Thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh đã phát động sâu rộng trong thành viên phong trào thi đua “HTX chung sức xây dựng NTM”, đồng thời khuyến khích các HTX chủ động tham mưu, xây dựng kế hoạch hành động, tích cực chung sức cùng cấp uỷ Đảng, chính quyền, các tổ chức đoàn thể chính trị ở địa phương trong xây dựng NTM.
Xã viên HTXDVNN xã Nghĩa Hồng (Nghĩa Hưng) chăm sóc cây bí xanh đông trên đất 2 lúa. |
Sau gần 3 năm triển khai xây dựng NTM, các mô hình kinh tế tập thể đã khẳng định được vai trò là nhân tố quan trọng, là động lực cơ bản trong tập hợp, vận động xã viên, góp phần làm thay đổi cách nghĩ, cách làm và ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ KHKT vào sản xuất; lĩnh vực hoạt động của các HTX ngày càng phong phú, đa dạng, đem lại hiệu quả kinh tế ngày càng cao. Nhiều HTX không những hoàn thành tốt tiêu chí 13 trong Bộ tiêu chí xây dựng NTM mà còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, giữ vai trò nòng cốt trong thực hiện chuyển dịch cơ cấu sản xuất, cơ cấu lao động, tạo việc làm, giúp nông dân làm giàu chính đáng và giảm nghèo hiệu quả. Một số HTX đã trích quỹ và vận động xã viên đóng góp kinh phí, góp ruộng, góp đất, ngày công lao động xây dựng đường giao thông nông thôn, thuỷ lợi nội đồng và các công trình phúc lợi; xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội tại địa phương. Năm 2013, ngoài việc tổ chức hoạt động hiệu quả các dịch vụ thiết yếu như: tưới tiêu nước, bảo vệ đồng ruộng, khuyến nông, bảo vệ thực vật và làm đất, các HTX đã tích cực tham gia quy hoạch, xây dựng được 125 cánh đồng mẫu lớn (CĐML) và tổ chức các dịch vụ sản xuất hiệu quả trên các CĐML; có 15 HTX bổ sung dịch vụ vệ sinh môi trường và thành lập mới 2 HTX chuyên vệ sinh môi trường… Đến nay, đã có nhiều HTX trở thành điểm sáng trong phong trào thi đua “HTX chung sức xây dựng NTM”. Tiêu biểu như HTXDVNN Nghĩa Hồng (Nghĩa Hưng) đã đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ kỹ thuật, đưa tiến bộ KHKT vào sản xuất, đáp ứng cơ bản nhu cầu vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng cho xã viên, doanh thu dịch vụ mỗi năm 7 tỷ đồng; đầu tư gần 300 triệu đồng/năm và vận động xã viên hiến đất nâng cấp, mở rộng giao thông, thuỷ lợi nội đồng, tham mưu xây dựng quy hoạch vùng sản xuất, tổ chức sản xuất trên CĐML, mở rộng vùng sản xuất vụ đông hàng hoá; vận động xã viên đóng góp xây dựng, tu sửa nghĩa trang liệt sĩ. HTXDVNN Trực Nội (Trực Ninh) đã vận động mỗi khẩu trong hộ xã viên có ruộng góp 36m2 để mở rộng đường giao thông nội đồng; quy hoạch 3 CĐML với diện tích 135ha; quy hoạch vùng sản xuất cây vụ đông, hằng năm sản xuất trên 50ha, trong đó cây xuất khẩu khoảng 20ha; đầu tư xây dựng nâng cấp công trình thuỷ lợi, cống đập, trích quỹ HTX đầu tư xây dựng 2 trạm bơm phục vụ sản xuất CĐML; mở rộng các dịch vụ vệ sinh môi trường, tín dụng nội bộ, sản xuất giống lúa, cung ứng vật tư và tiêu thụ sản phẩm cây vụ đông cho xã viên. Xã Minh Tân là một trong 3 xã điểm thực hiện dồn điền, đổi thửa của huyện Vụ Bản. HTX đã tham mưu xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch giao thông, thuỷ lợi nội đồng, vận động xã viên hiến 18m2 đất/sào, đồng thời trích 240 triệu đồng từ quỹ HTX đầu tư mở rộng, nâng cấp giao thông, thuỷ lợi nội đồng; ứng trước vốn để đầu tư toàn bộ hệ thống cống bi; nâng cao chất lượng, hiệu quả các dịch vụ thiết yếu, tăng cường quan hệ liên kết mở rộng quy mô sản xuất giống lúa, khảo nghiệm và trình diễn nhiều giống lúa mới; tổ chức cho xã viên gieo sạ trên CĐML với trên 80ha. Ngoài ra, các dịch vụ cung ứng vật tư, tiêu thụ sản phẩm, tín dụng nội bộ, nước sạch sinh hoạt cũng được đổi mới và nâng cao chất lượng, quy mô hoạt động mang lại hiệu quả kinh tế ngày càng cao cho HTX. HTX sản xuất muối - cá Bạch Long (Giao Thuỷ) đã xây dựng kế hoạch cụ thể hoá chương trình xây dựng NTM của địa phương, hằng năm dành kinh phí trên 400 triệu đồng tập trung đầu tư nạo vét kênh mương, mở rộng giao thông, thuỷ lợi nội đồng; xây dựng, nâng cấp cầu, cống, hiện đại hoá cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất; ứng dụng mô hình sản xuất muối kết tinh trên bạt nhằm tăng năng suất, chất lượng muối hạt, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống xã viên... Hoạt động cho vay vốn của các Quỹ TDND cơ sở cũng đã góp phần hỗ trợ cho kinh tế hộ đầu tư xây dựng nhà xưởng, mua sắm phương tiện, mở rộng sản xuất, kinh doanh, phát triển ngành nghề, tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu lao động, tăng thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần hoàn thành các tiêu chí trong xây dựng NTM. Đến hết tháng 6-2013 tổng dư nợ cho vay của các Quỹ TDND xã, thị trấn trên địa bàn tỉnh đạt trên 1.158 tỷ đồng (chiếm gần 6% tổng dư nợ cho vay của các tổ chức tín dụng). Điển hình như Quỹ TDND Xuân Tiến với số dư nợ cho vay đạt 73,6 tỷ đồng, Quỹ TDND Giao Lâm đạt 67,3 tỷ đồng, Quỹ TDND Hải Minh 59,3 tỷ đồng, Quỹ TDND Hải Phương 41,5 tỷ đồng, Quỹ TDND Thọ Nghiệp đạt 38,7 tỷ đồng…
Kết quả hoạt động và đóng góp của các HTX trong xây dựng NTM đã khẳng định kinh tế hợp tác là thành phần quan trọng, giữ vai trò không thể thiếu trong xây dựng và phát triển nông thôn. Tuy nhiên, đến nay hoạt động của các HTX vẫn bị ảnh hưởng của mô hình cũ; mô hình HTX kiểu mới phát triển chưa rõ nét, nhận thức về bản chất kinh tế hợp tác chưa rõ ràng, thống nhất; chính sách hỗ trợ HTX chưa được triển khai đồng bộ. Để tạo điều kiện cho HTX phát triển, Nhà nước cần hoàn thiện hệ thống chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX; tăng cường tuyên truyền để thống nhất nhận thức về bản chất tổ chức HTX, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX và tiếp tục có những đóng góp hiệu quả, tích cực trong công cuộc xây dựng NTM của tỉnh./.
Bài và ảnh: Hoàng Tuấn