Trước thực trạng môi trường ngày càng bị ô nhiễm, từ nhiều năm nay, huyện Trực Ninh đã tập trung chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác thu gom, xử lý rác thải. Năm 2008 trên địa bàn huyện bắt đầu có một số xã như Trung Đông, Phương Định, Thị trấn Cát Thành đầu tư xây dựng bãi chôn lấp rác thải, thành lập các tổ, đội thu gom rác tại các thôn, xóm. Cùng thời điểm này, Thị trấn Cổ Lễ đã thành lập HTX CP Môi trường Cổ Lễ thực hiện thu gom rác thải từ 14 giờ 30 hằng ngày. Năm 2010, thị trấn hoàn thiện đầu tư và đưa vào sử dụng một bãi chôn lấp rác thải tập trung. Ban đầu, HTX CP Môi trường Cổ Lễ sử dụng xe cải tiến và xe công nông đầu ngang làm phương tiện vận chuyển nên chỉ thu gom được rác thải ở khu vực trung tâm thị trấn và các cơ quan hành chính. Để bảo đảm thu gom được cơ bản nguồn rác thải, HTX đã chủ động kêu gọi sự đóng góp kinh phí của các cổ đông và được UBND huyện hỗ trợ 100 triệu đồng để đầu tư mua một xe ô tô Cửu Long loại 2,35 tấn mở rộng địa bàn thu gom rác tới các thôn, xóm. Đến nay trung bình mỗi ngày, HTX thu gom từ 5-7 tấn rác sinh hoạt, đạt khoảng 90% tổng lượng rác thải phát sinh trên địa bàn; góp phần xóa bỏ tình trạng ứ đọng rác thải trước đây, cải thiện tích cực điều kiện môi trường của thị trấn. Tại xã Trực Khang, hiện nay có 2 tổ thu gom rác với 6 lao động, cứ 2 ngày lại tiến hành thu gom rác thải một lần. Trong quá trình thu gom rác, các nhân viên thu gom còn chủ động tuyên truyền, nhắc nhở người dân nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường chung, đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định. Các tổ chức, đoàn thể tại địa phương cũng tập trung tuyên truyền, tổ chức cho cán bộ, hội viên ký cam kết về BVMT, tổ chức đều đặn "Ngày chủ nhật xanh", huy động đông đảo cán bộ, đoàn viên, hội viên tham gia dọn môi trường tại nơi sinh sống. Xã cũng đã đầu tư xây dựng bãi chôn lấp rác thải tập trung nên lượng rác thải sau khi thu gom đã được đưa về tập kết và xử lý theo quy định. Điều đáng ghi nhận trong công tác BVMT ở xã Trực Khang là ý thức giữ gìn BVMT của người dân đã được nâng lên. Hiện tại, đường làng, ngõ xóm của xã Trực Khang đã phong quang, sạch sẽ. Tại xã Trung Đông, đã thành lập 2 tổ thu gom xử lý rác thải, xây dựng 3 bãi chôn lấp rác thải tập trung, tiến hành thu gom rác thải sinh hoạt trong dân 2 ngày/lần; sau đó tập kết rác thải sinh hoạt để xử lý, chôn lấp tại bãi rác tập trung. Đến nay, xã Trung Đông đã cơ bản thu gom được 100% khối lượng rác thải sinh hoạt phát sinh hằng ngày, được Bộ TN và MT đánh giá là đơn vị có thành tích thu gom rác tiêu biểu trên phạm vi toàn quốc.
 |
| Thu gom rác ở xã Trung Đông (Trực Ninh). Ảnh: Trần Ngọc Ánh |
Đến thời điểm này, huyện Trực Ninh đã có 14/21 xã, thị trấn đã và đang đầu tư xây dựng 18 bãi chôn lấp rác thải. Tuy nhiên, phần lớn số xã đã có tổ, đội thu gom rác và có bãi chôn lấp rác thải mới chỉ thu gom được 90% số lượng rác thải phát sinh. Trên địa bàn toàn huyện mới thu gom được khoảng 30% số lượng rác thải phát sinh. Có nhiều khó khăn trong việc thực hiện công tác thu gom, xử lý rác thải tại huyện Trực Ninh. Trước hết, kinh phí đầu tư cho công tác BVMT còn thấp. Bình quân mỗi năm mỗi xã đầu tư khoảng 30 triệu đồng cho sự nghiệp BVMT nên nhiều xã gặp khó khăn trong đầu tư xây dựng các mô hình, hoặc công trình xử lý rác thải. Mặt khác còn không ít hộ chưa có ý thức BVMT, cố tình chây ỳ, không tham các chương trình thu gom, đóng góp kinh phí thu gom rác thải. Trong khi chi phí thu gom rác thải còn quá thấp, số lượng rác thải tại vùng nông thôn ngày càng tăng nên nhiều tổ, đội thu gom mặc dù đã nỗ lực làm việc nhưng cũng chưa thể thu gom hết lượng rác thải hằng ngày… Việc quy hoạch bãi chôn lấp rác thải chưa đáp ứng được tốc độ phát sinh rác thải tại địa phương. Tại Thị trấn Cổ Lễ, bãi chôn lấp rác thải có diện tích hơn 1ha mới chính thức được nghiệm thu và đưa vào sử dụng chưa được 2 năm nhưng đã vượt quá mức độ sử dụng theo thiết kế do việc xử lý lượng rác thải chủ yếu bằng biện pháp chôn lấp. Việc xử lý, tiêu hủy rác cơ bản vẫn theo phương pháp thủ công (san lấp và đốt), lại thiếu thiết bị phân loại, xử lý rác hữu cơ, vô cơ nên công tác xử lý rác thải chưa bảo đảm an toàn vệ sinh môi trường.
Để giải quyết thực trạng này, huyện Trực Ninh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động sâu rộng đến mọi đối tượng nhân dân nhằm thay đổi nhận thức, hành vi và tích cực tham gia vào các chương trình BVMT tại địa phương. Riêng vấn đề khó khăn về vốn, bên cạnh sự tích cực đề xuất, xin hỗ trợ kinh phí từ các cấp, các ngành, huyện cũng tập trung kêu gọi sự hỗ trợ từ phía các doanh nghiệp trên địa bàn và vận động nhân dân tự nguyện nâng mức đóng góp kinh phí để duy trì và nâng cao chất lượng công tác thu gom, xử lý rác thải. Các xã, thị trấn chủ động nghiên cứu, quy hoạch quỹ đất và tiến hành xây dựng bãi xử lý rác thải khi đã hoạch định được tốc độ phát triển dân số, hạ tầng cơ sở sản xuất và số lượng rác thải có thể phát sinh. Về lâu dài, huyện đang phấn đấu xây dựng nhà máy xử lý rác thải tập trung theo hướng hiện đại về quy mô và kỹ thuật vận hành, bảo đảm xử lý rác thải nhanh chóng, tiện lợi, ít tốn kém về kinh phí vận hành./.
Thanh Thúy
