Từ khi Luật BHYT có hiệu lực (1-7-2009), người thuộc hộ cận nghèo trở thành đối tượng có trách nhiệm phải tham gia BHYT. Hiện toàn tỉnh có 160 nghìn người thuộc hộ cận nghèo trong diện tham gia BHYT được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Mặc dù BHXH tỉnh đã triển khai nhiều biện pháp tuyên truyền về mức phí đóng góp, mức hỗ trợ cũng như quyền lợi của người cận nghèo tham gia BHYT, nhưng tỷ lệ tham gia của đối tượng này rất thấp. Trong 6 tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh có 2.187 người thuộc hộ cận nghèo tham gia BHYT, đạt 1,3% (trong khi bình quân chung của cả nước là 25%). Nguyên nhân do người cận nghèo chủ yếu sống ở khu vực nông thôn, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn mặc dù đã được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng BHYT song vẫn còn cao. Hơn nữa, do số thu ngân sách hằng năm thấp nên tỉnh không hỗ trợ thêm đối với người tham gia BHYT đã được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Bên cạnh đó ý thức của người dân đối với việc bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ còn hạn chế. Trong khi đó, việc thu BHYT được tổ chức hằng tháng, không quy định điều kiện nên chỉ khi ốm đau, có nhu cầu khám chữa bệnh, người dân mới tham gia. Việc mở rộng đối tượng tham gia theo Luật BHYT trong đó có đối tượng cận nghèo ở một số địa phương chưa được quan tâm đúng mức. Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành với cơ quan BHXH ở một số địa phương trong triển khai chính sách BHYT đến người dân còn thiếu đồng bộ và chưa kịp thời. Nhiều người có tâm lý không muốn tham gia bởi tại không ít cơ sở y tế, nhất là khu vực thành phố, việc tổ chức khám chữa bệnh BHYT chưa tốt, thủ tục khám chữa bệnh cho người có BHYT còn phức tạp, quy trình chuyển tuyến, thủ tục thanh toán viện phí rườm rà, mất nhiều thời gian. Ở tuyến y tế cơ sở, chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho người dân còn hạn chế do thiếu bác sỹ, thiếu trang thiết bị, cơ sở vật chất. Các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật BHYT còn nhiều bất cập, có điểm chưa phù hợp với tình hình thực tế nên việc tổ chức thực hiện gặp nhiều khó khăn.
KCB cho bệnh nhân có BHYT ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh. |
Để phát triển đối tượng cận nghèo tham gia BHYT, góp phần thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân theo lộ trình, từ 1-1-2012, Thủ tướng Chính phủ đã ra quyết định hỗ trợ 70% mức đóng cho đối tượng này. Trong phong trào xây dựng NTM, các xã, thị trấn đã đưa chỉ tiêu tỷ lệ dân số tham gia BHYT vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Ngày 27-8-2012, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND về việc đẩy mạnh thực hiện Luật BHYT. Theo đó, Sở Y tế chủ trì, phối hợp với BHXH tỉnh, các ngành liên quan, các cơ quan thông tin đại chúng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động để người dân hiểu rõ chính sách BHYT, đặc biệt là quyền lợi và mức hỗ trợ của Nhà nước để các đối tượng, trong đó có người thuộc gia đình cận nghèo tự giác, tích cực tham gia. Chỉ đạo các cơ sở y tế tổ chức tốt việc khám chữa bệnh đảm bảo quyền lợi cho người tham gia BHYT; cải cách thủ tục hành chính trong việc khám chữa bệnh bằng thẻ BHYT, tạo thuận lợi cho người bệnh. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm pháp luật về BHYT đối với các cơ sở khám chữa bệnh, việc quản lý quỹ BHYT tại địa phương… BHXH tỉnh chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố tổ chức các đại lý BHYT để cấp, bán thẻ BHYT cho các đối tượng kịp thời; tạo điều kiện cho người tham gia BHYT được hưởng quyền lợi theo Luật BHYT. Sở Tài chính đảm bảo kịp thời kinh phí hỗ trợ đóng BHYT của Nhà nước cho các đối tượng theo quy định của pháp luật; tổ chức thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của Nhà nước về chế độ tài chính đối với công tác BHYT. UBND các huyện, thành phố chỉ đạo Phòng Y tế, các phòng, ban liên quan, UBND các xã, phường, thị trấn phối hợp với ngành BHXH tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho các tổ chức và cá nhân trên địa bàn thấy rõ lợi ích và trách nhiệm trong việc thực hiện Luật BHYT; coi đây là nhiệm vụ cần thiết góp phần đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao sức khoẻ cộng đồng. Bên cạnh sự hỗ trợ của Nhà nước, sự quan tâm của các cấp, các ngành, để nâng cao tỷ lệ người dân tham gia BHYT, nhất là nhóm đối tượng người thuộc hộ gia đình cận nghèo, bản thân đối tượng này cũng cần tránh tâm lý trông chờ vào chính sách của Nhà nước về chuẩn nghèo mới để được hỗ trợ 100% phí mua thẻ BHYT./.
Bài và ảnh: Lam Hồng