Trước đây, tại nhiều xã trên địa bàn huyện Ý Yên, tình trạng người dân vứt bỏ rác thải sinh hoạt và sản xuất khá phổ biến; công tác xử lý nước thải trong các hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp chưa được quan tâm thực hiện… Thực trạng này đã gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng trực tiếp điều kiện sinh hoạt và sản xuất của người dân. Để góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, huyện Ý Yên đã huy động sự “vào cuộc” của các ban, ngành, đoàn thể để thực hiện mô hình "Làng, xã xanh - sạch - đẹp".
Đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên làm vệ sinh môi trường. |
Từ năm 2003, Đoàn Thanh niên xã Yên Thắng đã triển khai mô hình "Làng, xã xanh - sạch - đẹp" nhằm cải thiện tình trạng ô nhiễm môi trường ở địa phương. Ngoài việc lồng ghép tuyên truyền qua các hội nghị của các đoàn thể trong xã, các đoàn viên, thanh niên đã đến từng hộ gia đình để tuyên truyền về ý nghĩa của môi trường sống và ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường tới sức khoẻ của con người; hướng dẫn người dân cách giữ gìn vệ sinh. Vào ngày thứ bảy, chủ nhật hằng tuần, đội thanh niên tình nguyện tổ chức thu gom rác thải và phế liệu từ các hộ gia đình, thực hiện phân loại và tổ chức xử lý theo quy định, đồng thời phối hợp với các thôn trong xã phát quang bụi rậm, vệ sinh mặt nước ao, hồ, giúp đỡ các hộ dân vệ sinh chuồng trại chăn nuôi để hạn chế nơi sinh sản, trú ngụ của ruồi, muỗi, giảm nguy cơ phát sinh dịch bệnh. Từ một xe thu gom rác ban đầu, qua thời gian triển khai mô hình, Đoàn Thanh niên xã đã nhận được sự ủng hộ, đóng góp kinh phí của người dân để duy trì và phát triển hoạt động thu gom rác với quy mô mỗi thôn có một xe thu gom. Đến nay, việc chủ động thực hiện các biện pháp giữ gìn vệ sinh môi trường đã được hầu hết người dân trong xã thực hiện; trên địa bàn xã không còn tình trạng vứt, xả rác bừa bãi; hoạt động đổ rác sinh hoạt của người dân đảm bảo đúng giờ, đúng nơi quy định. Vào ngày cuối tuần nhân dân trong xã tổ chức dọn vệ sinh môi trường nơi mình sinh sống. Đến xã Yên Cường, ngay từ đầu xã đã cảm nhận được không gian trong lành, đường làng, ngõ xóm phong quang, sạch sẽ. Môi trường sống trong lành như trên được tạo nên từ nhiệt huyết trong công tác BVMT của toàn thể người dân nơi đây. Ban đầu, MTTQ xã đã phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân trong việc tham gia xây dựng mô hình "Làng, xã xanh - sạch - đẹp", góp phần gìn giữ vệ sinh môi trường qua các hình thức như: tuyên truyền trong các cuộc họp dân, các buổi sinh hoạt của các đoàn thể, trên hệ thống loa truyền thanh, pa-nô, áp phích... Xã đầu tư mua sắm xe vận chuyển, dụng cụ, hóa chất khử trùng phục vụ công tác thu gom xử lý rác thải sinh hoạt. Đến nay cả 25 thôn trong xã đã có tổ thu gom rác thải, bãi xử lý rác thải tập trung được xây dựng. Tại tất cả các trang trại, gia trại nuôi gà, lợn quy mô lớn trên địa bàn xã đều chủ động thực hiện các biện pháp bảo đảm vệ sinh môi trường. Từ những kết quả đã đạt được trong thực hiện mô hình "Làng, xã xanh - sạch - đẹp" tại hai xã Yên Cường và Yên Thắng, các xã trên địa bàn huyện đã chủ động nghiên cứu, học hỏi và đẩy mạnh các hoạt động BVMT. Bằng nguồn kinh phí sự nghiệp BVMT, đến nay tại tất cả các thôn, xóm của 32 xã, thị trấn trong huyện đều tổ chức hoạt động thu gom rác thải sinh hoạt theo quy định. Hầu hết các hộ dân đều tự giác đóng góp kinh phí duy trì hoạt động thu gom rác thải. Bên cạnh việc chủ động thu gom rác thải sinh hoạt, các biện pháp BVMT trong sản xuất cũng từng bước được các chủ cơ sở, doanh nghiệp sản xuất quan tâm thực hiện. Trong sản xuất nông nghiệp, đã áp dụng các phương pháp kỹ thuật mới, tránh ô nhiễm môi trường; triển khai các chương trình xây dựng hầm biogas, xây dựng chuồng trại chăn nuôi theo hướng trang trại, khép kín, có đầu tư hệ thống thiết bị giảm thiểu ô nhiễm môi trường… Hầu hết các hộ và các đơn vị sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện đã ký cam kết BVMT. Toàn huyện đã có 200 doanh nghiệp lập đề án BVMT; có 31,6% doanh nghiệp đóng phí BVMT; 7,2% doanh nghiệp đã đăng ký chủ nguồn thải chất thải nguy hại; 8,2% doanh nghiệp đã tiến hành quan trắc môi trường định kỳ, thông báo về cơ quan quản lý; trong công tác xử lý nước thải có khoảng 70% cơ sở sử dụng hố ga và bể tự hoại 3 ngăn... Đối với chất thải rắn phát sinh, các doanh nghiệp đã tăng cường tái chế hoặc bán cho các cơ sở và người dân có nhu cầu sử dụng, phần còn lại được thu gom, xử lý tại các bãi rác thải tập trung của các xã, thị trấn. Về chất thải nguy hại, có 20% số doanh nghiệp tự thu gom và tiêu huỷ bằng phương pháp đốt, 7% số cơ sở lưu kho chờ xử lý.
Để phát huy hiệu quả mô hình, đầu tháng 6-2013 huyện Ý Yên đã tổ chức phát động, nhân rộng mô hình "Làng, xã xanh - sạch - đẹp" trên địa bàn toàn huyện. Các cấp ủy Đảng, chính quyền các xã, thị trấn sẽ tập trung chỉ đạo, đầu tư xây dựng quy hoạch, kế hoạch hoàn thiện cơ sở hạ tầng, nhất là quy hoạch các làng nghề, xưởng sản xuất, các công trình xử lý nước thải, khu tập kết rác thải... Tăng cường công tác quản lý Nhà nước về BVMT ở cơ sở, nhất là việc kiểm tra, phát hiện các hành vi gây ô nhiễm môi trường của các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, cũng như tăng cường chế tài đủ mạnh để răn đe, ngăn chặn vi phạm. Các cấp, các ngành tăng cường phối hợp, tạo điều kiện để các tổ chức đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động toàn dân tham gia BVMT gắn với việc thực hiện các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước và xây dựng nông thôn mới./.
Bài và ảnh: Thanh Thuý