Trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, tỉnh ta có trên 36.000 liệt sĩ; 1.240 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng; 25.000 thương binh và người hưởng chính sách như thương binh; 14.000 bệnh binh; 690 cán bộ lão thành cách mạng tiền khởi nghĩa; 1.480 người hoạt động cách mạng, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày; 10.200 người tham gia kháng chiến bị nhiễm chất độc hoá học... Cùng với việc thực hiện các chế độ, chính sách đãi ngộ của Đảng, Nhà nước, được sự quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ của cấp uỷ Đảng, chính quyền và nhân dân các địa phương, đời sống vật chất, tinh thần của các đối tượng chính sách trong tỉnh đã từng bước được nâng lên. Trong các chính sách mới nhất nhằm tri ân, hỗ trợ người có công với cách mạng, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm giải quyết vấn đề nhà ở cho người có công khó khăn.
Thực hiện Quyết định số 22/2013/QĐ-TTg ngày 26-4-2013 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 14-3-2014, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 431/QĐ-UBND về thực hiện Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở. Qua điều tra, rà soát, toàn tỉnh có 8.101 hộ gia đình người có công với cách mạng có khó khăn về nhà ở; trong đó nhu cầu cần xây mới là 3.310 hộ và cần sửa chữa là 4.791 hộ. Thực trạng nhà ở của đối tượng người có công với cách mạng chủ yếu là nhà cấp 4 xây bằng gạch bi hoặc gạch đỏ kém chất lượng đã xuống cấp, không an toàn, diện tích nhỏ hẹp dưới 30m2. Có 404 hộ người có công đang sống trong nhà ở không an toàn thuộc diện cô đơn, già cả, không nơi nương tựa; 809 hộ người có công bị bệnh tật hiểm nghèo (có con bị chất độc màu da cam, hoặc bị bệnh tật mất khả năng lao động), các hoàn cảnh khác là 6.888 hộ. Theo Quyết định số 22 của Thủ tướng Chính phủ, mức hỗ trợ của Trung ương cho xây mới nhà ở là 40 triệu đồng/hộ; sửa chữa nhà ở là 20 triệu đồng/hộ. Tổng kinh phí Trung ương hỗ trợ các gia đình đối tượng người có công trong tỉnh gặp khó khăn về nhà ở là 228 tỷ 220 triệu đồng; trong đó hỗ trợ xây mới là 132 tỷ 400 triệu đồng; hỗ trợ sửa chữa là 95 tỷ 820 triệu đồng. Do kinh phí từ nguồn vốn của Trung ương phân bổ theo từng giai đoạn nên trong chỉ đạo, tỉnh ưu tiên những hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như người già cả neo đơn, mắc bệnh hiểm nghèo, nhà ở bị hư hỏng nặng... Các địa phương cần tư vấn cụ thể về xây dựng nhà ở mới hoặc sửa chữa, cải tạo nhà ở để tránh tình trạng không dự tính được chi phí phát sinh dẫn đến nợ nần, ảnh hưởng đến đời sống của gia đình người có công. Ngoài ngân sách Nhà nước, các địa phương phải huy động các nguồn đóng góp của cộng đồng, các tổ chức xã hội, đồng thời xem xét tình hình cụ thể có thể kết hợp, lồng ghép với các chương trình đầu tư, hỗ trợ khác để đạt được kết quả cao nhất.
