Qua hơn 5 năm thực hiện, Luật BHYT đã đi vào cuộc sống; tỷ lệ bao phủ BHYT ngày càng mở rộng. Chất lượng các dịch vụ y tế dần được cải thiện, quyền lợi của người có BHYT ngày càng được đảm bảo do mở rộng phạm vi thanh toán. Luật BHYT cũng đã tạo được hành lang pháp lý cho cơ quan BHXH thuận lợi trong việc triển khai và thực hiện công tác mở rộng đối tượng tham gia. Nếu như năm 2009, nhóm tự nguyện tham gia và tự đóng BHYT là 21.264 người thì đến hết tháng 6-2014, nhóm đối tượng này đã đạt 75 nghìn người. Mặc dù số người tham gia BHYT tự nguyện năm sau đều tăng hơn năm trước nhưng so với yêu cầu đặt ra, tỷ lệ tham gia vẫn đạt quá thấp.
 |
| Khám bệnh cho trẻ em tại Trạm Y tế xã Mỹ Tân (Mỹ Lộc). |
Nguyên nhân khiến tỷ lệ người tham gia BHYT tự nguyện đạt thấp chủ yếu do đời sống người dân ở nhiều địa phương trong tỉnh còn khó khăn; mức đóng BHYT hơn 600 nghìn đồng mỗi người mỗi năm vẫn là khoản tiền không nhỏ. Bên cạnh đó, chất lượng khám, chữa bệnh (KCB) BHYT ở tuyến y tế cơ sở còn hạn chế khiến người dân chưa thực sự tin tưởng. Để phát triển đối tượng tham gia BHYT tự nguyện, đặc biệt là với nhóm đối tượng còn khó khăn, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHYT trên các phương tiện thông tin đại chúng; phát tờ rơi, sách hỏi đáp về chính sách BHYT đến người dân. BHXH các huyện, thành phố phối hợp với đài phát thanh tuyên truyền chính sách BHYT đến các xã, phường, thị trấn, tập trung vào các nội dung: quyền lợi, đối tượng, trách nhiệm tham gia theo Luật BHYT; cách thức tham gia BHYT thông qua các đại lý bảo hiểm hoặc tại cơ quan bảo hiểm. BHXH tỉnh phối hợp với Hội Nông dân tỉnh, Ủy ban MTTQ tỉnh tổ chức các buổi tư vấn, đối thoại trực tiếp về chính sách BHYT với nông dân huyện Giao Thủy, bà con Công giáo huyện Xuân Trường, góp phần làm chuyển biến nhận thức của nhân dân về chính sách BHYT của Đảng, Nhà nước. Để giảm bớt các thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người tham gia BHYT, từ ngày 1-3-2013, BHXH tỉnh đã phân cấp cho BHXH các huyện, thành phố thực hiện việc cấp, đổi thẻ BHYT cho những trường hợp không thay đổi thông tin trên thẻ; cấp mới cho các nhóm đối tượng thuộc BHXH các huyện, thành phố quản lý. Việc tổ chức KCB BHYT cũng được hai ngành BHXH và Y tế tiếp tục phối hợp chặt chẽ. Hằng năm, căn cứ vào danh sách các cơ sở y tế đủ điều kiện KCB, tiếp nhận các đối tượng có BHYT đăng ký KCB ban đầu của Sở Y tế, BHXH tỉnh thực hiện ký kết hợp đồng KCB BHYT ngay từ tháng đầu trong năm. Việc đăng ký KCB ban đầu, chuyển tuyến KCB BHYT được thực hiện đúng quy định theo Thông tư 10 ngày 14-8-2009 của Bộ Y tế. Thực hiện chủ trương của Chính phủ nhằm mở rộng và tăng cường công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân ngay tại y tế cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân được tiếp cận với dịch vụ y tế, giảm tải bệnh nhân và tập trung phát triển y tế chuyên sâu, giảm các chi phí không cần thiết khi điều trị các bệnh thông thường ở tuyến trên, BHXH tỉnh đã cùng với Sở Y tế rà soát, xác định các trạm y tế xã đủ điều kiện KCB, điều tiết số thẻ đăng ký KCB ban đầu phù hợp với khả năng về chuyên môn, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị của trạm y tế xã. Bên cạnh đó, công tác tổ chức giám định KCB BHYT được chú trọng. Tại các cơ sở KCB trong tỉnh, BHXH tỉnh đều phân công giám định viên thường trực để tư vấn, tuyên truyền, giải thích về chế độ, chính sách BHYT; phối hợp với cơ sở KCB giám định chặt chẽ chi phí KCB để chi phí đến tận người bệnh và đảm bảo cân đối quỹ BHYT. Vì thế, người có BHYT đã yên tâm khi ốm đau bệnh tật; quyền lợi người bệnh ngày càng được đảm bảo và mở rộng. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, BHXH tỉnh thường xuyên chủ động thực hiện quy chế phối hợp với ngành Y tế, cùng nhau giải quyết những vướng mắc, khó khăn trong KCB BHYT. Để đảm bảo quyền lợi cho đối tượng tham gia BHYT ngày một tốt hơn và khắc phục những bất cập, yếu kém, nhất là những biểu hiện lạm dụng quỹ KCB BHYT từ nhiều phía, BHXH tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, đồng thời phối hợp với Sở Y tế thành lập đoàn kiểm tra liên ngành đi kiểm tra thường xuyên các cơ sở KCB trong tỉnh, nhất là các cơ sở có tình trạng vượt quỹ, kịp thời khắc phục và điều chỉnh những hiện tượng lệch lạc trong công tác KCB BHYT.
Mặc dù đã đạt được những kết quả bước đầu song việc phát triển nhóm đối tượng BHYT tự nguyện vẫn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Đa số người dân thuộc đối tượng tự nguyện chỉ khi ốm đau hoặc có nguy cơ ốm đau cao mới tham gia BHYT; số người tham gia để dự phòng rủi ro chiếm tỷ lệ thấp. Nhiều trường hợp duy trì tham gia BHYT đều mấy năm liền nhưng sau thấy không phải dùng đến nên cũng không mua thẻ BHYT nữa. Vì vậy, thời gian tới, ngành BHXH tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của BHYT đối với bản thân, gia đình và ý nghĩa nhân văn của việc tham gia BHYT để chia sẻ với cộng đồng. Việc mở rộng mạng lưới thu BHYT cũng được ngành BHXH quan tâm để người dân thuận lợi hơn trong việc tham gia BHYT. Sau thời gian thí điểm tại 15 tỉnh trên cả nước từ 1-10-2014, dịch vụ thu BHXH, BHYT tự nguyện qua hệ thống bưu điện đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai trên cả nước sẽ góp phần thu hút người dân tham gia BHYT./.
Bài và ảnh:
Hồng Hạnh
