Theo số liệu của TAND tỉnh, 11 tháng đầu năm 2013, toàn ngành đã xét xử 44 vụ án với 53 bị cáo tuổi vị thành niên. Tuy số lượng các vụ án do các bị cáo ở tuổi vị thành niên có giảm so với những năm trước, song các hành vi phạm tội có tính chất nghiêm trọng, phức tạp có chiều hướng gia tăng. Theo Thẩm phán Phạm Thị Ngọc, Chánh Tòa Hình sự, TAND tỉnh, nguyên nhân chủ yếu do các bị cáo tuổi vị thành niên thiếu hiểu biết pháp luật, tâm lý chưa ổn định, nhiều khi không làm chủ được hành vi dẫn đến phạm tội, gây hậu quả đáng tiếc cho bản thân, gia đình và xã hội.
 |
| Giáo viên Trường THCS Lộc Hòa (TP Nam Định) tuyên truyền pháp luật cho học sinh. |
Người dân xóm Trại, xã Mỹ Trung (Mỹ Lộc) vẫn chưa quên vụ việc thương tâm xảy ra trên địa bàn hồi đầu năm nay. Vào khoảng 20 giờ 30 ngày 24-2-2013, Phạm Ngọc Hải (SN 1995) và Lương Văn Long (SN 1996) đều ở xã Mỹ Trung đang đứng ven Quốc lộ 10, đoạn thuộc địa phận xóm thì có 3 thanh niên là Nguyễn Tiến Trường (SN 1996), Nguyễn Bá Hoạch (SN 1989) và chị Bùi Thị Mến (đều là nhân viên nhà hàng Cánh diều vàng) đi bộ qua Quốc lộ 10 về phòng trọ. Hải và Long đã vô cớ gây sự và nhặt gạch ném vào nhóm của Hoạch. Hoạch và Trường chạy về xóm trọ rủ một số bạn gồm Nguyễn Tiến Phát (SN 1989), Đoàn Văn Sử (SN 1990), Lê Công Thắng (SN 1996) và Nguyễn Văn Trường (SN 1995) cầm theo gậy gỗ, gạch tìm đánh Hải và Long. Sau khi Hải và Long bỏ chạy, nhóm của Hoạch quay về xóm trọ. Bực tức vì bị nhóm của Hoạch truy đuổi, Hải và Long gọi Lương Thành Trung và Phan Thành Nam vác theo dao bầu, đao, kiếm, dao tông đi tìm nhóm của Hoạch trả thù. Trong khi xảy ra xô xát giữa 2 bên, Nam đã dùng dao bầu đâm vào ngực anh Trưởng (ở cùng xóm trọ, cũng tham gia “bảo vệ” bạn trọ) làm anh Trưởng tử vong. Sau khi phạm tội, Nam và đồng bọn đã lần lượt ra đầu thú. Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự “giết người” ngày 19-9-2013, TAND tỉnh đã tuyên phạt các bị cáo Phan Thành Nam 17 năm tù giam, Lương Thành Trung 15 năm tù giam, Phạm Ngọc Hải 10 năm tù giam và Lương Văn Long 9 năm tù giam. Khai nhận trước tòa, các bị cáo đều thừa nhận đã hành động theo cảm tính mà không nghĩ đến hậu quả gây chết người. Từ vụ án trên cho thấy chỉ vì một xích mích nhỏ nhưng do thiếu kiềm chế, thiếu hiểu biết pháp luật các đối tượng tuổi vị thành niên đã gây ra những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Hay như vụ án Phạm Tuấn Ánh (SN 1995), trú tại xóm Hoàng Thức, xã Hải Phú (Hải Hậu) giết người yêu đang mang thai gây bàng hoàng, phẫn nộ cho mọi người khi nghe về vụ án. Thiếu hiểu biết pháp luật, nông nổi, manh động đã đưa một học sinh THPT phải trả giá cả tuổi xuân, tương lai rộng mở, niềm hy vọng của cha mẹ trong nhà giam. Vụ án đã gây bất bình trong nhân dân và ảnh hưởng xấu đến trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Bên cạnh những vụ án gây án mạng, còn nhiều vụ án hình sự nghiêm trọng như buôn bán pháo nổ, ma túy, trộm cắp… mà bị cáo còn ở tuổi vị thành niên. Qua tổng hợp từ các vụ án, nguyên nhân chính dẫn đến việc các bị cáo tuổi vị thành niên phạm tội là do thiếu hiểu biết pháp luật dẫn đến những hành động bột phát, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc bị người khác lợi dụng, lôi kéo phạm tội. Điển hình như vụ án “Vận chuyển hàng cấm” mà TAND tỉnh xét xử ngày 14-6-2013 đối với bị cáo Trần Văn Thạch (SN 1995), trú tại xã Giao Nhân (Giao Thủy), đang là học sinh lớp 12. Do bị người chú họ rủ rê, Thạch đã chở 110 bánh pháo nổ từ cầu Chợ Bể đến cuối Chợ Bể giao cho một thanh niên lạ mặt. Khi đang giao pháo, Thạch bị tổ công tác phát hiện bắt quả tang. Mặc dù bị TAND tỉnh tuyên phạt 9 tháng cải tạo không giam giữ nhưng đây là bài học đắt giá đối với bản thân Trần Văn Thạch và những người thiếu hiểu biết pháp luật, đặc biệt đối với người vị thành niên.
Những vụ án đau lòng trên là sự cảnh tỉnh sâu sắc không chỉ đối với trẻ vị thành niên mà còn là của các bậc cha mẹ, gia đình và xã hội, cần có những hành động, biện pháp thiết thực hơn nữa để ngăn chặn. Cùng với việc tăng cường sự kết hợp quản lý, giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội, các ngành chức năng và các tổ chức đoàn thể cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật với nội dung và hình thức thiết thực, phù hợp, giúp trẻ vị thành niên nâng cao kiến thức pháp luật, tự phòng ngừa, tránh dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật đáng tiếc./.
Bài và ảnh: Trần Văn Trọng