 |
| Vợ liệt sĩ Bùi Thị Toan ở xóm 9, xã Thọ Nghiệp (Xuân Trường) bên ngôi nhà tình nghĩa được khánh thành ngày 29-3-2014 từ nguồn vốn địa phương và xã hội đóng góp. |
Theo các tiêu chí của Đề án, huyện Xuân Trường có 682 hộ người có công khó khăn về nhà ở. Thời gian qua, huyện đã chỉ đạo các ngành phối hợp với các địa phương tiến hành xây dựng mới 4 căn nhà cho 4 gia đình người có công với cách mạng tại các xã Xuân Bắc, Thọ Nghiệp, Xuân Tân, Xuân Vinh. Đồng chí Đỗ Viết Thuận, Trưởng Phòng LĐ-TB và XH huyện cho biết: “Phòng LĐ-TB và XH huyện đã chủ động phối hợp với Phòng Công thương huyện rà soát, thẩm định, lập danh sách và tạo điều kiện tối đa cho các hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thuộc diện Quyết định 22 có nhu cầu được tiến hành sửa chữa, cải tạo hoặc xây mới nhà ở từ nguồn ngân sách huyện, địa phương cùng với các nguồn vốn xã hội khác. Riêng nguồn vốn ngân sách từ Trung ương hỗ trợ, huyện sẽ tiến hành cấp bù sau khi được phân bổ đảm bảo đúng, đủ đối tượng và thực hiện theo nguyên tắc của Đề án”. Phòng LĐ-TB và XH huyện tiến hành rà soát và đề xuất UBND huyện hỗ trợ kinh phí đối với các hộ có yêu cầu cấp thiết phải cải tạo, sửa chữa nhà ở ngay trong tháng 5-2014 nhằm đảm bảo an toàn trong mùa lũ bão năm nay. Yêu cầu đảm bảo diện tích tối thiểu phải là 30m2 (thấp nhất là 24m2 đối với các hộ gia đình người có công với cách mạng nhưng già cả neo đơn, sống độc thân không nơi nương tựa). Kết cấu ngôi nhà đảm bảo 3 “cứng”, tuổi thọ của công trình phải từ 10 năm trở lên và thiết kế hợp vệ sinh môi trường với các công trình xung quanh. Đồng chí Lê Văn Thực, Chủ tịch UBND xã Thọ Nghiệp cho biết: “Toàn xã hiện có 68 hộ được phê duyệt và thụ hưởng chính sách của Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở. Tổng nguồn vốn cần hỗ trợ là 1 tỷ 560 triệu đồng. Quán triệt chủ trương của huyện, thời gian qua, xã đã chủ động tuyên truyền, vận động các hộ khó khăn về nhà ở huy động các nguồn vốn xây mới, sửa chữa, cải tạo nhà ở nguy hiểm để đảm bảo an toàn trong mùa lũ bão”. Xã vừa vận động bà Bùi Thị Toan, 70 tuổi, xóm 9, là vợ liệt sĩ, hoàn cảnh gia đình khó khăn xây dựng mới nhà ở mái bằng khang trang với diện tích 65m2 trên nền ngôi nhà dột nát cũ bằng nguồn vốn xã hội hoá kết hợp với ngân sách địa phương. Tổng giá trị ngôi nhà khoảng hơn 210 triệu đồng. Trong đó, Tổng cục Công nghiệp, Bộ Quốc phòng hỗ trợ 90 triệu đồng kết hợp với kinh phí của gia đình, họ hàng, người thân và sự giúp đỡ 260 ngày công của bà con làng xóm. Từ kết quả này, xã đang tiếp tục rà soát các hộ thuộc danh sách có nhà ở dột nát, không bảo đảm an toàn trong mùa mưa bão để huy động các nguồn lực xã hội và động viên gia đình tiến hành sửa chữa trong thời gian tới. Ông Nguyễn Quang Vở ở xóm 15 là thương binh hạng 4/4. Hiện, ngôi nhà lợp ngói cấp 4 của gia đình ông đã bị dột nát, tường nhà bị nứt. Dự kiến trong tháng 5, xã sẽ vận động gia đình cải tạo, sửa chữa tường nhà và mái nhà. Các công trình xây dựng cải tạo, sửa chữa hoặc xây dựng nhà ở cho người có công với cách mạng đều được xã tiến hành nghiệm thu với đầy đủ các thủ tục quy định về xây dựng cơ bản, làm cơ sở thuận tiện thanh toán kinh phí khi tỉnh, Trung ương phân bổ nguồn vốn.
Tập trung sử dụng linh hoạt nguồn vốn của Trung ương, của tỉnh và của địa phương trong việc đầu tư xây dựng, sửa chữa nhà ở cho các đối tượng chính sách, người có công với cách mạng, bảo đảm phù hợp tình hình thực tế là cách làm sáng tạo của tỉnh ta, đồng thời thể hiện tinh thần “Đền ơn đáp nghĩa”, “Uống nước nhớ nguồn” của cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp và nhân dân địa phương, góp phần triển khai thực hiện tốt Đề án hỗ trợ người có công với cách mạng về nhà ở./.
Bài và ảnh: Đức Toàn
