Trên địa bàn tỉnh có 3 cơ sở được cấp phép đào tạo thuyền viên, máy trưởng phương tiện thủy nội địa đến hạng nhất, bao gồm: Trung tâm dạy nghề HTX vận tải Trung Hải; Trường Trung cấp nghề Đại Lâm; Trường Cao đẳng nghề số 20 (Bộ Quốc phòng). Thời gian qua, Sở GTVT và các đơn vị đào tạo trên địa bàn đã tích cực thực hiện các biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa như tăng cường quản lý chất lượng hoạt động đào tạo theo quy định hiện hành; đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật phục vụ công tác đào tạo, cơ bản đáp ứng theo quy định; củng cố, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên có trình độ; xây dựng hoàn thiện chương trình đào tạo, giáo trình giảng dạy cơ bản... Công tác giáo vụ, lưu trữ, biểu mẫu, sổ sách quản lý dạy và học trong đào tạo nghề cơ bản đáp ứng theo quy định. Công tác sát hạch, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn thực hiện theo quy định, đảm bảo học viên được cấp chứng chỉ có đầy đủ kỹ năng nghề và kiến thức pháp luật giao thông đường thủy nội địa, đảm bảo an toàn giao thông.
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã đạt được, công tác đào tạo, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn cho thuyền viên và người lái phương tiện thủy còn tồn tại, hạn chế: Các đơn vị chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật về đào tạo, cấp, đổi bằng, chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên, người lái phương tiện thủy; vẫn còn tình trạng bố trí giáo viên chưa đủ tiêu chuẩn tham gia giảng dạy, tổ chức thi sát hạch khi thí sinh chưa đủ điều kiện theo quy định; chưa nghiêm túc, còn mang tính hình thức. Cụ thể như tại đợt thanh tra công tác đào tạo, cấp, đổi bằng, chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa do Đoàn Thanh tra Bộ GTVT thực hiện trong tháng 7-2014 cho thấy: Trung tâm dạy nghề của HTX vận tải Trung Hải còn thiếu máy đo sâu, tốc độ kế, sa hình tuyến vận tải, mô hình phương tiện thủy nội địa. Thiếu hệ thống nạp và khởi động bằng khí nén tại xưởng thực hành máy - điện - cơ khí. Khu vực dạy thực hành lái và vận hành máy chưa có địa điểm để học viên ngồi quan sát, chờ thực hành. Trường còn 1 giáo viên dạy lý thuyết còn thiếu chứng chỉ tin học và ngoại ngữ theo quy định; phân công 1 giáo viên dạy lý thuyết không có bằng trung học chuyên nghiệp, cao đẳng trở lên theo đúng chuyên ngành được phân công giảng dạy theo quy định. Trường Trung cấp nghề Đại Lâm thiếu máy tiện tại xưởng thực tập nguội; thiếu sa hình tuyến vận tải, mô hình phương tiện thủy nội địa; 2 giáo viên dạy lý thuyết còn thiếu chứng chỉ tin học và ngoại ngữ theo quy định. Trong công tác tuyển sinh đã đăng ký dự thi nâng hạng thuyền trưởng, máy trưởng các hạng tại Hội đồng thi do Cục Đường thủy nội địa Việt Nam tổ chức cho một thí sinh chưa đủ thời gian nghiệp vụ (từ 3 đến 6 tháng) theo quy định. Nguyên nhân của những tồn tại kể trên không chỉ do các đơn vị đào tạo chưa nghiêm túc chấp hành quy định mà còn do các cơ quan quản lý Nhà nước chưa thường xuyên thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các tồn tại, hạn chế trong công tác đào tạo, sát hạch và cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn; chưa kịp thời kiến nghị cơ quan có thẩm quyền hoàn thiện thể chế, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước trong lĩnh vực này.
Để chấn chỉnh kịp thời các tồn tại và nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo ngành nghề lĩnh vực giao thông đường thủy, thực hiện kết luận của Thanh tra Bộ GTVT, Sở GTVT tập trung chỉ đạo, hướng dẫn các cơ sở đào tạo phải khẩn trương trang bị, bổ sung đầy đủ các trang thiết bị phục vụ giảng dạy, các điều kiện về cơ sở vật chất còn thiếu theo quy định; rà soát đội ngũ giáo viên, có kế hoạch cử giáo viên tham gia các khóa đào tạo để bổ sung đầy đủ các tiêu chuẩn, thực hiện bố trí giáo viên dạy lý thuyết và thực hành đúng các tiêu chuẩn quy định. Tăng cường kiểm tra đôn đốc giáo viên trong việc chuẩn bị giáo trình, biên soạn giáo án, quản lý lớp học, thực hiện nghiêm chế độ điểm danh hằng ngày để có cơ sở đánh giá, phân loại học viên, nâng cao chất lượng đào tạo. Cập nhật, bổ sung kịp thời các quy định, văn bản mới về công tác đào tạo và đưa vào giáo trình giảng dạy. Thực hiện chỉ đạo của Sở GTVT, các đơn vị đào tạo đã khẩn trương, nghiêm túc khắc phục các tồn tại đã được chỉ ra. Trường Trung cấp Nghề Đại Lâm tổ chức cuộc họp cán bộ, giáo viên tham gia đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa để rút kinh nghiệm. Trong tháng 9-2014, nhà trường đã hoàn tất và đưa vào sử dụng mô hình tuyến vận tải nội địa và mô hình phương tiện đường thủy; hợp đồng với Trường Trung cấp Nghề Nam Định về việc sử dụng máy tiện cho công tác đào tạo; tạm dừng bố trí giảng dạy 2 giáo viên thiếu chứng chỉ sư phạm, ngoại ngữ, bố trí thời gian cho giáo viên tiếp tục học tập lấy các chứng chỉ còn thiếu. Đồng thời đã tiếp nhận thêm giáo viên trẻ có bằng đại học chuyên ngành để bổ sung cho đội ngũ giảng viên. Trung tâm dạy nghề HTX vận tải Trung Hải đã nghiêm túc tổ chức khắc phục các tồn tại trong công tác đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa và từng bước bổ sung các trang thiết bị đào tạo đạt chuẩn như: phòng máy lý thuyết điện, tin học; máy đo sâu, tốc độ kế, sa hình tuyến vận tải, mô hình phương tiện thủy nội địa; hệ thống nạp và khởi động bằng khí nén. Ngoài ra, Trung tâm đã xây dựng nhà bạt lưu động, có đầy đủ bàn ghế để học sinh ngồi quan sát, chờ thực hành trong các khóa học. Trung tâm kiên quyết không bố trí, phân công giảng dạy đối với các giáo viên chưa đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định. Theo đồng chí Đinh Xuân Hùng, Phó Giám đốc Sở GTVT, hiện nay, Sở tích cực chỉ đạo và giám sát các đơn vị đào tạo tiếp tục thực hiện các giải pháp theo Đề án “Tăng cường công tác đăng ký và công tác đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa” của Bộ GTVT. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về giao thông đường thủy nội địa kết hợp thông báo rộng rãi kế hoạch tuyển sinh trên các phương tiện thông tin đại chúng để vận động người dân hoạt động vận tải đường thủy nội địa tham gia các khóa đào tạo để được cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn theo quy định./.
Thanh Thúy
