Trong quá trình lịch sử hình thành và phát triển của mỗi quốc gia, các đô thị luôn đóng vai trò là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội. Ngày 20-10-2008, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1519/QĐ-TTg lấy ngày 8-11 hằng năm là “Ngày Đô thị Việt Nam” nhằm động viên và thu hút sự quan tâm của các tầng lớp nhân dân và chính quyền các đô thị, các nhà quy hoạch, kiến trúc sư, đội ngũ xây dựng, các nhà đầu tư phát triển đô thị, các nhà khoa học, các chuyên gia và các tổ chức xã hội nghề nghiệp tích cực tham gia vào công tác xây dựng và phát triển đô thị với tâm huyết cũng như tinh thần trách nhiệm lớn nhất cho sự phát triển bền vững của đô thị Việt Nam hiện tại và tương lai. Chủ đề của Ngày Đô thị Việt Nam năm nay là “Triển vọng quy hoạch vùng các thành phố lớn”, Thành phố Nam Định được xác định là đô thị tiêu biểu trong thực hiện chủ đề.
 |
| Sân vận động Thiên Trường đã được cải tạo, nâng cấp đảm bảo phục vụ Đại hội Thể dục thể thao toàn quốc lần thứ VII-2014. |
Kể từ khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể Thành phố Nam Định trở thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng theo Quyết định số 109/QĐ-TTg ngày 19-5-2006, thành phố đã không ngừng tập trung mọi nguồn lực, đoàn kết, quyết tâm xây dựng và phát triển thành phố, đạt được những thành tựu quan trọng trong 3 năm gần đây. Kinh tế thành phố tăng trưởng vượt bậc, trong đó giá trị sản xuất toàn thành phố năm 2013 so với 2005 gấp 4,79 lần về giá hiện hành. Tổng giá trị sản xuất và giá trị sản xuất bình quân đầu người của thành phố đạt 341%, ở mức cao nhất trong 39 huyện, thành phố, thị xã của 3 tỉnh, lân cận là Thái Bình, Hà Nam, Ninh Bình. Thành phố duy trì tốc độ phát triển kinh tế đạt bình quân trên 14%/năm (từ 2008-2013). Đặc biệt, thành phố đã tập trung xây dựng 6 lĩnh vực chức năng Trung tâm vùng theo Đề án quy hoạch tổng thể Thành phố Nam Định trở thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng. Theo đó, đến nay thành phố đã khẳng định được vai trò, chức năng là trung tâm của một số ngành công nghiệp như: cơ khí, chế tạo; trung tâm đào tạo và trung tâm thể thao (lĩnh vực thương mại dịch vụ cũng đạt yêu cầu trung tâm vùng nhưng không có trong Quyết định 109/QĐ-TTg). Về chức năng trung tâm đào tạo, đến nay, thành phố đã đạt quy mô là 1 trong 10 trung tâm đào tạo có nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp lớn nhất toàn quốc với 4 trường đại học, 5 trường cao đẳng, 11 trường trung cấp chuyên nghiệp, trung cấp nghề, thu hút hơn 50 nghìn học sinh, sinh viên các tỉnh từ Quảng Trị trở ra. Các trường: Đại học Kinh tế Kỹ thuật công nghiệp, Đại học Điều dưỡng, Cao đẳng Xây dựng, Cao đẳng Nghề số 20 của Bộ Quốc phòng đã được đầu tư mở rộng cơ sở vật chất thu hút ổn định lượng sinh viên đầu vào và có khả năng thu hút, đào tạo cao hơn cả về chất và lượng. Về chức năng trung tâm khoa học công nghệ trên địa bàn thành phố đã được tỉnh quan tâm xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật quy mô lớn như Trung tâm Tin học và Thông tin khoa học công nghệ 9 tầng là nơi đang được giao trọng trách thực hiện chương trình hợp tác hỗ trợ phát triển công nghệ thông tin với Thành phố Hồ Chí Minh qua dự án xây dựng Công viên phần mềm Quang Trung - Nam Định nằm trong chuỗi các khu công nghệ thông tin tập trung hiện đại; Trung tâm Hiệu chuẩn thử nghiệm quy mô 7 tầng. Thành phố đã tranh thủ nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, sự quan tâm đầu tư của tỉnh hoàn thành nâng cấp các tuyến giao thông huyết mạch quốc