toàn xã đạt 98,88% (2.641/2.644 hộ). Tỷ lệ nhà kiên cố và bán kiên cố đạt trên 90%. Do đó, xã tập trung cải tạo, sửa chữa các nhà ở hộ nghèo, các gia đình chính sách đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão”. Thời gian tới, xã sẽ tiến hành cải tạo, sửa chữa nhà ở cho bà Đồng Thị Hợp, 86 tuổi, xóm 12, là mẹ của liệt sĩ Phạm Văn Biền. Hiện bà Hợp đã già yếu sống một mình trong căn nhà cũ sử dụng lâu năm mái ngói đã sụp, tường nứt vỡ. Dự kiến đến đầu tháng 1-2015, xã sẽ sử dụng nguồn ngân sách địa phương kết hợp với ngân sách Trung ương hỗ trợ và huy động bà con làng xóm ủng hộ để cải tạo sửa chữa ngôi nhà cho chắc chắn, an toàn.
Hiện tại, việc bình xét hộ nghèo theo chuẩn 2015 tại các địa phương chậm nên chưa tổng hợp đầy đủ danh sách. Sở Xây dựng mới nhận được báo cáo của 2 huyện Xuân Trường (tổng số 368 hộ nghèo khó khăn về nhà ở; trong đó xây mới 66 hộ, sửa chữa 302 hộ); huyện Giao Thủy (tổng số 362 hộ nghèo khó khăn về nhà ở; trong đó xây mới 150 hộ, sửa chữa 212 hộ). Để có cơ sở lập phương án giải quyết dứt điểm các hộ nghèo trong năm 2015 theo tiêu chí số 9 - Chương trình xây dựng NTM, các địa phương cần khẩn trương tiến hành bình xét các hộ nghèo theo chuẩn 2015 đúng, kịp thời; đồng thời huy động nguồn vốn địa phương kết hợp với các gia đình tiến hành sửa chữa, cải tạo nhà ở đảm bảo an toàn về đời sống, sinh hoạt của các hộ nghèo trong danh sách đã được phê duyệt hỗ trợ. Ngoài ra, các địa phương cũng cần quan tâm thực hiện trợ giúp các hộ nghèo giảm nghèo bền vững, tránh tái nghèo, phát sinh hộ nghèo mới. Có như vậy, mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn nhà ở tạm, dột nát cho hộ nghèo của tỉnh trong năm 2015 mới đảm bảo hoàn thành./.
Bài và ảnh: Đức Toàn