Để tăng cường công tác quản lý diện tích bãi bồi và mặt nước ven biển, huyện Giao Thuỷ đã giao cho Phòng TN và MT phối hợp với UBND các xã, thị trấn ven biển xây dựng kế hoạch rà soát danh sách và hoàn thiện thủ tục hồ sơ của các trường hợp được giao đất từ năm 1986 đến năm 2011 và đề xuất giải pháp xử lý đối với các trường hợp đã hết hạn sử dụng, chuyển nhượng đất trái pháp luật, chuyển đổi mục đích sử dụng... UBND huyện đã thành lập các đoàn công tác liên ngành thực hiện các biện pháp, đôn đốc thu tiền sử dụng đất bãi bồi ven biển.
 |
| Vùng đất ven biển thuộc địa phận xã Giao An đang được rà soát, đo đạc, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất. |
Trên thực tế, về lĩnh vực quản lý diện tích đầm tôm, từ năm 2008 trở về trước, huyện giao cho Ban Quản lý dự án Cồn Ngạn quản lý, tham mưu cho UBND huyện giao đất cho các tập thể và cá nhân khoanh vùng nuôi tôm quảng canh. Trong đó, giao theo Quy định 463 ngày 20-8-1998 của UBND huyện là 23 đầm, với diện tích 230,6ha (được sử dụng ổn định trong 5 năm, sau 5 năm nếu Nhà nước chưa thu hồi thì vẫn tiếp tục sử dụng). Đến nay, các hộ có diện tích đầm nuôi vẫn đang sử dụng và nhiều hộ cho rằng theo Luật Đất đai phải đến hết năm 2013 mới hết hạn sử dụng, gây khó khăn cho việc quản lý, giải phóng mặt bằng… Còn giao theo Quyết định 301 ngày 1-10-1996 của UBND huyện thì có 82 đầm với diện tích 955,14ha, thời hạn sử dụng đến hết 31-12-2010; có thủ tục thuê lâu dài 20 năm là 8 đầm, diện tích 55ha (tức là hạn sử dụng đến hết 31-12-2016). Hiện nay chỉ có 31/113 đầm còn nguyên chủ; 82 trường hợp đã thay đổi chủ qua việc mua bán, chuyển nhượng không qua chính quyền hoặc chuyển từ nuôi tôm sang nuôi ngao vạng mà không xin phép cấp có thẩm quyền. Năm 2009, UBND huyện giao Phòng TN và MT theo dõi quản lý và tiếp nhận hồ sơ từ Ban Quản lý dự án và Phòng Thủy sản (nay thuộc Phòng NN và PTNT). Năm 2009-2010, UBND huyện thành lập Đoàn kiểm tra, rà soát lại hồ sơ và công tác quản lý, sử dụng các ô đầm. Năm 2011, huyện đã ban hành quy chế quản lý và hướng dẫn các chủ đầm hoàn thành nghĩa vụ tài chính; nếu có nhu cầu sử dụng tiếp thì phải lập hồ sơ thuê lại. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có chủ ô đầm nào nộp hồ sơ để làm các thủ tục thuê đất theo quy định. Đối với lĩnh vực quản lý diện tích mặt nước ven biển để nuôi thả và khai thác nhuyễn thể, theo số liệu của Phòng TN và MT huyện, loại hình này có tổng diện tích 613,58ha ở các xã Giao Xuân, Giao Lạc, Giao Hải, nhưng chủ yếu ở xã Giao Xuân có diện tích 301,31ha; Giao Lạc có diện tích 172,55ha; Giao Hải 139,72ha. Năm 2006, trước tình hình phức tạp trên vùng triều, UBND huyện đã ban hành quy chế kèm theo Quyết định số 640/QĐ-UBND ngày 1-4-2006 về quản lý, sử dụng diện tích mặt nước để nuôi thả nhuyễn thể, phối hợp với các xã tổ chức kê khai, lập hồ sơ cho các hộ thuê đất để nuôi thả và khai thác nhuyễn thể. Năm 2009, UBND huyện tiếp tục điều chỉnh, bổ sung, ban hành quy chế kèm theo Quyết định