Tại Trung tâm GDTX B Ý Yên, việc phổ biến, giáo dục pháp luật, giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống cho học sinh đã được duy trì đều đặn trong vài năm học trở lại đây. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã có tác dụng không nhỏ trong việc bồi dưỡng, giáo dục nhân cách và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh của trung tâm. Sáng thứ hai hằng tuần, Trung tâm thực hiện một chuyên đề phổ biến, giáo dục pháp luật, hoặc giáo dục giá trị sống, kỹ năng sống ở tiết sinh hoạt tập thể. Vào tiết sinh hoạt tập thể lớp buổi học cuối tuần, giáo viên chủ nhiệm ngoài việc tổ chức sinh hoạt lớp nhằm kiểm điểm kết quả học tập rèn luyện trong tuần, động viên khích lệ các cá nhân, nhóm, tổ thực hiện tốt nội quy, quy chế và rút kinh nghiệm, chấn chỉnh những tồn tại ở học sinh của lớp mình, còn dành thời gian lắng nghe ý kiến của học sinh, những băn khoăn, thắc mắc của các em để có định hướng và giải quyết kịp thời. Trong một buổi hoạt động ngoại khóa với chủ đề “Cuộc thi tìm hiểu những giá trị phổ quát của nhân loại” của Trung tâm trong thời gian qua đã cho thấy tiềm năng sáng tạo và ý thức với bản thân, cuộc sống trong học sinh là rất lớn. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm, các lớp tham gia cuộc thi thể hiện sự hiểu biết về một giá trị sống ghi trong phiếu mà lớp bốc thăm được. 13 tập thể lớp lần lượt tham gia trình bày, thể hiện kiến thức, quan điểm về các giá trị sống: tôn trọng, khoan dung, khiêm tốn, đoàn kết, hạnh phúc, giản dị, hợp tác, tinh thần lao động cần cù và ý thức tiết kiệm, tự do, trách nhiệm, hòa bình, trung thực và yêu thương. Qua cuộc thi, học sinh của trung tâm nắm được quan niệm, ý nghĩa và hình thành ý thức tạo ra các giá trị sống mà chính mình và các bạn trao đổi học tập, đồng thời ý thức học tập của học sinh tốt hơn, động cơ, thái độ học tập của các em cũng được định hình rõ ràng hơn.
 |
| Trung tâm GDTX B Ý Yên thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa, góp phần nâng cao kỹ năng sống cho học sinh. |
Xác định kỹ năng sống có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển toàn diện của mỗi học sinh, những năm qua ngành GD và ĐT đã chỉ đạo, lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục này vào các hoạt động, chương trình giảng dạy ở các nhà trường. Hiện nay, ở hầu hết các trường học trong tỉnh, giáo dục đạo đức, rèn luyện các kỹ năng sống cho học sinh đã được lồng ghép, tích hợp trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp và ở một số môn học theo hướng dẫn của Bộ GD và ĐT. Khi học các môn Vật lý, Sinh học, Địa lý, học sinh sẽ có thêm nhận thức về vấn đề năng lượng của cuộc sống, có kỹ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; với môn Ngữ văn, Lịch sử, Giáo dục công dân, học sinh được giáo dục sâu sắc về tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh… Việc giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh cũng được ngành GD và ĐT quan tâm, với các hoạt động cụ thể như: Xây dựng các hoạt động ngoại khóa thông qua các cuộc thi văn nghệ gắn với giáo dục giá trị truyền thống văn hóa của dân tộc, của quê hương. Ngành GD và ĐT còn phối hợp với Đoàn Thanh niên, Công an tổ chức các chương trình hoạt động rèn luyện, giáo dục cho học sinh những kiến thức pháp luật cần thiết, bản lĩnh chính trị vững vàng ngay khi ngồi trên ghế nhà trường. Các tổ chức Đoàn, Đội trong các nhà trường cũng thường xuyên hướng các em đọc những câu chuyện ngụ ngôn, đạo đức, những tác phẩm văn học mang tính nhân văn để suy ngẫm, rút ra các bài học, khả năng ứng xử thân thiện trong mọi tình huống, giải quyết hợp lý các mâu thuẫn trong cuộc sống..., đồng thời tăng cường các trò chơi vận động ngoài trời, giúp các em hiểu bài học dựa trên cảm nhận các bài hát, các câu chuyện hài hước, các bài học đạo đức, các tác phẩm văn học nghệ thuật… để các em suy ngẫm, tự rút ra ý nghĩa bài học. Các em sẽ được học các giá trị cơ bản trước và học các kỹ năng dựa trên các giá trị này, nhằm hình thành cho các em cách tư duy linh hoạt, phong thái tự tin, đồng thời giúp các em sống nhân văn, biết yêu thương và có trách nhiệm hơn với những người xung quanh và chính bản thân. Việc rèn luyện kỹ năng sống cũng tùy theo hoàn cảnh thực tế để triển khai có hiệu quả, như học sinh thành phố tập trung vào các vấn đề liên quan đến tệ nạn xã hội, trò chơi điện tử bạo lực hay tệ nạn ma túy, cờ bạc, khả năng ứng xử thân thiện, khả năng làm việc theo nhóm, khả năng hoạt động xã hội… Còn học sinh vùng nông thôn, các thầy cô giúp các em tự tin, chủ động nói lên ý kiến của mình để các em phát huy khả năng thích ứng nhanh với cuộc sống… Tuy có nhiều cố gắng trong công tác giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, nhưng hiện nay do chưa có bộ chương trình chuẩn quy định cụ thể về thời lượng, kiến thức kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên trong các nhà trường nên hầu hết các nhà trường vẫn còn lúng túng khi tổ chức các hoạt động cũng như tích hợp nội dung rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Trong mỗi năm học, nhà trường có tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể lồng ghép các giờ học giáo dục đạo đức, kỹ năng sống trong các tiết dạy chính khóa từ 2-3 buổi cho toàn thể học sinh. Các hoạt động tập thể chủ yếu tuyên truyền về pháp luật, giáo dục sức khỏe giới tính, tuyên truyền về phòng, chống các tệ nạn xã hội… được gắn thêm tính năng giáo dục kỹ năng sống. Các nội dung giáo dục kỹ năng sống được tích hợp trong các môn học chủ yếu ở môn giáo dục công dân, ngữ văn và lịch sử, chưa có sự hướng dẫn nội dung tích hợp cụ thể ở các bài học, nên chất lượng tích hợp phụ thuộc ở khả năng của mỗi giáo viên. Đây chính là trở ngại lớn bởi đội ngũ giáo viên cũng chưa được trang bị kiến thức về giáo dục kỹ năng sống và không có khung chương trình chung để tổ chức giảng dạy.
Việc giáo dục đạo đức, rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh với nhiều hình thức đã góp phần trang bị cho các em những kiến thức cần thiết để ứng xử trong cuộc sống. Bên cạnh sự vào cuộc của ngành GD và ĐT thì gia đình cũng là một môi trường rèn luyện tốt nhất để các em có thể phát triển kỹ năng sống và trưởng thành về mọi mặt. Khi các em được trang bị các kỹ năng sống cần thiết cùng ý thức vươn lên trong học tập, các em sẽ có cơ hội và điều kiện để trở thành người có ích cho bản thân, gia đình và xã hội./.
Bài và ảnh: Hồng Minh
