Thời gian qua, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh việc đưa công tác chi trả các chế độ BHXH đi vào nề nếp, đặc biệt là thực hiện chỉ đạo của BHXH Việt Nam về chi trả chế độ BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BH thất nghiệp (gọi chung là lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng) qua tài khoản ATM cho các đối tượng thụ hưởng. Theo hình thức này, người lĩnh lương hưu qua tài khoản ATM sẽ không phải lĩnh tiền theo thời gian quy định, không mất thời gian chờ đợi mà đảm bảo an toàn, chính xác; cơ quan BHXH giảm bớt được chi phí và an toàn trong cất giữ tiền mặt. Ông Nguyễn Công Chuyên, tổ trưởng tổ dân phố 25, phường Hạ Long (TP Nam Định) cho biết: “Chi trả chế độ BHXH theo hình thức phát tiền trực tiếp, hằng tháng tôi lĩnh tiền từ phường về, đều phải kiểm đếm cẩn thận và xếp riêng của từng người rồi mới báo mọi người đến lĩnh, nhiều lúc không tránh khỏi nhầm lẫn hoặc phải chờ đợi lâu. Chi trả lương hưu qua thẻ ATM, các cụ cao tuổi có thể nhờ con cháu đi lĩnh hộ”.
Thanh toán tiền lương và trợ cấp BHXH qua tài khoản ATM tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đối tượng thụ hưởng. |
Tuy nhiên, qua thời gian triển khai cho thấy bên cạnh những thuận lợi, việc chi trả lương hưu theo hình thức này cũng còn nhiều bất cập. Trước hết, thủ tục làm thẻ và sử dụng thẻ khá phức tạp, nhất là đối với người cao tuổi, gặp nhiều khó khăn khi bấm số và thực hiện các thao tác để rút tiền. Hơn nữa các điểm đặt máy ATM chưa thuận tiện, chưa đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng, chưa kể nhiều trường hợp mỗi khi đến kỳ lương ra máy ATM, gặp khi máy hết tiền phải đi lại mấy lần mới rút được. Để xác định đối tượng được chi trả các chế độ còn ở nơi cư trú hay đã chuyển đi nơi khác và để biết đối tượng thụ hưởng còn sống hay đã mất vì hằng năm số người hưởng các chế độ này khá nhiều với số tiền rất lớn, cơ quan BHXH còn quy định những người hưởng lương hưu qua tài khoản ATM định kỳ tháng 5 và tháng 11 phải lên xác nhận chữ ký ở phường. Mặc dù quy định này góp phần quan trọng trong việc đảm bảo đúng chế độ chính sách cho người thụ hưởng song cũng gây không ít khó khăn cho họ, nhất là những trường hợp người già cả, ốm yếu không thể đi lại được hoặc những người chuyển đi sống với con cháu không có điều kiện xác nhận chữ ký. Trong khi đó, nếu ngân hàng không tiếp nhận được danh sách có chữ ký hợp lệ do BHXH chuyển đến thì sẽ tạm dừng việc chuyển tiền vào tài khoản. Chính vì những lý do và những bất cập trên mà đến nay, sự tiện ích của hình thức thanh toán hiện đại này vẫn chưa được nhiều đối tượng hưởng lương hưu nhiệt tình hưởng ứng. Trong 6 tháng đầu năm 2012, toàn tỉnh mới có 134 người nhận lương hưu, trợ cấp qua tài khoản thẻ ATM với tổng số tiền trên 419 triệu đồng/tháng.
Để tiếp tục mở rộng hình thức chi trả này, thời gian tới, BHXH tỉnh chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi thông tin về lợi ích, cách thức tiến hành mở, sử dụng tài khoản, sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt cho người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng; khuyến khích các đối tượng nhận lương hưu và trợ cấp BHXH qua tài khoản ATM. Hướng dẫn những người có nguyện vọng được tự lựa chọn ngân hàng thuận lợi nhất trong địa bàn cơ quan BHXH quản lý, đủ điều kiện cung cấp dịch vụ để tự mở tài khoản và đăng ký số hiệu tài khoản, tên ngân hàng mở tài khoản với cơ quan BHXH. Nếu người hưởng đã có tài khoản của ngân hàng thì ghi rõ số tài khoản thẻ ATM, ngân hàng nơi mở tài khoản. BHXH tỉnh cũng cần làm việc với các chi nhánh ngân hàng về việc tạo điều kiện hỗ trợ các chi phí liên quan đến việc mở tài khoản thẻ ATM, duy trì tài khoản, phí chuyển tiền vào tài khoản và các chi phí khác cho người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH có nguyện vọng được thanh toán qua tài khoản ATM. Để tạo thuận lợi cho đối tượng tham gia, tới đây cơ quan BHXH nên nghiên cứu cách xác nhận phù hợp hơn về tình trạng sinh sống của người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH thay bằng việc định kỳ vào tháng 5 và tháng 11 hằng năm họ phải trực tiếp đến ký xác nhận tại phường, xã./.
Bài và ảnh: Hồng Hạnh