Trong những năm qua, việc chấp hành pháp luật về lao động trong các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đã có nhiều chuyển biến tích cực, tạo được mối quan hệ hài hòa giữa người sử dụng lao động và người lao động, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn một số doanh nghiệp chưa thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về lao động, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
 |
| Cty TNHH Longyu Việt Nam, xã Tân Thịnh (Nam Trực) thực hiện tốt các quy định của pháp luật về lao động. |
Nhằm tăng cường quản lý Nhà nước về lao động, tiền lương và BHXH, hằng năm, Sở LĐ-TB và XH phối hợp với LĐLĐ tỉnh, BHXH tỉnh, Ban quản lý các KCN tỉnh tổ chức kiểm tra việc thực hiện pháp luật lao động, Luật BHXH tại các đơn vị, doanh nghiệp trọng điểm. Từ đầu năm 2014 đến nay, đoàn kiểm tra liên ngành đã tiến hành kiểm tra tại 29 doanh nghiệp, đơn vị. Nội dung kiểm tra tập trung vào các vấn đề liên quan đến quyền lợi của người lao động như: Việc ký kết hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể, chế độ tiền lương, tiền công, thời gian làm việc, nghỉ ngơi, xây dựng và thực hiện nội quy lao động, công tác ATLĐ, PCCN, việc thực hiện Luật BHXH, thành lập tổ chức công đoàn… trong các doanh nghiệp. Qua kiểm tra cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp đã nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về lao động, tiền lương, BHXH đối với người lao động. Tại thời điểm kiểm tra, các doanh nghiệp có 10.249 lao động, trong đó có 8.096 lao động nữ. Các doanh nghiệp đều thực hiện ký kết hợp đồng lao động với người lao động, số lao động được ký kết hợp đồng lao động là 9.622 người, đạt 93,9% số người thuộc diện phải ký kết hợp đồng lao động. Có 498/1.029 người (chiếm 4,9%) ký giấy tiếp nhận thử việc, 10 người hợp đồng lao động bằng lời nói về học nghề ngắn hạn dưới 3 tháng... Tại các doanh nghiệp được kiểm tra đã có 7.231 người được tham gia BHXH, trong tổng số 8.536 lao động thuộc diện bắt buộc tham gia BHXH. Người lao động được hưởng tương đối đầy đủ, kịp thời các chế độ khi bị ốm đau, thai sản. Về thực hiện trả lương cho người lao động, trong số 29 doanh nghiệp có 25 doanh nghiệp (chiếm 93%) đảm bảo mức lương thấp nhất trả cho người lao động bằng và cao hơn mức lương tối thiểu vùng của Nhà nước quy định. Hầu hết các doanh nghiệp đều thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ bồi dưỡng cho người lao động làm tăng ca, làm thêm giờ. Có 56% số doanh nghiệp đã xây dựng và đăng ký hệ thống thang, bảng lương với cơ quan quản lý Nhà nước. 20 doanh nghiệp (chiếm 74%) đã thực hiện trả lương làm thêm giờ cho người lao động theo quy định. Cả 29 doanh nghiệp đảm bảo thời gian làm việc tiêu chuẩn 8 giờ/ngày, 48 giờ/tuần; bố trí ngày nghỉ, nghỉ Tết, nghỉ lễ cho người lao động; 26 doanh nghiệp bố trí đủ ngày nghỉ hằng tuần cho người lao động; 25 doanh nghiệp (chiếm 92,6%) đã bố trí đủ ngày nghỉ lễ cho người lao động. Phần lớn các doanh nghiệp đã xây dựng nội quy lao động, thực hiện tốt công tác vệ sinh, ATLĐ, có cán bộ thực hiện công tác ATVSLĐ, thành lập mạng lưới an toàn vệ sinh viên, ban hành kế hoạch bảo hộ lao động, lập sổ theo dõi cấp phương tiện bảo hộ cá nhân, đầu tư, lắp đặt hệ thống chống nóng cho xưởng sản xuất, huấn luyện công tác ATVSLĐ cho người lao động, niêm yết nội quy ATLĐ, định kỳ kiểm định máy móc, thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về ATLĐ, thực hiện đo kiểm môi trường lao động, che chắn thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về ATLĐ, khám sức khoẻ định kỳ đối với người lao động, có chế độ phụ cấp cho lao động làm việc trong điều kiện có yếu tố nguy hiểm, độc hại...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình thực hiện pháp luật về lao động ở các đơn vị, doanh nghiệp vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Tại 29 đơn vị, doanh nghiệp, đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh đã đưa ra 408 yêu cầu, kiến nghị để các doanh nghiệp, đơn vị khắc phục, sửa chữa những vi phạm, hạn chế, thiếu sót. Các vi phạm, hạn chế phổ biến là: Thực hiện ký kết hợp đồng lao động chưa đầy đủ các nội dung, chưa thể hiện rõ quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia quan hệ lao động, hợp đồng lao động có nội dung thỏa thuận trái với quy định của pháp luật. Chưa xây dựng kế hoạch đào tạo nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho người lao động, chưa xây dựng tiêu chuẩn cấp bậc kỹ thuật công nhân, chức danh tiêu chuẩn viên chức chuyên môn, xây dựng định mức lao động, thang, bảng lương cho cơ quan quản lý Nhà nước về lao động cấp huyện, thành phố; chưa xây dựng và đăng ký nội quy lao động với Sở LĐ-TB và XH; chưa đóng BHXH đầy đủ cho số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, chưa trả BHXH vào lương cho người lao động không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, chưa chi trả chế độ BHXH ngắn hạn đầy đủ cho người lao động, thu BHXH sai quy định… Chưa thực hiện đầy đủ việc khám sức khoẻ định kỳ, khám phát hiện bệnh nghề nghiệp đối với người lao động. 8/29 đơn vị, doanh nghiệp chưa thành lập tổ chức công đoàn cơ sở theo quy định… Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do ý thức chấp hành pháp luật về lao động của người sử dụng lao động chưa cao. Người sử dụng lao động chưa nhận thức đầy đủ vai trò quan trọng của việc chấp hành pháp luật về lao động trong việc xây dựng môi trường làm việc an toàn, tạo dựng mối quan hệ hài hòa giữa người sử dụng lao động và người lao động, phát huy năng suất, hiệu quả sản xuất, kinh doanh là nền tảng để doanh nghiệp phát triển bền vững. Vì vậy, khi gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh, một số doanh nghiệp chưa tham gia BHXH cho người lao động hoặc nợ đóng BHXH, cắt giảm các chế độ, điều kiện đối với người lao động, chưa đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động theo quy định của pháp luật. Về phía người lao động, do sức ép về việc làm nên không dám đấu tranh đòi hỏi các quyền lợi chính đáng.
Để chấn chỉnh việc thực hiện pháp luật về lao động tại các đơn vị, doanh nghiệp, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước về lao động, thời gian tới, Sở LĐ-TB và XH tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn và tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các quy định của pháp luật lao động, BHXH, kiên quyết xử lý nghiêm đối với những đơn vị cố tình vi phạm các quy định pháp luật lao động, Luật BHXH. LĐLĐ tỉnh cần tăng cường tuyên truyền, phổ biến cho cán bộ công đoàn cơ sở về chính sách pháp luật, kỹ năng tham gia xây dựng thoả ước lao động tập thể, nội quy lao động, định mức lao động, thang lương, bảng lương, triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc theo quy định; tăng cường phổ biến, hướng dẫn, giám sát, kiểm tra việc chấp hành pháp luật lao động, Luật BHXH, Luật Công đoàn tại đơn vị để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động./.
Bài và ảnh: Minh Tân
