Bộ luật Lao động năm 2012 đã được bổ sung, sửa đổi một số điều và đưa ra những quy định cụ thể nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động (NLĐ). Thời gian qua, Sở LĐ-TB và XH đã đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, tư vấn cho các Cty, doanh nghiệp sử dụng lao động áp dụng và thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật lao động, nhất là những quy định mới của Bộ luật nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.
Triển khai thực hiện Bộ luật Lao động năm 2012, UBND tỉnh đã xây dựng kế hoạch, chỉ đạo Sở LĐ-TB và XH phối hợp với Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền những nội dung cơ bản của Bộ luật. Sở LĐ-TB và XH tổ chức tập huấn, cấp phát tài liệu cho gần 1.500 người là cán bộ quản lý Nhà nước, chủ sử dụng lao động và NLĐ tại các doanh nghiệp về nội dung Bộ luật Lao động năm 2012, các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành thực hiện chính sách lao động, tiền lương. Trong đó, tập trung vào những điểm sửa đổi cơ bản của Bộ luật Lao động năm 2012 như: Thời gian nghỉ thai sản dành cho lao động nữ là 6 tháng thay vì 4 tháng như trước, trường hợp sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, mỗi con người mẹ được nghỉ thêm 1 tháng, thời gian nghỉ trước khi sinh tối đa không quá 2 tháng. Bộ luật Lao động năm 2012 quy định nâng mức lương của NLĐ trong thời gian thử việc: ít nhất bằng 85% mức lương cấp bậc của công việc đó (mức cũ là 75%). Về thang, bảng lương, định mức lao động, Bộ luật Lao động năm 2012 quy định các doanh nghiệp tự xây dựng và thực hiện theo quy định của Chính phủ, chỉ cần sao gửi thang, bảng lương, định mức lao động cho cơ quan, tổ chức có liên quan để quản lý, theo dõi (trước đây phải đăng ký với cơ quan quản lý Nhà nước), trường hợp thay đổi hình thức trả lương phải thông báo cho NLĐ biết trước 10 ngày. Về mức lương tối thiểu, Bộ luật quy định: tiền lương tối thiểu là mức thấp nhất trả cho NLĐ làm công việc đơn giản nhất, trong điều kiện lao động bình thường và phải đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu của NLĐ và gia đình họ. Mức lương tối thiểu được xác định theo tháng, ngày, giờ và được xác lập theo vùng, ngành. Chính phủ công bố mức lương tối thiểu vùng. Bộ luật Lao động năm 2012 bổ sung thêm quy định, NLĐ khi làm thêm giờ vào ban đêm thì ngoài việc được trả lương theo quy định đối với các trường hợp làm thêm giờ và làm việc vào ban đêm còn được trả thêm 20% tiền lương tính theo đơn vị giá tiền lương hoặc tiền lương theo công việc làm vào ban ngày. Bộ luật Lao động năm 2012 quy định giờ làm việc và nghỉ ngơi của NLĐ như: đảm bảo số giờ làm thêm của NLĐ không quá 50% số giờ làm việc chính thức trong một ngày. Trong trường hợp áp dụng quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong một ngày; không quá 30 giờ trong một tháng và tổng số không quá 200 giờ trong một năm, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ không quá 300 giờ trong một năm. NLĐ được nghỉ 10 ngày/năm hưởng nguyên lương, trong đó Tết âm lịch được nghỉ 5 ngày, tăng 1 ngày so với quy định trước đó. Ngoài ra, Bộ luật Lao động năm 2012 bổ sung một số điều mới như: các trường hợp hợp đồng vô hiệu; đối thoại doanh nghiệp; thỏa ước lao động tập thể ngành… Các chính sách về BHXH, BHYT, BHTN cũng được chỉnh sửa cụ thể nhằm bảo vệ quyền lợi cho NLĐ trong các trường hợp rủi ro như: ốm đau, tai nạn, mất việc.
