Trong những biện pháp được triển khai để bảo vệ môi trường (BVMT) tại Thành phố Nam Định, việc tổ chức mô hình “Khu dân cư tự quản BVMT” đã mang lại hiệu quả tích cực. Để đẩy mạnh phong trào BVMT trong cộng đồng dân cư, Uỷ ban MTTQ thành phố đã phối hợp với ngành TN và MT cấp phát hàng nghìn bản cam kết, tờ rơi và các biểu mẫu khảo sát để phục vụ công tác tuyên truyền, động viên, tổ chức các phong trào ở cơ sở. Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư với lực lượng nòng cốt là hội viên Hội Phụ nữ, Hội CCB, Đoàn Thanh niên đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia, xây dựng các đội tự quản về VSMT tại các khu dân cư, từ đó hình thành nếp sống, thói quen và ý thức gìn giữ VSMT trong nhân dân.
 |
| Phun thuốc khử trùng, BVMT ở xã Lộc An (TP Nam Định). |
Phường Quang Trung đã thực hiện mô hình điểm về khu dân cư tự quản BVMT tại khu phố Hàng Tiện và Hàng Cấp. Ban vận động thực hiện mô hình "Khu dân cư tự quản BVMT" do tổ trưởng dân phố làm trưởng ban đã tổ chức các buổi nói chuyện trong nhân dân về tác hại của ô nhiễm môi trường để người dân nắm bắt, thực hiện; đồng thời, vận động các gia đình ký cam kết BVMT với các nội dung cụ thể như: mỗi hộ gia đình đều phải có vật dụng chứa rác thải, chất thải bảo đảm không gây ô nhiễm trước khi đưa đến nơi xử lý; không vứt, đổ bỏ rác bừa bãi ra lòng đường, vỉa hè và đổ rác đúng thời gian quy định; bảo đảm an toàn, vệ sinh đối với khu vực công cộng, không để vật nuôi phóng uế bừa bãi gây mất vệ sinh nơi công cộng… Nhờ đó, 100% hộ dân đã tự nguyện ký cam kết BVMT ở các khu phố, ý thức chấp hành các quy định về pháp luật BVMT của nhân dân được nâng lên, không còn tình trạng vứt, xả rác bừa bãi ra lòng đường, vỉa hè. Vào các dịp lễ, tết, ngày nghỉ, ở cả hai khu phố đều huy động đông đảo lực lượng đoàn viên, thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh và các hộ dân “xuống đường” dọn VSMT tại các tuyến phố. Từ tháng 5-2012, để nâng cao hiệu quả của mô hình "Khu dân cư tự quản BVMT", tại 4 tổ dân phố số 11, 12, 13, 15 trong khu ngõ Gốc Mít (phường Vỵ Xuyên), đã huy động cộng đồng tham gia giữ gìn VSMT. Theo đó, cán bộ các đoàn thể khu vực ngõ Gốc Mít không chỉ làm nhiệm vụ tuyên truyền mà còn là thành viên của tổ giám sát, nhắc nhở và xử lý các hộ dân vứt rác bừa bãi ở đầu các ngõ ngách, trước cửa nhà và trên vỉa hè, lòng đường. Các khu dân cư còn thống nhất nội dung và xây dựng quy ước giữ gìn VSMT, tổ chức ký cam kết giữa người dân với đại diện tổ dân phố. Qua thực hiện mô hình ý thức tự giác giữ gìn VSMT của người dân và cộng đồng đã có những chuyển biến tích cực, nhân dân đã tích cực đấu tranh với các trường hợp cố tình vi phạm. Đến nay, tình trạng để rác ở đầu ngõ, trước cửa đã được giảm thiểu, người dân thực hiện đúng quy định về việc đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định. Vào sáng thứ 7 hằng tuần, người dân còn tích cực tham gia phong trào “xuống đường” tổng vệ sinh. Tại phường Trần Đăng Ninh, từ nhiều năm nay, công tác bảo đảm VSMT luôn được Đảng uỷ, UBND phường tập trung chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện nhưng vẫn còn một bộ phận người dân chưa nêu cao ý thức xây dựng đô thị giữ vệ sinh chung, vẫn còn tình trạng đổ rác thải sinh hoạt và phế thải xây dựng ra đường gây ô nhiễm môi trường, mất mỹ quan đô thị. Để khắc phục tình trạng trên, tháng 2-2011, Đảng ủy phường đã ra nghị quyết chuyên đề về công tác bảo đảm trật tự ATGT - trật tự đô thị - VSMT. Theo đó, các mô hình tự quản về VSMT của phường được duy trì hoạt động; đưa nhiệm vụ lãnh đạo, chỉ đạo công tác VSMT vào nội dung sinh hoạt thường kỳ của chi bộ; mỗi cán bộ, đảng viên đều gương mẫu, tích cực tham gia công tác đảm bảo VSMT. Từng khu dân cư, tổ dân phố đăng ký xây dựng tuyến phố văn minh đô thị, tuyến phố không có rác thải; không để hình thành các điểm phức tạp mất VSMT trên địa bàn; không để tồn đọng ga rác tại ngã 3 đường Nguyễn Hiền - Trần Đăng Ninh. Với tinh thần xung kích, lực lượng đoàn viên, thanh niên ở 25 phường, xã của thành phố đều tích cực chung sức cùng các hội, đoàn thể thực hiện nhiều biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của mô hình “Khu dân cư tự quản BVMT”. Hằng năm, Thành Đoàn trích kinh phí hỗ trợ cho Đoàn Thanh niên các phường, xã trang bị dụng cụ phục vụ công tác dọn VSMT tại các khu dân cư. Hằng tháng, Thành Đoàn đều huy động các tổ đoàn viên thuộc các xã, phường ra quân xoá bỏ các điểm quảng cáo, rao vặt tại cột điện, bờ tường. Đặc biệt, tại 25 xã, phường tổ chức Đoàn Thanh niên đều đảm trách mô hình tự quản BVMT, bảo đảm ngõ phố xanh - sạch - đẹp và đã đảm nhận 41 tuyến phố văn minh đô thị.
Thành công của các mô hình “Khu dân cư tự quản BVMT” đã tạo chuyển biến tích cực trong công tác bảo đảm VSMT của thành phố. Tại 100% xã, phường trên địa bàn thành phố đã triển khai ghi nhật ký phát sinh rác thải, phế thải; trong đó có các phường duy trì tốt là: Trường Thi, Trần Hưng Đạo, Hạ Long, Bà Triệu, Trần Đăng Ninh, Vỵ Xuyên, Vỵ Hoàng, Nguyễn Du. Công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm về BVMT đã được thực hiện nghiêm trong các khu dân cư; đã phát hiện 483 vụ vi phạm với 501,11m3 rác thải, nhắc nhở và xử phạt trên 40 triệu đồng. Tại các phường Trần Đăng Ninh, Trần Tế Xương… đã xoá bỏ được các tụ điểm rác thải, phế thải gây mất VSMT. Thành phố Nam Định đã được Hiệp hội Đô thị Việt Nam bình chọn là 1 trong 10 đô thị “sáng - xanh - sạch - đẹp” nhất toàn quốc./.
Bài và ảnh: Thúy Vy
