Tháo gỡ khó khăn trong thực hiện hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng

Nâng cao đời sống vật chất, văn hóa tinh thần để gia đình chính sách, người có công với cách mạng có mức sống ngang bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình tại các khu dân cư ở địa phương là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước; trong đó việc hỗ trợ người có công với cách mạng xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở là việc làm quan trọng và cần thiết. Công tác này đã được chỉ đạo thực hiện từ nhiều năm trước. Mới đây nhất, ngày 26-4-2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 22/2013/QĐ-TTg với nhiều thay đổi cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Ngay sau đó, Quyết định đã được tỉnh ta tập trung triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, quá trình triển khai đã phát sinh một số vướng mắc, khó khăn cần tháo gỡ. Theo đồng chí Bùi Đức Cần, Phó Phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Sở Xây dựng) cho biết, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, trong năm 2011, Sở LĐ-TB và XH đã chủ động xây dựng “Đề án hỗ trợ cải thiện nhà ở đối với người có công với cách mạng tỉnh Nam Định”, trong đó có rà soát, tổng hợp các hộ gia đình chính sách, người có công khó khăn về nhà ở. Ngoài ra, theo số liệu báo cáo của Đoàn giám sát việc thực hiện Pháp lệnh Ưu đãi người có công của Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh vào đầu năm 2012, tổng số hộ người có công thuộc diện hỗ trợ cải thiện về nhà ở trên địa bàn toàn tỉnh là 1.522 hộ. Song đây là số liệu tổng hợp theo các tiêu chí cũ. Theo Quyết định 22, diện đối tượng người có công được hỗ trợ về nhà ở được mở rộng hơn dẫn đến số lượng người có công được thụ hưởng chính sách trên tăng vượt trội so với số liệu báo cáo năm 2011. Cụ thể, theo kết quả rà soát của các huyện, thành phố, toàn tỉnh hiện có 8.101 hộ người có công thuộc diện được hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở theo Quyết định 22 và tổng kinh phí để thực hiện Đề án là 228 tỷ 220 triệu đồng, trong đó số hộ thuộc diện xây mới nhà ở là 3.310 hộ, sửa chữa nhà ở là 4.791 hộ. Trước khó khăn trên, ngày 23-4-2014 Sở Xây dựng ban hành Công văn số 197  hướng dẫn các huyện, thành phố tổng hợp lập danh sách các đối tượng thuộc diện hỗ trợ cải thiện nhà ở tại địa phương theo Quyết định 22 và sắp xếp theo thứ tự ưu tiên. Theo đó, các hộ được ưu tiên phân bổ kinh phí, ngân sách sớm là hộ gia đình người có công mà nhà ở có nguy cơ sập đổ, không an toàn khi sử dụng; hộ gia đình người có công đã cao tuổi; hộ gia đình người có công có hoàn cảnh khó khăn; hộ gia đình người có công thuộc vùng thường xuyên xảy ra thiên tai… Bên cạnh đó, theo thông báo của Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, năm 2014, tỉnh ta chỉ được cấp 24,6 tỷ đồng để hỗ trợ cho số hộ có công với cách mạng khó khăn về nhà ở theo kết quả khảo sát năm 2011. Ngày 12-8-2014, UBND tỉnh đã quyết định bổ sung kinh phí cho ngân sách các huyện, thành phố 25 tỷ 880 triệu đồng để các địa phương thực hiện hỗ trợ trực tiếp đợt 1 cho 647 hộ gia đình có công cải tạo nhà ở. Cùng với đó, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương rà soát, thẩm định lại số lượng đối tượng thuộc diện hỗ trợ nhà ở cho người có công theo Quyết định 22 đảm bảo công bằng, thống nhất; đồng thời, tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về chủ trương chính sách của Chính phủ. Để khắc phục khó khăn về nguồn kinh phí cấp, UBND tỉnh cũng yêu cầu các địa phương chủ động huy động nguồn vốn xã hội hóa để sớm hỗ trợ người có công thuộc diện ưu tiên theo danh sách lập tạm ứng xây dựng, sửa chữa nhà ở nhằm đảm bảo an toàn cho gia đình người có công ngay trước mùa lũ bão năm 2014.

