Từ năm 2009, tỉnh ta đã được triển khai Dự án SWAN II (Dự án "Hỗ trợ cải thiện tình trạng dinh dưỡng và nước sạch thông qua tăng cường năng lực chính quyền địa phương ở một số huyện nông thôn Việt Nam") do Tổ chức hợp tác quốc tế Nhật Bản hỗ trợ. Dự án được phối hợp thực hiện bởi Viện Dinh dưỡng và Viện Khoa học đời sống Nhật Bản - Trung tâm Tăng cường sức khỏe (ILSI Japan CHP). Mục tiêu của Dự án là thiết lập và duy trì bền vững mô hình quản lý và cung cấp nước sạch cho nhân dân ở các vùng nông thôn và ngoại thành với sự tham gia của cộng đồng. Dự án gồm hai chương trình.
Chương trình giáo dục truyền thông nhằm cung cấp cho nhân dân kiến thức về dinh dưỡng, VSATTP và quản lý nước sạch tại hộ gia đình; thảo luận nhóm; tập huấn; hội nghị cho bà mẹ về VSATTP và dinh dưỡng; xuất bản tờ tin và in ấn các tập tranh lật; tổ chức hội thi thơ và vẽ tranh về nước sạch và sức khỏe... Chương trình kỹ thuật nhằm cải thiện chất lượng nước tại trạm bơm thông qua việc cải tạo và trợ giúp kỹ thuật cho việc vận hành tốt trạm bơm. Dự án đã hỗ trợ và hướng dẫn ban quản lý nước, cán bộ vận hành trạm bơm cách sử dụng một số test thử nhanh để kiểm tra chất lượng nước định kỳ, cách theo dõi việc vận hành nước hằng ngày thông qua sổ nhật ký vận hành…
Cán bộ Trạm Y tế xã Trung Thành (Vụ Bản) tuyên truyền về dinh dưỡng - một nội dung trong dự án SWAN II cho bà mẹ nuôi con nhỏ tại địa phương. |
Tại tỉnh ta, dự án được triển khai điểm tại 5 xã của huyện Vụ Bản gồm: Trung Thành, Minh Thuận, Minh Tân, Thành Lợi và Hiển Khánh. Tại xã Trung Thành, từ khi triển khai dự án đến nay, xã đã tổ chức hơn 10 đợt truyền thông nhóm lớn và trên 100 đợt truyền thông nhóm nhỏ. Thông qua các đợt truyền thông, nhân dân trong xã đã hiểu thêm những kiến thức về VSATTP, vệ sinh môi trường như: được hướng dẫn cách vệ sinh khi bảo quản, chế biến thực phẩm và vệ sinh khi ăn; hậu quả của việc dùng nước không hợp vệ sinh có thể gây ra các bệnh về tiêu hóa, da liễu và các bệnh hiểm nghèo khác; đồng thời thực hiện tốt việc vệ sinh môi trường, sử dụng hố xí hợp vệ sinh; quét dọn nhà cửa sạch sẽ, thu gom rác thải đúng nơi quy định; khơi thông cống rãnh, phát quang bụi rậm, tránh để nước ứ đọng; hằng tuần tổng vệ sinh đường làng ngõ xóm sạch sẽ... Nhờ đó, những năm qua trên địa bàn xã không xảy ra dịch bệnh, ngộ độc thực phẩm, tỷ lệ người mắc bệnh tiêu chảy, tỷ lệ trẻ bị sâu răng, đau mắt hột đã giảm nhiều so với những năm trước. Tại xã Minh Thuận, năm 2011, xã được tiếp nhận dự án và được tài trợ một số thiết bị, gồm: 2 máy bơm C2 15,7kw 31A, 1 máy bơm định lượng Clo, 1 máy bơm định lượng PAC, 5 đồng hồ phân nhánh cho 5 tuyến ống chính, 1 bộ text thử nước với tổng trị giá là trên 90 triệu đồng. Cùng với đó là vốn đối ứng sửa chữa đầu tư cải tạo nhà máy từ năm 2011 đến hết tháng 9-2012 với tổng số tiền là 211 triệu đồng gồm xây hào sơ lọc, nạo vét hồ sơ lắng, thay hệ thống đường ống kẽm bằng ống PVC, đầu tư nâng cấp máy bơm cấp 2, đầu tư cải tạo hệ thống van và lắp đặt đồng hồ, sửa chữa hệ thống cầu dao và lắp hệ thống khởi động, cải tạo hệ thống điện nhà máy. Chương trình còn tổ chức tập huấn cho đội ngũ quản lý nhà máy nước về kỹ thuật vận hành và công tác quản lý. Sau khi triển khai thực hiện dự án, đến nay tỷ lệ thất thoát, hao tổn nước trên địa bàn xã đã giảm đáng kể, chất lượng nước từng tháng được Trung tâm Nước sạch vệ sinh môi trường tỉnh kiểm tra và luôn đảm bảo tiêu chuẩn. Công tác tuyên truyền tại hội nghị các đoàn thể, đặc biệt là trên hệ thống truyền thanh xã được nâng lên một bước. Từ đó, nhận thức của nhân dân trong xã được nâng lên, sản lượng nước sử dụng tăng từ 15-20%. Số hộ dân trong xã sử dụng nước sạch đã đạt từ 95-97%. Ý thức bảo vệ nguồn nước và công tác vệ sinh môi trường của người dân cũng được nâng lên. Tỷ lệ học sinh bị đau mắt hột giảm đáng kể, chỉ còn dưới 1%. Năm 2011-2012 trên địa bàn xã không xảy ra dịch bệnh.
Từ nay đến hết năm 2015, dự án sẽ được triển khai tại các huyện: Trực Ninh, Xuân Trường, Giao Thủy, Mỹ Lộc, Nam Trực; các xã còn lại của huyện Vụ Bản và các xã ngoại thành Nam Định nhằm tiếp tục cải thiện tình trạng dinh dưỡng và nước sạch nông thôn trong tỉnh./.
Bài và ảnh: Minh Thuận