Là vùng đất cổ phía Nam đồng bằng sông Hồng, Thành phố Nam Định có nhiều điều kiện để phát triển du lịch bởi các giá trị lịch sử - văn hoá phong phú, đa dạng. Đó là 40 phố cổ mà tên phố gắn với tên nghề như Hàng Tiện, Hàng Đồng, Hàng Sắt, Hàng Cấp, Hàng Cau, Hàng Thao... trong đó nhiều phố hiện vẫn giữ được vẻ đẹp cổ kính. Đó là 11 di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia như Cột cờ Nam Định, Cửa hàng cắt tóc dưới hầm, Cửa hàng ăn uống dưới hầm, Khu chỉ huy của Nhà máy Dệt Nam Định, Hầm chỉ huy Thành ủy Nam Định trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nhà số 7 phố Bến Ngự…; cùng nhiều công trình văn hoá đặc sắc như tượng đài Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn được đúc bằng đồng nguyên chất, có chiều cao 10,2m đặt trên bệ cao 6,5m được đặt tại Quảng trường 3-2; ngôi nhà 280 phố Minh Khai gắn với cuộc đời nhà thơ Tú Xương… Tiêu biểu nhất trong số các công trình lịch sử, văn hoá trên đất Thành Nam là Khu di tích lịch sử - văn hoá Đền Trần - chùa Tháp được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử - văn hoá quốc gia đặc biệt, trong đó đền Trần là nơi thờ tự 14 vị Vua Trần, Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn và Tháp Phổ Minh được xây dựng vào năm 1305 dưới thời Vua Trần Anh Tông cao 19,51m, có 14 tầng tương truyền là nơi đặt xá lỵ Phật hoàng Trần Nhân Tông - người sáng lập thiền phái Trúc Lâm Yên Tử. Ngoài những tiềm năng du lịch văn hoá - lịch sử, thế mạnh về phát triển du lịch của Thành phố Nam Định còn là vị trí địa lý với hệ thống đường giao thông đường bộ, đường sắt, đường thuỷ thuận lợi để đưa đón khách du lịch; là vùng đất có nhiều ẩm thực đa dạng, hấp dẫn, giá cả hợp lý…
 |
| Du khách tham quan Đền Trần trong dịp đầu xuân Giáp Ngọ 2014. |
Với những điều kiện thuận lợi về điều kiện tự nhiên, lịch sử, văn hoá, thực hiện Quyết định 109/2006/QĐ-TTg ngày 19-5-2006 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng Thành phố Nam Định là Trung tâm kinh tế, văn hoá, xã hội của vùng Nam đồng bằng sông Hồng; trong đó tiêu chí là trung tâm văn hoá, du lịch của vùng, thời gian qua, Thành phố Nam Định đã đầu tư nâng cấp nhiều dự án, công trình công cộng. Thành phố Nam Định đã được Hiệp hội Đô thị Việt Nam bình chọn, công nhận là một trong 10 đô thị của cả nước dẫn đầu về các tiêu chí: sáng - xanh - sạch - đẹp, cấp thoát nước, xử lý rác thải, hệ thống hạ tầng cấp điện. Một số dự án về văn hoá, du lịch đã được triển khai như quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Khu di tích lịch sử - văn hóa Trần tỉnh Nam Định đến năm 2015 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định số 252/2005/QĐ-TTg ngày 12-5-2005 với mục đích trùng tu, tôn tạo các di tích, xây dựng mới các tuyến đường giao thông đến các di tích trong vùng và kết nối với các tuyến giao thông trong vùng đến các di tích. Thành phố cũng đã tiếp nhận ngôi nhà số 280 Minh Khai gắn với cuộc đời nhà thơ Tú Xương do người dân hiến tặng để tiến hành tu bổ, sửa chữa thành điểm du lịch văn hoá… Cơ sở vật chất phục vụ hoạt động du lịch từng bước thu hút nhiều doanh nghiệp, cá nhân đầu tư xây dựng; đến nay, thành phố có 177 cơ sở kinh doanh du lịch, trong đó 94 cơ sở lưu trú với 1.458 buồng, phòng với 2 khách sạn đạt tiêu chuẩn 3 sao gồm 150 phòng, 4 khách sạn đạt tiêu chuẩn 2 sao và 2 khách sạn đạt tiêu chuẩn 1 sao, một nhà nghỉ được công nhận đạt chuẩn; 16 doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ lữ hành và 65 cơ sở kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ du lịch. Công tác quản lý, bảo đảm vệ sinh môi trường, TTATXH các lễ hội từng bước đi vào nền nếp. Với những cố gắng trên, số lượng du khách trong và ngoài nước đến với thành phố ngày càng tăng. Năm 2013, thành phố đón khoảng 900 nghìn lượt khách trong tổng số gần 1,93 triệu lượt khách trong tỉnh, trong đó khách lưu trú đạt 270 nghìn lượt với gần 6.000 khách quốc tế và 265 nghìn khách nội địa. Tiêu biểu như Khu di tích lịch sử - văn hoá Đền Trần - chùa Tháp mỗi năm đón tiếp hàng vạn lượt khách du lịch đến Lễ khai ấn đầu xuân và dâng hương tưởng nhớ công lao các vị Vua Trần và Anh hùng dân tộc Trần Hưng Đạo.