 

Theo chỉ đạo của UBND tỉnh và hướng dẫn của các sở, ngành, UBND huyện Hải Hậu đã chỉ đạo Phòng Công thương thành lập đoàn thẩm định liên ngành tiến hành kiểm tra trực tiếp từng hộ người có công với cách mạng được thụ hưởng chính sách ngay trong năm 2013. Theo Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở của UBND tỉnh, huyện Hải Hậu có tổng cộng 778 nhà được hỗ trợ xây mới và sửa chữa theo Quyết định 22. Trong đó, có 251 nhà hư hỏng nặng, dột nát ở 25 xã, thị trấn. Các xã có nhiều nhà ở dột nát, hư hỏng nặng cần được sửa chữa ngay là Hải Sơn (28 nhà); Hải Phú (22 nhà), Hải Đường (21 nhà), Hải Trung (16 nhà)… Đồng chí Vũ Thế Dũng, Trưởng Phòng Công thương huyện cho biết: “Với tinh thần chủ động, kiên quyết đảm bảo an toàn về nhà ở cho các hộ người có công với cách mạng cùng với quyết tâm hoàn thành tiêu chí NTM về nhà ở dân cư ngay trong năm 2014, 6 tháng đầu năm 2014, huyện đã đồng ý cho các hộ chủ động huy động nguồn nội lực và sự ủng hộ của cộng đồng để tu sửa, làm mới nhà ở đã hư hỏng. Các địa phương thực hiện giám sát nghiệm thu và hoàn tất các thủ tục theo đúng hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Xây dựng và các sở, ngành. Khi có kinh phí hỗ trợ huyện sẽ được cấp bù cho các hộ”. Hiện tại, Phòng Công thương huyện đang hướng dẫn các xã, thị trấn tiến hành cấp bù kinh phí hỗ trợ xây mới, sửa chữa cho 49 hộ trong danh sách đợt 1 với tổng số tiền 1 tỷ 960 triệu đồng. Về xã Hải Sơn, chúng tôi được cán bộ xã đưa tới các thôn, xóm để tìm hiểu thực trạng nhà ở của các hộ thuộc diện thụ hưởng theo Quyết định 22. Bà Nguyễn Thị Nghiên, 68 tuổi, là vợ liệt sĩ Lê Văn Lịch, có hoàn cảnh vô cùng khó khăn, thu nhập chính chỉ trông vào 2 sào ruộng và tiền trợ cấp của Nhà nước. Bà sống đơn độc trong căn nhà rộng 20m2, mái rạ đã dột nát, tường đất, được xây dựng từ năm 1974. Thấu hiểu hoàn cảnh khó khăn của bà, thời gian qua, UBND xã đã phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội cùng với bà con làng xóm vận động ủng hộ giúp bà hoàn thành xây dựng căn nhà mái ngói rộng 30m2 vào ngày 9-9-2014, với tổng kinh phí 70 triệu đồng. Hay trường hợp bà Trần Thị Rộng, là vợ liệt sĩ ở xóm 4, ở tuổi 91 vừa được chuyển đến sống trong căn nhà mới khang trang, vững chãi rộng 45m2 thay thế ngôi nhà mái ngói dột nát trước đây. Đồng chí Nguyễn Mạnh Thưởng, Chủ tịch UBND xã Hải Sơn cho biết: “Xã Hải Sơn có 53 hộ người có công với cách mạng được hỗ trợ xây mới và sửa chữa về nhà ở theo Quyết định 22. Trong đó, có 28 hộ xây mới và 25 hộ sửa chữa. Thời gian qua, xã đã chủ động vận động xây mới nhà ở cho 16 hộ từ nguồn vốn xã hội hóa, đảm bảo an toàn cho các hộ trong mùa lũ bão năm nay”. Cùng với huyện Hải Hậu, các địa phương khác cũng đang tích cực triển khai phân bổ kinh phí cấp bù cho các hộ theo danh sách đợt 1. Trong đó, huyện Ý Yên có 171 hộ được hỗ trợ với tổng kinh phí 6 tỷ 840 triệu đồng; huyện Vụ Bản có 87 hộ được hỗ trợ với tổng kinh phí 3 tỷ 480 triệu đồng; huyện Trực Ninh có 72 hộ được hỗ trợ với tổng kinh phí 2 tỷ 880 triệu đồng. 

 

Từng bước khắc phục khó khăn về kinh phí đảm bảo đúng, đủ, ưu tiên các trường hợp cấp bách được hỗ trợ kịp thời trong phạm vi ngân sách được cấp và tránh gây thắc mắc, khiếu kiện; Sở Xây dựng đã thiết kế hướng dẫn kiến trúc 3 mẫu nhà ở mới điển hình phù hợp với mức kinh phí hỗ trợ của Quyết định 22, đồng thời phối hợp với Sở Tài chính ban hành văn bản hướng dẫn các huyện, thành phố quản lý, cấp phát, thanh toán và quyết toán kinh phí đúng quy định. Đồng thời triển khai tập huấn, hướng dẫn các Phòng Công thương, Phòng LĐ-TB và XH các huyện, thành phố giải quyết thắc mắc kiến nghị phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện Quyết định 22 bảo đảm chính sách được thực thi công bằng, phát huy hiệu quả và ý nghĩa to lớn trong thực hiện nhiệm vụ an sinh xã hội./.

 

Bài và ảnh: Đức Toàn