Những năm qua, BHXH tỉnh đã tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ để tăng số lượng người tham gia BHXH, BHYT. Riêng năm 2013, số người tham gia BHXH bắt buộc tăng 5,46%, BHXH tự nguyện tăng 32,83%, BH thất nghiệp tăng 5,97%, BHYT tăng 24,76%. Tuy nhiên, đối tượng tham gia các loại hình bảo hiểm trên ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vẫn chưa tương xứng tiềm năng.
Để khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, các đơn vị thuộc BHXH tỉnh đã thường xuyên phối hợp với các ngành chức năng tiến hành kiểm tra các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn quản lý; rà soát, thống kê, xác định số doanh nghiệp chưa tham gia hoặc chỉ tham gia BHXH cho một bộ phận người lao động trong doanh nghiệp. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh phối hợp với Báo Nam Định, Đài PT-TH tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. BHXH các huyện, thành phố mời chủ sử dụng lao động ở các đơn vị chưa tham gia các loại hình bảo hiểm cho người lao động hoặc cử cán bộ trực tiếp xuống các đơn vị để tuyên truyền, vận động đóng nộp BHXH cho người lao động theo quy định của pháp luật. BHXH tỉnh thành lập tổ Phát triển đối tượng, có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch và biện pháp vận động tuyên truyền đối với các đơn vị chưa tham gia BHXH, BHYT đầy đủ theo quy định. Cơ quan BHXH còn tập trung cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, thuận tiện để các doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các giao dịch, đồng thời đảm bảo việc thực hiện chính sách cho người lao động… Tuy nhiên, hiện nay việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh vẫn gặp khó khăn. Theo số liệu của BHXH tỉnh, đến nay toàn tỉnh mới có 683 đơn vị với 26.532 lao động tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Nguyên nhân do nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, không có khả năng đóng bảo hiểm cho người lao động. Hằng năm có sự biến động về số lượng doanh nghiệp thành lập mới hoặc phải giải thể nên việc tiếp cận để kiểm tra, hướng dẫn, nhắc nhở các đơn vị tham gia đối với cơ quan BHXH còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, ý thức tuân thủ pháp luật của chủ sử dụng lao động về trách nhiệm phải tham gia BHXH, BHYT cho người lao động chưa cao, trong khi các chế tài ràng buộc trách nhiệm đóng các loại bảo hiểm này của chủ doanh nghiệp chưa đủ mạnh nên không ít chủ doanh nghiệp chưa quan tâm đến việc tham gia bảo hiểm cho người lao động. Tại nhiều doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động chỉ tham gia cho một bộ phận lao động khung; sử dụng lao động hợp đồng theo thời vụ, công nhật hoặc ký hợp đồng dưới 3 tháng để không phải tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động. Về phía người lao động, do chưa nhận thức đầy đủ về pháp luật, các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước nên chưa chủ động trong việc yêu cầu chủ doanh nghiệp tham gia bảo hiểm để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bản thân.
Để tiếp tục khai thác, mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, đặc biệt là người lao động ở các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, ngày 20-3-2014, BHXH tỉnh đã có văn bản yêu cầu BHXH các huyện, thành phố báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo các huyện, thành phố về thành lập đoàn kiểm tra liên ngành để kiểm tra, xử phạt việc vi phạm Bộ luật Lao động, Luật BHXH, Luật BHYT của các đơn vị sử dụng lao động trên địa bàn. Bên cạnh đó, BHXH các huyện, thành phố cần thường xuyên cập nhật danh sách các đơn vị, tổ chức có sử dụng lao động thuộc diện phải tham gia BHXH, BHYT theo quy định; thực hiện phân loại các đơn vị theo loại hình hoạt động, tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; trên cơ sở đó lên kế hoạch, tổ chức khảo sát thực tế, có cơ sở để vận động đơn vị sử dụng lao động tham gia đạt hiệu quả cao nhất. Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, kịp thời báo cáo những vướng mắc trong quá trình thực hiện cũng như đề xuất các giải pháp đẩy mạnh công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT với tổ Phát triển đối tượng của BHXH tỉnh./.
Lam Hồng
