Trên địa bàn tỉnh hiện có 50 bảo tàng, nhà lưu niệm, nhà truyền thống; trong đó có 2 bảo tàng tư nhân sưu tầm, trưng bày nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, văn hoá, thu hút ngày càng nhiều du khách đến tham quan.
Bảo tàng kỷ vật chiến tranh Nam Định ở số 9/17 đường Đặng Việt Châu (TP Nam Định) do CCB Vũ Đình Lưu thành lập là bảo tàng tư nhân đầu tiên được UBND tỉnh ra quyết định công nhận năm 2007. Bảo tàng có diện tích nhà trưng bày 60m2, diện tích kho bảo quản 100m2 trưng bày các kỷ vật trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược. Ông Vũ Đình Lưu cho biết, mục đích thành lập Bảo tàng kỷ vật chiến tranh nhằm khơi dậy trong thế hệ trẻ ý thức về truyền thống cách mạng và ý chí kiên cường của người Việt Nam, khẳng định niềm tự hào, sự trân trọng quá khứ tri ân những người đã hy sinh vì nền độc lập tự do của Tổ quốc. Kết quả quá trình sưu tầm của ông Lưu cùng với hiện vật do các CCB và người dân hiến tặng đến nay bảo tàng có 1.260 kỷ vật, trong đó có 860 kỷ vật được Nhà nước cấp phép trưng bày. Sau 5 năm hoạt động, bảo tàng đã đón gần 5 nghìn lượt khách tham quan. Riêng dịp kỷ niệm 38 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-2013), Bảo tàng kỷ vật chiến tranh đã đón 200 khách trong và ngoài tỉnh. Bảo tàng tư nhân Đồng Quê ở xã Giao Thịnh (Giao Thủy) của bà Ngô Thị Khiếu, được UBND tỉnh công nhận cho hoạt động từ tháng 4-2013. Nằm trên khuôn viên 5.000m2, đúng như tên gọi, bảo tàng trưng bày các công cụ lao động nông nghiệp, nghề biển cùng các dụng cụ sinh hoạt… của các vùng nông thôn trong cuộc sống hằng ngày, tiền cổ, đồ gốm, đồ sành sứ... Ngoài ra, trong bảo tàng còn xây dựng các mô hình nhà ở điển hình của các tầng lớp nhân dân từ bần nông, trung nông, địa chủ trong xã hội phong kiến và cuộc sống của người dân vùng đồng quê Bắc Bộ sau hòa bình. Ngoài ra, ở đây còn có thư viện với hàng nghìn đầu sách, báo, trưng bày các hiện vật, hình ảnh thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, các hiện vật văn hóa làng xã qua các thời kỳ. Từ khi đi vào hoạt động, bảo tàng thường xuyên đón khách đến tham quan, đặc biệt vào các ngày kỷ niệm giải phóng miền Nam (30-4), Quốc tế Lao động (1-5), có tới hàng trăm lượt khách tham quan mỗi ngày.
 |
| CCB Vũ Đình Lưu với Bảo tàng kỷ vật chiến tranh. |
Đồng chí Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng Nam Định cho biết: Việc ra đời của 2 bảo tàng tư nhân cho thấy công tác xã hội hóa hoạt động bảo tàng theo Luật Di sản văn hóa 2009 ở tỉnh ta ngày càng hiệu quả, phù hợp với thực tế bởi tỉnh ta nằm trong vùng đồng bằng sông Hồng - vùng đất giàu truyền thống văn hóa và cách mạng. Những dấu tích từ các thời kỳ lịch sử vẫn được người dân sưu tầm, lưu giữ, phát huy. Điển hình như Hội cổ vật Thiên Trường và CLB Unesco nghiên cứu, sưu tầm cổ vật Việt Nam chi nhánh Nam Định hiện đang sở hữu hàng trăm nghìn cổ vật có giá trị lịch sử, văn hóa từ thời kỳ Đông Sơn, các triều đại phong kiến, đặc biệt các cổ vật liên quan đến lịch sử, văn hoá mảnh đất Thiên Trường. Sự ra đời của các bảo tàng tư nhân còn được sự quan tâm của các ngành, các địa phương, trong đó ngành VH, TT và DL đã tạo điều kiện, cơ chế khuyến khích các cá nhân thành lập bảo tàng. Ông Vũ Đình Lưu, chủ nhân Bảo tàng kỷ vật chiến tranh Nam Định cho biết: “Theo quy định, các kỷ vật được trưng bày tại bảo tàng đều được cơ quan có thẩm quyền thẩm định. Hơn 5 năm hoạt động, bảo tàng đã có thêm hơn 500 kỷ vật được công nhận. Theo bà Ngô Thị Khiếu, chủ Bảo tàng Đồng Quê, với sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, chính quyền trong việc định hướng, tạo điều kiện cho thuê diện tích, cấp giấy phép hoạt động, tổ chức giám định 700 kỷ vật trưng bày…, bảo tàng thu hút ngày càng đông khách tham quan.
Với chủ trương của Đảng, Nhà nước và với các chính sách ưu đãi của tỉnh, hy vọng trong thời gian tới công tác xã hội hoá hoạt động bảo tàng tiếp tục được đẩy mạnh, sẽ có thêm nhiều bảo tàng tư nhân, thúc đẩy phong trào sưu tầm, gìn giữ, nghiên cứu cổ vật trong nhân dân phát huy truyền thống văn hóa giàu bản sắc của quê hương Nam Định, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc./.
Bài và ảnh: Đức Thiện
