Cuộc thi Ô-lim-pích Sinh học quốc tế lần thứ 25 năm 2014 (IBO 2014) vừa diễn ra tại Thành phố Ba-li (In-đô-nê-xi-a) với sự tham gia của 65 nước và vùng lãnh thổ. Đoàn học sinh giỏi của nước ta có 4 học sinh tham dự, cả 4 em đều đoạt huy chương, gồm 1 Huy chương Bạc và 3 Huy chương Đồng. Trong đó, tỉnh ta có em Phạm Minh Đức, học sinh lớp 11 chuyên Toán Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong đoạt Huy chương Đồng.
 |
| Phạm Minh Đức với tấm Huy chương Đồng Ô-lim-pích quốc tế môn Sinh học. |
Nói về quá trình học tập và trở thành học sinh giỏi quốc tế của mình, Phạm Minh Đức cho biết, em đến với môn Sinh học rất “đặc biệt”. Yêu thích môn Sinh từ khi còn học THCS nhưng đến đầu năm học lớp 11 (năm học 2013-2014), em mới theo đuổi môn Sinh học. Là học sinh lớp Toán của Trường THCS Trần Đăng Ninh (TP Nam Định) nên em dự thi vào lớp chuyên Toán của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong. Vào học lớp 10 chuyên Toán, nhưng Đức vẫn mong có cơ hội để thử sức môn Sinh học. Khi được cô giáo Trần Thị Thanh Xuân, giáo viên dạy môn Sinh học từ năm học lớp 10 thông báo trên lớp: “Có bạn nào yêu thích môn Sinh học và muốn thử sức ở môn học này thì nói với cô”, Đức đã chủ động gặp cô Xuân trình bày nguyện vọng của mình. Học lớp chuyên Toán nên khi dự thi học sinh giỏi môn Sinh để tuyển chọn đội tuyển tham dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia của trường, Đức phải vượt qua 54 “đối thủ” là học sinh giỏi môn Sinh của trường ở kỳ thi cấp tỉnh. Được vào đội tuyển học sinh giỏi tham dự kỳ thi học sinh giỏi quốc gia, em đã xuất sắc đoạt giải Nhất môn Sinh học. Sau đó, vượt qua 32 học sinh xuất sắc nhất của cả nước, Đức đã cùng 3 bạn học sinh khác được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi Sinh học tham dự kỳ thi Ô-lim-pích quốc tế. Đức chia sẻ: Thời gian đầu, để được vào đội tuyển Sinh học của trường em gặp không ít khó khăn bởi phải học song hành cả các môn học khác trong khối chuyên Toán và Sinh. Nhưng được sự giúp đỡ của cô giáo Trần Thị Thanh Xuân, em đã học tốt hơn và bồi đắp được những kiến thức môn Sinh để dự thi… Khi nói về học trò của mình, cô giáo Trần Thị Thanh Xuân cho biết: “Mỗi học sinh giỏi đều phải có tư duy logic, đặc biệt là các môn khoa học tự nhiên. Trong quá trình được phân công giảng dạy môn Sinh học ở lớp Đức, nhận thấy em có sự đam mê, một học sinh có tư duy “sáng”, tôi đã thuyết phục em chuyển sang môn Sinh. Ban đầu Đức cũng gặp rất nhiều khó khăn bởi giữa Toán và Sinh có sự tư duy khác nhau, nhưng được sự động viên của gia đình và thầy cô, em đã rất quyết tâm, nên chỉ trong thời gian ngắn Đức đã đạt kết quả rất tốt”. Trong các buổi ôn luyện, Đức không chỉ được cô giáo truyền cho niềm đam mê học môn Sinh học mà cô còn truyền cho phương pháp tự học, tự nghiên cứu… Ngoài những kiến thức truyền dạy, cô giáo hướng dẫn, định hướng trong quá trình tự học của học sinh như việc sưu tầm tài liệu tự đọc, tự nghiên cứu sau đó đưa ra những vấn đề cụ thể để học sinh tự tìm phương pháp giải quyết. Sau mỗi bài làm của học sinh, cô đều có phân tích đánh giá cụ thể để học sinh nhận thức rõ về khả năng của bản thân. Chính vì thế, năng lực học tập của các bạn trong đội tuyển, đặc biệt là Đức từ học sinh chuyên Toán sang chuyên Sinh ngày càng được phát huy. Mặc dù đã đứng trong đội tuyển môn Sinh học, Đức không chuyển lớp mà vẫn học ở lớp chuyên Toán. Nói về bí quyết học tập của mình, Đức cho biết: Cách học của em không có gì đặc biệt. Ngoài việc nghe thầy cô giảng bài, em cố gắng đọc nhiều sách để có nhiều kiến thức, đồng thời thường xuyên vận dụng tư duy Toán học để nghiên cứu môn Sinh học; trong quá trình học phải hiểu được sâu sắc vấn đề để vận dụng vào bài tập. Tuy nhiên, từ cuộc thi quốc tế trở về, Đức vẫn thấy tiếc nuối khi chỉ thiếu 0,021 điểm em sẽ đoạt Huy chương Bạc. Có nhiều lý do để em phải tiếc nuối bởi trong suốt kỳ thi, nước chủ nhà In-đô-nê-xi-a đã tiến hành thi lý thuyết trên máy tính.
Tuy nhiên, khi chạy phần mềm thì gặp sự cố nên chuyển sang thi viết tay đã ảnh hưởng ít nhiều đến tâm lý của thí sinh. Tất cả các thí sinh dự thi đều phải làm bài thi lý thuyết kéo dài gần 7 tiếng đồng hồ, thời gian nghỉ chỉ có 1 tiếng và thí sinh phải làm bài đến tận 22 giờ 30 phút. Bên cạnh đó, phần thực hành, đoàn học sinh giỏi của nước ta lúng túng hơn bởi thời gian được thực hành trước khi đi thi rất ít, chỉ khi tập huấn trước kỳ thi Ô-lim-pích quốc tế các em mới được thực hành chuyên sâu. Hơn nữa, với tâm lý cầu toàn, lại thiếu kinh nghiệm nên Đức không kịp thời gian để chạy máy; đề bài được giao 10 chỉ tiêu nhưng em cứ cố gắng tìm đủ chỉ tiêu mới chạy máy. Trong khi đó, đoàn học sinh các nước tham dự, chỉ cần tìm 7 chỉ tiêu là chạy máy sau đó tìm tiếp nên đạt kết quả cao hơn. Đức cho biết, tại kỳ thi Ô-lim-pích Sinh học năm sau, nếu được tiếp tục tham dự, em sẽ tận dụng mọi cơ hội, kinh nghiệm để đạt kết quả cao nhất./.
Bài và ảnh: Hồng Minh
