Những năm qua, việc thực hiện chính sách dân số - KHHGĐ ở huyện Nam Trực đã đạt được kết quả quan trọng. Nhận thức của người dân về công tác dân số có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, kết quả đạt được chủ yếu mới là kiềm chế được sự gia tăng dân số, còn nhiều vấn đề cần được quan tâm giải quyết, trong đó có vấn đề về cơ cấu dân số, mà nổi cộm là sự mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS).
Trước thực trạng đó, huyện Nam Trực đã được Sở Y tế, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh tạo điều kiện triển khai “Đề án giảm thiểu MCBGTKS” từ tháng 4-2010. Mục tiêu của Đề án nhằm từng bước khống chế tốc độ gia tăng mất cân bằng, tiến tới ổn định, cân bằng giới tính khi sinh, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Năm 2010 có 14 xã, thị trấn; năm 2011 có 17 xã, thị trấn và từ năm 2012, cả 20 xã, thị trấn trong huyện đã được thụ hưởng Đề án. Thực hiện Đề án huyện đã tổ chức các buổi hội thảo chuyên đề, tuyên truyền cung cấp thông tin cho lãnh đạo các ban, ngành, đoàn thể, những người hành nghề cung cấp dịch vụ siêu âm và dịch vụ nạo phá thai về các nội dung cơ cấu dân số theo giới tính, tình trạng MCBGTKS, các văn bản, chính sách quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi; nội dung, mục đích, yêu cầu của Đề án. Tại các xã, thị trấn, nhiều hoạt động đã được lồng ghép tổ chức thường xuyên như nói chuyện chuyên đề, tăng cường cung cấp thông tin giáo dục truyền thông về giới và MCBGTKS nhằm hạn chế các hành vi không phù hợp với việc sinh đẻ theo quy luật tự nhiên cho người dân, những người có uy tín trong cộng đồng và tập trung chủ yếu vào các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ. Tổ chức tuyên truyền bằng nhiều hình thức như cung cấp cho cán bộ, nhân dân hàng nghìn tờ rơi, hàng trăm cuốn cẩm nang, hàng trăm tài liệu truyền thông có nội dung liên quan đến Đề án; cấp phát tài liệu tuyên truyền về giới tính khi sinh cho cán bộ chuyên trách dân số; xây dựng pa nô khổ lớn với nội dung “nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức” treo tại khuôn viên Bệnh viện Đa khoa huyện và xã Nam Cường. Ban quản lý Đề án còn phối hợp với Đài phát thanh huyện viết tin, bài tuyên truyền trên hệ thống đài phát thanh huyện; đài truyền thanh các xã, thị trấn. Các CLB: “Phụ nữ không sinh con thứ 3 trở lên”, “Tiền hôn nhân”, “Phụ nữ sinh con một bề” (đặc biệt là sinh con gái) làm kinh tế giỏi được thành lập, duy trì hoạt động thường xuyên, thu hút hàng nghìn hội viên tham gia. Nổi bật là CLB “Phụ nữ không sinh con thứ 3 trở lên” ở các xã Nam Thanh, Nam Hải, Nam Hùng; CLB “Tiền hôn nhân” các xã Nam Thái, Nam Mỹ, Nam Dương; CLB “Phụ nữ sinh con một bề làm kinh tế giỏi” ở các xã: Điền Xá, Nam Cường, Thị trấn Nam Giang. Từ việc tham gia sinh hoạt đều đặn, các hội viên đã nắm bắt được các nội dung tuyên truyền, kỹ năng tư vấn trực tiếp, từ đó tích cực đi tuyên truyền, vận động người dân nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm và nghĩa vụ của mình trong việc thực hiện tốt chính sách dân số nói chung, khắc phục MCBGTKS nói riêng. Nhận thức của một số đối tượng sinh con một bề, đặc biệt là sinh con gái đã dần thay đổi. Tư tưởng “trọng nam, khinh nữ”, có con trai để “nối dõi tông đường” và “nương tựa lúc tuổi già” đã dần được chuyển biến trong ý nghĩ của người dân. Hằng năm, Ban chỉ đạo công tác dân số - KHHGĐ huyện còn phối hợp với Hội Khuyến học, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Ban giám hiệu các trường học trên địa bàn huyện tổ chức tuyên dương, khen thưởng, động viên các cháu gái có thành tích trong học tập.
Nhờ thực hiện tốt các mục tiêu của Đề án giảm thiểu MCBGTKS, tình trạng MCBGTKS tại huyện Nam Trực đã dần được kiểm soát. Tỷ số giới tính khi sinh của huyện năm 2012 là 117 cháu trai/100 cháu gái, năm 2013 tỷ lệ này là 116/100; 6 tháng đầu năm 2014 là 116/100. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn ở mức cao so với mức tự nhiên (106 cháu trai/100 cháu gái), trong khi nguồn kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia cho các hoạt động dân số ngày càng bị cắt giảm. Vì vậy, việc thực hiện Đề án cần được sự quan tâm hơn nữa của các cấp, các ngành, nhất là công tác giao chỉ tiêu kinh phí theo chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có các đề án, cần kịp thời hơn để không ảnh hưởng đến hoạt động và hiệu quả của Đề án./.
Lam Hồng