lộ, tỉnh lộ trên địa bàn. Đây là cơ sở để thành phố triển khai đáp ứng xây dựng một loạt các dự án đầu tư của Trung ương đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trở thành Trung tâm vùng Nam đồng bằng sông Hồng. Trong tháng 7-2014, Đài Truyền hình Việt Nam đã khởi công xây dựng tháp ăng-ten cao 160m nhằm mở rộng phạm vi phủ sóng, đáp ứng nhu cầu xem truyền hình của 8 triệu dân các tỉnh vùng Nam đồng bằng sông Hồng và phía bắc tỉnh Thanh Hóa với tổng vốn đầu tư 21,6 tỷ đồng. Tháp ăng-ten thuộc loại công trình cấp 1 và có đầy đủ các hệ thống phụ trợ như hệ thống chống sét của Ốt-xtrây-li-a, đèn báo cao không theo tiêu chuẩn ICAO có tuổi thọ trên 50 nghìn giờ đảm bảo khả năng chịu tải trước cấp độ bão lớn. Ngoài các công trình thể thao lớn đã được đầu tư trước đó như SVĐ Thiên Trường, Nhà thi đấu Trần Quốc Toản, các khu đào tạo vận động viên… các công trình phục vụ Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ VII-2014 mới được đầu tư như Nhà thi đấu đa năng, Bể bơi trong nhà, cụm nhà ở sinh viên đã hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng đảm bảo phục vụ tốt cho Đại hội cũng như tổ chức các sự kiện thể thao lớn của quốc gia, khu vực.
Hệ thống hạ tầng nội thị đã được nâng cấp, phát triển mở rộng với 2 khu đô thị mới, 7 khu tái định cư với tổng diện tích gần 300ha, đưa diện tích khu vực nội thành có hạ tầng đồng bộ lên đến 18,2km2/46,4km2 diện tích toàn thành phố và đang triển khai xây dựng hạ tầng hai khu tái định cư Phúc Tân - Bãi Viên (23ha); Cửa Nam (6ha), tiến tới xây dựng khu tái định cư nam sông Đào (40ha). Ngoài ra, thành phố còn nâng cấp, chỉnh trang 4 công viên lớn, 8 vườn hoa; tăng cường hệ thống cây xanh trên các đường phố, công trình công cộng tạo ra nhiều không gian công cộng hài hòa cho người dân thành phố sử dụng cũng như du khách đến tham quan. Hệ thống chiếu sáng công cộng đạt gần 100% các tuyến đường phố, hơn 600 ngõ xóm nội và ngoại thành. Đèn LED được lắp đặt tại 12 tuyến phố chính và 8 công trình công cộng, tạo điểm nhấn rực rỡ cho thành phố khi đêm xuống. Thành phố Nam Định đã được Hiệp hội đô thị Việt Nam đánh giá cao về các tiêu chí đô thị: sáng - xanh - sạch - đẹp, cấp, thoát nước tốt. Các hoạt động kinh tế, văn hóa xã hội dịch vụ, thương mại, công nghiệp của thành phố đã có sự lan tỏa, tương tác tích cực với các tỉnh, thành phố trong khu vực Nam đồng bằng sông Hồng. Thành phố đã được công nhận là đô thị loại 1 trực thuộc tỉnh. Theo Quyết định số 2084/QĐ-TTg ngày 22-11-2011 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng Thành phố Nam Định đến năm 2025, thành phố sẽ được mở rộng địa giới hành chính lên đến 18.445ha, trở thành đô thị loại 1 lớn nhất trong vùng. Đây là cơ sở khẳng định vị thế vững chắc của Thành phố Nam Định trong vai trò trung tâm vùng.
Với tầm vóc và vị thế hiện nay, Thành phố Nam Định giữ vai trò quan trọng trong quy hoạch vùng tỉnh Nam Định đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Thời gian tới, thành phố tiếp tục thực hiện quản lý tốt quy hoạch để phát triển hạ tầng đô thị: mở rộng quy mô Thành phố Nam Định theo quy hoạch được duyệt, đề nghị tỉnh nâng cấp từng bước hạ tầng kỹ thuật các khu vực dự kiến mở rộng thành phố… Huy động các nguồn lực tiếp tục nâng cấp đồng bộ hạ tầng đô thị, phát triển kinh tế, nâng cao vai trò thương mại - dịch vụ cho toàn vùng, xây dựng nếp sống văn minh đô thị và các kết cấu văn hóa - thông tin - thể thao hiện đại, củng cố vai trò trung tâm GD và ĐT, KH và CN của toàn vùng./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