số 1853/QĐ-UBND ngày 18-6-2009 thay thế cho quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 640 của UBND huyện, tạo điều kiện để nhân dân yên tâm sản xuất, nâng cao hiệu quả kinh tế và tăng nguồn thu ngân sách. Về tồn tại, đây là vùng đất biến động liên tục không có ranh giới cố định, thực chất mới chỉ quản lý theo số liệu tự kê khai của các chủ vây, do đó các xã không có cơ sở để lập hồ sơ cho thuê đất ổn định. Nguyên nhân của những tồn tại trên là do cơ chế, chính sách có nhiều bất cập, dẫn đến lỏng lẻo trong công tác quản lý như mua bán, chuyển nhượng, thay đổi mặt bằng, thay đổi mục đích sử dụng đất không xin phép… Hạn chế này một phần do việc tham mưu của Phòng TN và MT cho UBND huyện chưa kiên quyết, việc nắm bắt, phát hiện chưa kịp thời; sự phối hợp giữa các ngành và UBND các xã còn hạn chế. Mặt khác do vùng đất bãi bồi và diện tích mặt nước có diện tích lớn (trên 7.000ha), địa hình phức tạp, phương tiện đi lại vùng đầm bãi không thuận tiện, nhân lực ít nên khó quản lý.
Trước thực trạng trên, giải pháp ban đầu của huyện là tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về pháp luật đất đai cho nhân dân các xã ven biển. Tổ chức đo đạc lại toàn bộ diện tích đất bãi khu vực Cồn Ngạn, xác định rõ diện tích cụ thể của từng đầm và diện tích rừng che phủ ở mỗi đầm phục vụ cho công tác quản lý theo quy định của pháp luật. Đối với những ô đầm đã hết hạn sử dụng đất, tổ chức thu hồi đưa vào đấu giá theo quy định hiện hành. Đối với các ô đầm tự quai đắp, căn cứ vào quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch sản xuất thủy sản, huyện sẽ xem xét cụ thể, nếu không ảnh hưởng đến dòng chảy, cảnh quan và rừng ngập mặn thì lập thủ tục; nếu không phù hợp thì thu hồi theo mục a, khoản 6 Điều 38, Luật Đất đai năm 2003 (Đất chưa sử dụng bị lấn chiếm). Đối với vùng nuôi nhuyễn thể, huyện chỉ đạo các ngành chức năng, các xã tăng cường kiểm tra, giám sát, giao trách nhiệm cho các xã quản lý, đồng thời tăng tỷ lệ điều tiết cho các xã để quản lý chặt chẽ. Huyện tiến hành lập dự án đầu tư đo đạc lại toàn bộ vùng nuôi tôm, đầm ngao theo Thông tư 09/2013/TT-BTNMT ngày 28-5-2013 của Bộ TN và MT quy định về việc quản lý, sử dụng đất bãi bồi ven sông, đất bãi bồi ven biển, đất có mặt nước ven biển. Để từng bước hoàn thiện và tăng cường công tác quản lý Nhà nước trên vùng đất có mặt nước ven biển, UBND huyện lập lại hồ sơ giao đất, cho thuê đất trên vùng đất có mặt nước ven biển theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, UBND huyện giao cho Phòng TN và MT, các cơ quan có liên quan phối hợp chặt chẽ với các xã tổ chức khảo sát, đo đạc, lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất; hướng dẫn các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân hiện đang sử dụng đất để nuôi thả và khai thác nhuyễn thể đăng ký kê khai để lập thủ tục giao đất, cho thuê đất theo quy định của pháp luật, tạo thuận lợi cho người sử dụng đất yên tâm đầu tư, sản xuất./.
Bài và ảnh: Hoàng Tuấn
