Theo chương trình hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc, từ năm 2004 đến nay đã có gần 74 nghìn lượt lao động Việt Nam sang làm việc trong các doanh nghiệp tại Hàn Quốc. Thông qua đó, đã giúp người lao động (NLĐ) có việc làm ổn định với mức thu nhập cao, bình quân đạt khoảng 1.100 USD/người/tháng. Mỗi năm, NLĐ từ Hàn Quốc gửi về nước ước khoảng 700 triệu USD. Đây là nguồn thu nhập đáng kể giúp người lao động làm việc tại Hàn Quốc cải thiện cuộc sống gia đình, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Tuy nhiên, từ cuối năm 2010 đến nay, phát sinh tình trạng NLĐ Việt Nam sau khi hết hạn hợp đồng không về nước mà ở lại làm việc, cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc, có thời điểm tỷ lệ này lên đến 57%. Riêng tỉnh ta, trong năm 2013 có 695 lao động hết thời hạn lao động tại Hàn Quốc nhưng chỉ có 385 lao động về nước, tỷ lệ lao động ở lại, cư trú bất hợp pháp chiếm tới 44,6%. Tình trạng lao động bỏ trốn ở lại bất hợp pháp tại Hàn Quốc đã ảnh hưởng xấu đến hình ảnh, uy tín của lao động Việt Nam tại nước ngoài và quan trọng hơn là mất đi cơ hội việc làm cho những lao động tiếp theo tại thị trường lao động Hàn Quốc và quốc tế.
 |
| Cán bộ Phòng LĐ-TB và XH huyện Nam Trực và xã Nam Thanh gặp gỡ, tuyên truyền, vận động gia đình bà Phạm Thị Nga động viên con trai đang làm việc tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn. |
Theo đồng chí Khương Thị Mai, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB và XH, Hàn Quốc là một trong những thị trường lao động có thu nhập cao, do vậy nhiều lao động khi sắp hết hạn hợp đồng đã bỏ trốn, tiếp tục ở lại lao động “chui”. Trước tình trạng này, từ cuối năm 2012 đến nay, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo Sở LĐ-TB và XH, các huyện, thành phố và các ngành, đoàn thể liên quan triển khai các giải pháp đưa lao động tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn. Trong đó, Sở LĐ-TB và XH chủ trì phối hợp với Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh, Sở TT và TT tiếp tục đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật của Nhà nước; các chính sách ưu đãi đối với NLĐ hết hạn hợp đồng về nước đúng thời hạn; những biện pháp xử lý đối với lao động hết hợp đồng mà không về nước. Sở LĐ-TB và XH cung cấp danh sách, địa chỉ NLĐ đang cư trú bất hợp pháp, NLĐ sắp hết hạn hợp đồng theo chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài tại Hàn Quốc cho UBND các huyện, thành phố để chỉ đạo các ngành, đoàn thể, các địa phương tuyên truyền, vận động gia đình của NLĐ động viên NLĐ về nước đúng thời hạn. Để NLĐ và thân nhân NLĐ hiểu, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật nói chung và những chính sách ưu đãi mới của Chính phủ Việt Nam và Hàn Quốc dành cho NLĐ làm việc tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn, UBND tỉnh chỉ đạo Sở LĐ-TB và XH xem xét tạm dừng không tiếp nhận hồ sơ NLĐ đăng ký xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc đối với các địa phương có NLĐ cư trú bất hợp pháp. Các huyện, thành phố chỉ đạo các xã, phường, thị trấn tăng cường thông tin, tuyên truyền, vận động các gia đình có người thân lao động tại Hàn Quốc ký cam kết động viên họ về nước đúng thời hạn. Nhờ đó, NLĐ và gia đình đã hiểu về quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi tham gia xuất khẩu lao động. Tỷ lệ lao động hết hạn hợp đồng tại Hàn Quốc không về nước đã giảm từ 81,59% (năm 2012) xuống còn 44,6% (năm 2013). Hiện nay, tỉnh ta còn 695 lao động (hết hạn năm 2013) và 119 lao động (sẽ hết hạn trong năm 2014) phải về nước.
Huyện Xuân Trường là một trong những địa phương có nhiều lao động hết hạn hợp đồng ở lại Hàn Quốc, năm 2012 có 68/83 lao động hết hạn hợp đồng ở lại cư trú bất hợp pháp, chiếm 81%. Để giảm thiểu đối tượng này, huyện Xuân Trường đã triển khai đồng bộ các giải pháp, trong đó chú trọng tuyên truyền trên hệ thống đài truyền thanh cơ sở các chính sách pháp luật của Nhà nước đối với người xuất khẩu lao động, chính sách ưu đãi đối với NLĐ tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn, các hậu quả có thể xảy ra khi lao động ở lại Hàn Quốc cư trú bất hợp pháp… Ngoài ra, các xã, thị trấn còn thành lập các tổ tư vấn gồm đại diện UBND, các ngành, đoàn thể Hội CCB, HND, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên thường xuyên đến gia đình có người thân đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc và lao động sắp hết hạn hợp đồng động viên họ về nước đúng thời hạn. Kết quả sau một năm tuyên truyền, vận động, năm 2013, toàn huyện có 80 lao động về nước, giảm tỷ lệ lao động bất hợp pháp từ 81,93% năm 2012 xuống còn 44,83% năm 2013; trong đó các xã làm tốt là: Xuân Ninh, Xuân Phú, Thọ Nghiệp. Trong quý III-2013, huyện Xuân Trường có 10 lao động về nước đúng thời hạn đã được tuyển dụng trở lại Hàn Quốc làm việc. Năm 2014, toàn huyện có 35 lao động sẽ hết hạn hợp đồng phải về nước. Huyện sẽ tiếp tục tuyên truyền, vận động gia đình khuyến khích người thân về nước đúng thời hạn, đồng thời tuyên truyền, vận động, giáo dục, NLĐ trước khi đi lao động tại Hàn Quốc phải có ý thức tổ chức kỷ luật, tuân thủ pháp luật nước sở tại trong thời gian lao động.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tuyên truyền, vận động NLĐ làm việc tại Hàn Quốc về nước đúng hạn vẫn còn gặp một số khó khăn, hạn chế: một số địa phương, nhất là cơ sở chưa nắm bắt được số lao động địa phương đi xuất khẩu lao động, trong đó có lao động xuất khẩu sang Hàn Quốc; đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý Nhà nước về lao động còn kiêm nhiệm và ít kinh nghiệm. Để đẩy mạnh công tác xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc cũng như mở rộng thị trường lao động, đồng chí Bùi Đức Long, Ủy viên Ban TVTU, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh khẳng định, UBND tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường chỉ đạo các ngành chức năng, các địa phương triển khai đồng bộ các biện pháp tuyên truyền, vận động NLĐ tại Hàn Quốc về nước đúng thời hạn. Năm 2014, toàn tỉnh tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nhằm cung cấp cho NLĐ và chính quyền địa phương nắm rõ các chủ trương chính sách của Nhà nước về lĩnh vực xuất khẩu lao động; tổ chức tư vấn, giới thiệu và hỗ trợ tìm việc làm đối với lao động về nước đúng hạn; đồng thời có chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với trường hợp vi phạm. Địa phương nào không có biện pháp hiệu quả hạ tỷ lệ NLĐ bỏ trốn bất hợp pháp tại Hàn Quốc, sẽ phải dừng thực hiện chương trình xuất khẩu lao động sang Hàn Quốc./.
Bài và ảnh: Minh Tân
