Ngăn ngừa tình trạng hút thuốc lá trong học sinh

Chị Hoa ở đường Hàng Tiện (TP Nam Định) có con trai học lớp 11 của một trường THPT dân lập. Một lần, khi mang quần áo của con đi giặt, chị tình cờ phát hiện trong túi quần của con có gói thuốc lá hút dở và chiếc bật lửa. Quá bất ngờ, chị gọi con lên tra hỏi. Sau một hồi quanh co, cuối cùng con trai chị thú nhận đã hút thuốc được một năm từ hè năm lớp 10 do thường đi uống nước với bạn, được bạn mời nên hút, lâu ngày thành quen. Biết nhà trường, bố mẹ cấm nên em chỉ dám hút thuốc khi ở nhà một mình hoặc khi đi học thêm. Sau mỗi lần hút thuốc, em dùng nước súc miệng để khử mùi thuốc lá nên một thời gian dài bố mẹ, thầy cô không phát hiện được. Nén cơn giận, chị bình tĩnh giải thích cho con hút thuốc lá rất có hại cho sức khoẻ là tác nhân gây ra bệnh ung thư, đặc biệt học sinh càng không nên hút thuốc vì đang ở độ tuổi phát triển. Cùng với việc bắt con hứa dừng ngay việc hút thuốc lá, chị gặp thầy giáo chủ nhiệm nhờ theo dõi xem con có tái phạm không. Để tìm hiểu kỹ hơn về tình trạng hút thuốc lá trong học sinh, tôi đã ngồi đợi ở một số cổng trường sau giờ tan học. Tôi thật ngỡ ngàng khi chứng kiến cảnh một số học sinh ngồi tụm năm, tụm bảy và thản nhiên hút thuốc lá. Câu chuyện của các em xung quanh thuốc nào ngon, hút thuốc thế nào cho sành điệu… Có em còn “biểu diễn” thổi khói thuốc lá thành vòng tròn trong ánh mắt tán thưởng của bạn bè… Cũng xung quanh vấn đề về tình trạng hút thuốc lá trong học sinh, anh Tuấn thợ cắt tóc ở ngã 6 Năng Tĩnh cho biết, quán game online bên cạnh quán của anh hằng ngày có khá đông khách hàng là học sinh. Nhiều em vào đây thấy bạn hút thuốc thế là hút theo. Có em để 2 chân lên ghế, 2 tay chơi game, miệng ngậm điếu thuốc thở ra nồng nặc. Ở đây các em thoải mái mua thuốc lá hút mà chủ quán không quan tâm đến quy định rằng học sinh có được mua thuốc lá hay không?! Vì vậy không khí trong quán lúc nào cũng ngột ngạt khói thuốc. 

 

Việc ngăn chặn tình trạng hút thuốc lá trong thanh, thiếu niên được Nhà nước rất quan tâm bởi các em là chủ nhân tương lai của đất nước. Ngày 18-6-2012, Quốc hội đã ban hành Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, trong đó Điều 9 quy định cấm người chưa đủ 18 tuổi, cũng là đối tượng học sinh, sử dụng, mua, bán thuốc lá; cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi... Thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Sở GD và ĐT đã chỉ đạo các trường THCS, THPT, trung tâm GDTX trên địa bàn tỉnh có quy định cấm hút thuốc lá trong nhà trường. Các trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, Nguyễn Khuyến, Trần Hưng Đạo… đã có biện pháp phạt học sinh vi phạm quy định cấm hút thuốc lá rất nghiêm khắc như: nhắc nhở trong buổi chào cờ đầu tuần, mời phụ huynh đến gặp, cam kết không cho con mình hút thuốc, trường hợp nào tái phạm cho nghỉ học. Đối tượng học sinh THCS hút thuốc lá không nhiều nhưng các trường cũng thực hiện tốt công tác phòng ngừa. Cô giáo Trần Thị Lệ Quân, Hiệu trưởng Trường THCS Phùng Chí Kiên (TP Nam Định) cho biết: “Trước lễ khai giảng năm học 2014-2015, nhà trường tổ chức dạy nội quy, quy chế học tập, trong đó có lồng ghép nội dung phòng, chống tệ nạn xã hội, chống hút thuốc lá cho học sinh toàn trường. Trong năm học, nhà trường duy trì đội an ninh tự quản kết hợp 2 giáo viên phụ trách theo dõi hoạt động chung của học sinh; nếu phát hiện học sinh hút thuốc lá sẽ giáo dục, nhắc nhở ngay, đồng thời phối hợp với phụ huynh giám sát chặt chẽ các em trong thời gian ở nhà. Với việc quản lý chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình nên nhiều năm nay trường không phát hiện được trường hợp nào học sinh hút thuốc lá”. Thực tế, tình trạng học sinh phổ thông hút thuốc lá chỉ tập trung ở số học sinh thiếu sự quản lý chặt chẽ của gia đình. Hầu hết các em đến với thuốc lá ngoài giờ lên lớp, do tò mò, hoặc để thể hiện sự nam tính, mạnh mẽ. Có em hút ngày vài điếu, nhưng có em ngày hút cả bao. Hiện nay, đa số các em chưa nhận thức đầy đủ về tác hại nghiêm trọng của việc hút thuốc lá. Bên cạnh đó, việc thực hiện quy định về cấm người dưới 18 tuổi mua thuốc lá, cấm bán cho người dưới 18 tuổi chưa được thực hiện nghiêm túc. Người bán không dám hỏi tuổi vì sợ khách hàng “phật lòng”. Còn người mua không khai báo đúng khi mua thuốc. Ở nhiều quán nước gần các trường học, người bán mặc dù biết học sinh mua thuốc hút nhưng vẫn cứ bán. 

 

Để phòng ngừa, ngăn chặn việc hút thuốc lá trong học sinh, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình, xã hội. Thông qua các hoạt động sinh hoạt giữa giờ, các buổi chào cờ đầu tuần, các tiết học giáo dục công dân, các thầy, cô giáo cần tăng cường tuyên truyền cho học sinh tác hại của thuốc lá và những quy định về phòng, chống hút thuốc lá của nhà trường; nghiêm khắc phê bình những học sinh lén lút hút hoặc lôi kéo bạn hút thuốc. Trong các giờ sinh hoạt lớp cuối tuần, giáo viên chủ nhiệm nên tâm tình với những học sinh có nguy cơ nghiện hút thuốc lá để giúp các em bỏ. Các trường cần tổ chức, duy trì đội cờ đỏ trong tuần đi kiểm tra, kịp thời phát hiện các bạn hút thuốc lá để nhắc nhở. Các trường học cũng cần phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý chặt chẽ các quán, điểm bán thuốc lá xung quanh cổng trường, yêu cầu thực hiện đúng quy định của pháp luật không bán thuốc lá cho những người dưới 18 tuổi. Gia đình cũng cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong việc quản lý giờ giấc, sinh hoạt của con cái; hướng con em vào các hoạt động vui chơi, TDTT lành mạnh… để ngăn ngừa học sinh hút thuốc lá./.