Mặc dù có tiềm năng du lịch phong phú nhưng trên thực tế, hoạt động du lịch của Thành phố Nam Định đạt hiệu quả chưa cao. Tổng doanh thu từ du lịch của Thành phố Nam Định trong năm 2013 chỉ đạt 236 triệu đồng; bình quân mỗi du khách chỉ tiêu hơn 260 nghìn đồng khi đến đây. Thời gian lưu trú bình quân của du khách ngắn, khách quốc tế là 2,1 ngày, khách nội địa là 1,5 ngày. Nguyên nhân do thành phố chưa có các trung tâm vui chơi giải trí lớn để hấp dẫn du khách. Điểm du lịch Khu di tích lịch sử - văn hoá Đền Trần thu hút đông khách nhưng chưa có nhiều hoạt động phụ trợ, chưa có sản phẩm du lịch đặc trưng để giữ chân du khách. Cơ sở vật chất cho du lịch còn thiếu, nhất là các cơ sở ăn uống hạng sang, các khách sạn đạt tiêu chuẩn nhiều sao; lực lượng lao động tại các cơ sở du lịch còn thiếu tác phong chuyên nghiệp, chất lượng dịch vụ du lịch chưa cao.
Để khai thác tiềm năng du lịch thời gian tới, Thành phố Nam Định cần quan tâm xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển du lịch, bản đồ du lịch giới thiệu các điểm đến cho du khách; khai thác tối đa thế mạnh đặc trưng đô thị có sông Đào chảy qua, các hồ và các công trình kiến trúc cổ, làng trồng hoa, cây cảnh và phối hợp với các huyện trong tỉnh để hình thành các tuyến du lịch: sinh thái, nghỉ dưỡng, tắm biển, làng nghề đa dạng, phong phú hấp dẫn. Thành phố cũng cần phát huy vai trò của các doanh nghiệp kinh doanh lữ hành trên địa bàn để tổ chức tour đưa khách đến tham quan; khuyến khích các doanh nghiệp, cá nhân đầu tư xây mới, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ du lịch, nhất là các cơ sở chất lượng cao; nghiên cứu xây dựng các khu vui chơi giải trí, trong đó có khu vực đầm Đọ, đầm Bét của phường Lộc Vượng, Công viên Tức Mặc và Khu du tích lịch sử - văn hoá Đền Trần - chùa Tháp, Nhà thi đấu đa năng, bể bơi có mái che tỉnh trở thành khu liên hợp các hoạt động văn hoá, thể thao, du lịch... Việc phối hợp với ngành chức năng tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao tay nghề của nhân lực du lịch; tăng cường công tác quản lý lễ hội gắn với việc bảo tồn, trùng tu, tôn tạo các di tích đúng theo quy định của Nhà nước; giải quyết triệt để các vấn đề tiêu cực nảy sinh trong lễ hội làm phiền lòng du khách, bảo đảm vệ sinh môi trường cũng cần được coi trọng để du lịch thành phố phát triển tương xứng với tiềm năng./.
Bài và ảnh: Thanh Ngọc
