Từ đầu năm 2014 đến nay BHXH tỉnh đã phối hợp với Sở LĐ-TB và XH, LĐLĐ tỉnh tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, kịp thời phát hiện, xử lý các vi phạm trong việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các doanh nghiệp.
Công tác kiểm tra tập trung chủ yếu vào việc đăng ký trích, thu nộp BHXH, BHYT của các đơn vị tham gia; quản lý và ghi chép sổ BHXH; việc thực hiện chế độ, chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại các đơn vị sử dụng lao động, nhất là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh. Trong 6 tháng đầu năm, BHXH tỉnh đã kiểm tra được tổng số 14 cuộc, trong đó có 8 doanh nghiệp, một số ban đại diện chi trả và cơ sở khám, chữa bệnh BHYT. Qua kiểm tra, cùng với việc hướng dẫn các đơn vị thực hiện chính sách BHXH, BHYT theo đúng quy định của Nhà nước, với những đơn vị thực hiện sai quy định, BHXH tỉnh đã thu hồi số tiền trên 29 triệu đồng. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh còn phối hợp với các ngành liên quan như Công an, LĐLĐ tỉnh, Sở LĐ-TB và XH, Thuế… tiến hành thanh tra, kiểm tra 28 cuộc tại các doanh nghiệp trong các KCN của tỉnh nhằm giám sát việc tuân thủ pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của các doanh nghiệp, đảm bảo quyền lợi cho người lao động. Thông qua các đợt kiểm tra liên ngành đã đánh giá đúng thực trạng tình hình thực hiện các quy định của Nhà nước về lao động, công đoàn, BHXH; tư vấn hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện tốt pháp luật lao động và BHXH. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh thường xuyên phối hợp với Ban quản lý các KCN tỉnh nắm bắt tình hình cụ thể của doanh nghiệp; hằng quý, hằng năm gửi danh sách các đơn vị nợ đọng để đôn đốc, nhắc nhở các doanh nghiệp thực hiện đóng nộp theo quy định. Thời gian qua, hoạt động sản xuất, kinh doanh của một số doanh nghiệp trên địa bàn gặp khó khăn dẫn đến tình trạng chậm đóng, nợ đọng, trốn tránh tham gia hoặc tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp không đầy đủ, ảnh hưởng đến việc giải quyết chế độ chính sách cho người lao động. Theo thống kê của BHXH tỉnh, tổng số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tính đến ngày 31-7-2014 là trên 118 tỷ đồng, trong đó nợ BHXH trên 94 tỷ đồng. Một số đơn vị nợ đọng lớn, thời gian dài như: Cty CP Xây dựng thủy lợi Sông Hồng nợ 26 tháng với số tiền 697 triệu đồng, Cty Xây lắp điện Nam Hà nợ 42 tháng với số tiền 492 triệu đồng, Cty CP Thương mại tổng hợp Nam Định nợ 80 tháng với số tiền 1,4 tỷ đồng, Cty CP Coma 19 nợ 60 tháng với số tiền trên 1,6 tỷ đồng, Cty CP TIC nợ 46 tháng với số tiền 716 triệu đồng, Cty CP May Nam Hải nợ 26 tháng với số tiền trên 2,2 tỷ đồng, Cty CP TASCO 10 nợ 34 tháng với số tiền 428 triệu đồng. Qua những đợt kiểm tra liên ngành, với sự đôn đốc, nhắc nhở, xử lý kịp thời của các cơ quan chức năng, nhiều doanh nghiệp đã có chuyển biến tích cực trong việc tham gia BHXH, BHYT cho người lao động.
Tuy nhiên, khó khăn trong công tác kiểm tra hiện nay của ngành BHXH là còn có nhiều nội dung chưa có chế tài cụ thể để chấn chỉnh các hành vi vi phạm về chính sách BHXH, BHYT là nguyên nhân khiến cho các đơn vị sử dụng lao động dù đã được kiểm tra, nhắc nhở, xử lý nhưng vẫn tái diễn vi phạm. Năm 2013, toàn tỉnh đã có 5 đơn vị bị cơ quan BHXH khởi kiện với số tiền nợ trên 4,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, số tiền nợ đã thu hồi từ đơn vị bị khởi kiện chỉ được 588 triệu đồng. Một số doanh nghiệp dù cơ quan Bảo hiểm đã có thông báo khởi kiện song vẫn cố tình chây ỳ, nợ đọng dây dưa kéo dài, gây khó khăn cho cơ quan BHXH trong việc giải quyết chế độ, chính sách cho người lao động. Trên thực tế, cơ quan BHXH chỉ có chức năng kiểm tra, nhắc nhở, không có chức năng xử phạt vi phạm nên vấn đề thu hồi nợ đọng BHXH ở các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn.
Đầu tháng 7 vừa qua, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Bộ LĐ-TB và XH, Thanh tra Chính phủ và BHXH Việt Nam đã tổ chức ký kết chương trình phối hợp giám sát việc thực hiện pháp luật về BHXH trong các loại hình doanh nghiệp. Đây được xem là một giải pháp hiệu quả để BHXH các địa phương thực hiện tốt hơn trong công tác kiểm tra, xử lý các vi phạm trong việc thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT. Thời gian tới, ngành BHXH tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra nội bộ và phối hợp với thanh tra liên ngành trong việc kiểm tra, thanh tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại các đơn vị sử dụng lao động; nâng cao ý thức chấp hành pháp luật BHXH của các doanh nghiệp; ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm, đảm bảo tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT./.
Hồng Hạnh