 |
| Cán bộ Sở LĐ-TB và XH tư vấn cho doanh nghiệp thực hiện các quy định của pháp luật về lao động. |
Cùng với đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn nội dung Bộ luật Lao động năm 2012 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành, Sở LĐ-TB và XH còn tổ chức tư vấn, hướng dẫn trực tiếp hoặc qua điện thoại cho các doanh nghiệp trong việc áp dụng thực hiện các quy định về pháp luật lao động. Thực tế tại các doanh nghiệp, các cán bộ phụ trách lao động tiền lương hầu hết chưa có nghiệp vụ chuyên môn nên gặp nhiều khó khăn trong việc tham mưu với chủ sử dụng lao động thực hiện các quy định về pháp luật lao động như: xây dựng nội quy lao động chưa đầy đủ, chi tiết, nhất là về an toàn vệ sinh lao động, bảo vệ bí mật công nghệ; xây dựng định mức lao động, xây dựng thang, bảng lương, cách tính làm thêm giờ chưa hợp lý; phân ca còn vượt mức quy định 30 giờ/tháng. Về thỏa ước lao động tập thể, một số doanh nghiệp chưa thực hiện đúng quy định định kỳ 3 tháng 1 lần tổ chức đối thoại, chưa đưa ra thỏa thuận giữa NLĐ và chủ sử dụng lao động có lợi hơn cho NLĐ so với quy định của pháp luật mà mới chỉ dừng lại ở việc sao chép lại quy định của pháp luật về lao động... Sở LĐ-TB và XH đã tổ chức tư vấn hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp áp dụng và thực hiện các quy định của pháp luật lao động như soạn thảo hợp đồng lao động, soạn thảo nội quy, quy chế lao động, tư vấn đàm phán, soạn thảo thỏa ước lao động tập thể, tư vấn các vấn đề liên quan đến BHXH, chế độ lao động, tư vấn giải quyết các tranh chấp về lao động, các thủ tục cấp giấy phép cho NLĐ nước ngoài làm việc tại Việt Nam… Năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, Sở LĐ-TB và XH đã tư vấn, hướng dẫn trực tiếp cho gần 150 lượt đơn vị, doanh nghiệp và tư vấn, hướng dẫn qua điện thoại cho hơn 300 lượt đơn vị, doanh nghiệp về áp dụng, triển khai thực hiện các quy định của pháp luật lao động, Luật BHXH. Đầu năm 2013, Sở LĐ-TB và XH thẩm định, phê duyệt thang, bảng lương, thỏa ước lao động tập thể, nội quy lao động cho 44 doanh nghiệp. 6 tháng đầu năm 2014, Sở LĐ-TB và XH đã hướng dẫn các doanh nghiệp điều chỉnh thực hiện mức lương tối thiểu vùng từ ngày 1-1-2014 theo quy định tại Nghị định số 182/2013/NĐ-CP; thẩm định phê duyệt nội quy lao động, thỏa ước lao động tập thể của 10 doanh nghiệp; tư vấn cho Liên hiệp HTX mua bán tỉnh phương án giải quyết chế độ đối với NLĐ khi sắp xếp chuyển đổi... Bên cạnh đó, từ năm 2013 đến nay, Sở LĐ-TB và XH phối hợp với các ngành liên quan tổ chức các đợt kiểm tra việc thực hiện chính sách lao động, tiền lương, BHXH tại 97 đơn vị, doanh nghiệp, làng nghề và 13 Cty TNHH MTV. Qua kiểm tra cho thấy phần lớn các đơn vị, doanh nghiệp đã có nhiều cố gắng trong việc thực hiện các quy định của pháp luật lao động, Luật BHXH. Tuy nhiên, còn một số ít đơn vị thực hiện chưa đầy đủ các quy định của pháp luật lao động. Đoàn kiểm tra đã trực tiếp hướng dẫn các doanh nghiệp chấn chỉnh các vi phạm, xử phạt hành chính đối với một doanh nghiệp; yêu cầu các đơn vị, doanh nghiệp nghiêm túc thực hiện đầy đủ các chính sách và pháp luật lao động của Nhà nước, đảm bảo quyền lợi NLĐ; xây dựng mối quan hệ “hài hòa, ổn định, tiến bộ” trong doanh nghiệp, nâng cao đời sống NLĐ.
Cùng với các biện pháp hiệu quả, thiết thực của tỉnh và các ngành chức năng trong việc đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về lao động, các đơn vị, doanh nghiệp cũng cần nâng cao ý thức tự giác chấp hành nghiêm các nội dung của Bộ luật Lao động năm 2012 bởi đây là một trong những yếu tố quan trọng tạo sự gắn kết của NLĐ với doanh nghiệp, phát huy sự sáng tạo, nâng cao năng suất, hiệu quả lao động, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp./.
Bài và ảnh: Minh Tân
