Toàn tỉnh hiện có 204/229 xã, phường, thị trấn được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế. Tuy nhiên, khi triển khai chương trình xây dựng NTM, 96 xã, thị trấn tham gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015 của tỉnh vẫn gặp khó khăn vướng mắc trong thực hiện tiêu chí NTM về y tế.
Lộc An là một trong hai xã của Thành phố Nam Định triển khai xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 1 (2010-2015). Thực hiện tiêu chí NTM về y tế, xã đã hoàn thành tốt các nội dung theo quy định như: tỷ lệ người dân tham gia các hình thức BHYT đạt 81,7%; 100% hộ dân sử dụng nước sạch và sử dụng hố xí hợp vệ sinh; 100% số thôn, xóm có xe thu gom rác và người dân tham gia thu gom thường xuyên; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định... Tuy nhiên, theo quy định của Bộ Y tế, đến nay xã vẫn còn 2 nội dung chưa đạt là cơ sở vật chất, trang thiết bị và y học cổ truyền. Lý giải về nguyên nhân dẫn đến chưa đạt 2 chuẩn, đồng chí Trần Thị Kim Phượng, Trạm trưởng Trạm Y tế xã Lộc An cho biết: Theo quy định xã chuẩn quốc gia về y tế, trạm y tế xã phải có diện tích đất 500m2 trở lên và phải có 12 phòng làm việc và khám chữa bệnh, đồng thời phải có vườn thuốc nam. Tuy nhiên, hiện tại, khuôn viên của trạm y tế xã mới có diện tích 360m2 và chỉ có 6 phòng làm việc và không có vườn thuốc nam, không có cán bộ chuyên trách về đông y. Khắc phục tình trạng trên, xã đã được đầu tư 3,6 tỷ đồng xây mới trạm y tế với 12 phòng làm việc và khám chữa bệnh, dự kiến đến cuối năm 2012 công trình sẽ được hoàn thành, đưa vào sử dụng…
 |
| Khám và tư vấn sức khoẻ cho bệnh nhân BHYT tại Trạm Y tế xã Lộc An (TP Nam Định). |
Theo số liệu của Sở Y tế, toàn tỉnh có 204/229 xã, phường, thị trấn đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia về y tế, đạt gần 90%. Hiện tại, trong 96 xã, thị trấn tham gia xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015 của tỉnh, đã có 92 trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia về y tế (giai đoạn 2001-2010); còn trạm y tế của 4 xã là: Lộc An (TP Nam Định), Yên Tân (Ý Yên), Trực Hưng (Trực Ninh) và Thị trấn Yên Định (Hải Hậu) chưa đạt chuẩn do chưa đủ điều kiện về cơ sở hạ tầng. Nguyên nhân do mô hình tổ chức y tế luôn thay đổi nên ảnh hưởng đến công tác quy hoạch, xây dựng kế hoạch quản lý, tổ chức việc thực hiện nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân nói chung và công tác xây dựng xã chuẩn quốc gia về y tế nói riêng. Bên cạnh đó, nhận thức và sự phối hợp của cấp ủy, chính quyền, các tổ chức, đoàn thể ở nhiều địa phương trong việc lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, thực hiện chuẩn quốc gia về y tế còn chưa quyết liệt; việc xây dựng cơ sở vật chất cho trạm y tế phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn ngân sách của huyện, xã. Mặt khác, do việc xây mới, duy tu, cải tạo trạm y tế chưa được quan tâm đầu tư đúng mức nên xảy ra tình trạng các xã đã đạt chuẩn trước thì cơ sở vật chất bị xuống cấp; các xã chưa đạt chuẩn không có nguồn đầu tư để đạt chuẩn; một số xã còn đầu tư mất cân bằng giữa xây dựng công trình bên ngoài và trang thiết bị bên trong các trạm y tế xã... Trạm Y tế xã Hải Đường (Hải Hậu), có cơ sở vật chất khang trang gồm tòa nhà 2 tầng, với 14 phòng nhưng trang thiết bị y tế của trạm vẫn nghèo nàn, thiếu các trang thiết bị cơ bản như: giường bệnh, tủ đầu giường, bàn khám bệnh, ghế và các y dụng cụ gồm kính hiển vi, máy siêu âm, máy vi tính phục vụ cho công tác khám, chữa bệnh và quản lý bệnh nhân… Ngoài ra, việc xác định tỷ lệ và nhóm đối tượng bao phủ bảo hiểm y tế (BHYT) đối với trạm y tế xã xây dựng NTM vẫn rất lúng túng. Hiện tại, tỷ lệ người tham gia BHYT ở các xã, thị trấn xây dựng NTM chưa đạt; việc thanh quyết toán BHYT còn chậm, ảnh hưởng đến chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân. Đội ngũ cán bộ y tế tại các trạm y tế xã, thị trấn xây dựng NTM thiếu, nhiều trạm y tế chưa có y sỹ y học cổ truyền và dược sỹ trung học, một số trạm y tế chỉ có lương y, dược tá sơ cấp... Do vậy, nếu so sánh với Bộ chuẩn quốc gia về y tế xã NTM thì đối với những đơn vị đã đạt chuẩn quốc gia về y tế cũng khó đạt chuẩn ở giai đoạn 2011-2020. Về tỷ lệ số hộ dân sử dụng nhà tắm, hố xí hợp vệ sinh, theo quy định là 96% nhưng đến nay toàn tỉnh mới đạt 66,33% gia đình có hố xí hợp vệ sinh, tỷ lệ hộ dân dùng nguồn nước hợp vệ sinh là 83,91%, tỷ lệ gia đình có nhà tắm hợp vệ sinh là 87%. Để hỗ trợ cho việc thực hiện tiêu chí xây dựng NTM về y tế, hiện tại, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đang kết hợp với Viện Dinh dưỡng Quốc gia triển khai Dự án SWAN II (Vệ sinh an toàn thực phẩm thông qua việc sử dụng nước sạch và vệ sinh môi trường) tại 5 xã của huyện Vụ Bản là: Minh Thuận, Hiển Khánh, Thành Lợi, Minh Tân, Trung Thành và 3 xã, thị trấn của huyện Mỹ Lộc gồm: Mỹ Thịnh, Mỹ Hưng và Thị trấn Mỹ Lộc. Trong thời gian tới dự án sẽ triển khai tiếp tại 2 huyện Ý Yên và Trực Ninh. Trước đó, năm 2011 trạm y tế của 11 xã điểm xây dựng NTM của Trung ương và của tỉnh đã được hỗ trợ mỗi xã 500 triệu đồng. Năm 2012, theo Quyết định số 370/QĐ-UBND ngày 9-3-2012 của UBND tỉnh, các xã: Lộc An (TP Nam Định); Hải An, Hải Lộc (Hải Hậu); Nghĩa Sơn (Nghĩa Hưng); Nam Hồng (Nam Trực); Giao Hà, Bạch Long (Giao Thủy); Minh Thuận (Vụ Bản); Xuân Châu (Xuân Trường); Mỹ Tân (Mỹ Lộc); Trực Hưng (Trực Ninh) sẽ được hỗ trợ mỗi xã 700 triệu đồng. Trong 10 trạm y tế xã được đề nghị đầu tư xây dựng mới cơ sở hạ tầng năm 2012, Sở Y tế đã chọn 5 xã khó khăn thuộc 96 xã, thị trấn tham gia xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2010-2015, mỗi trạm y tế được đầu tư 520 triệu đồng, gồm các xã: Hải Tây (Hải Hậu), Nghĩa Lợi (Nghĩa Hưng), Tân Thịnh (Nam Trực), Giao Thịnh (Giao Thủy), Hiển Khánh (Vụ Bản). Nguồn kinh phí xây dựng, nâng cấp cơ sở trạm y tế xã từ nguồn ngân sách Nhà nước theo Quyết định số 798/QĐ-UBND ngày 8-6-2012 của UBND tỉnh về việc quy định cụ thể mức hỗ trợ kinh phí xây dựng, nâng cấp cơ sở trạm y tế xã từ nguồn ngân sách tỉnh nằm trong tổng mức kinh phí hỗ trợ xã xây dựng NTM. Việc bổ sung trang thiết bị y tế, nâng cấp cơ sở vật chất trạm y tế xã từ nguồn cấp ngân sách hằng năm của ngành, địa phương và các nguồn kinh phí hỗ trợ khác. Bên cạnh đó, Sở Y tế đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn 2011-2020, xây dựng kế hoạch hướng dẫn các Trung tâm Y tế huyện, thành phố, các trạm y tế 96 xã, thị trấn tham gia xây dựng NTM thực hiện Bộ tiêu chí quốc gia về y tế, phấn đấu hoàn thành mục tiêu xây dựng xã, phường, thị trấn đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn 2011-2020. Theo kế hoạch năm 2012 có 15% số xã, phường, thị trấn đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã giai đoạn 2011-2020; đến năm 2015 có 60% số xã, phường, thị trấn và đến năm 2020 có trên 85% số xã, phường, thị trấn đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế.
Cùng với sự hỗ trợ của tỉnh, để hoàn thành tiêu chí về y tế trong xây dựng NTM, Đảng uỷ, UBND các xã, thị trấn cũng cần quan tâm đầu tư hơn nữa về cơ sở vật chất cho trạm y tế xã. Ngành y tế và chính quyền các địa phương cần có sự phối hợp để giải quyết những khó khăn, vướng mắc; nâng cao năng lực khám, chữa bệnh, phòng chống dịch, thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, VSATTP, DS-KHHGĐ cho các xã và trạm y tế xã, phường, thị trấn đã đạt chuẩn quốc gia về y tế xã giai đoạn 2001-2010. Xây dựng đề án đào tạo mới, đào tạo lại, đào tạo theo địa chỉ cho hệ thống y tế xã để đảm bảo đủ nguồn nhân lực cho y tế cơ sở. Tiếp tục đầu tư xây dựng mới, nâng cấp cơ sở hạ tầng, mua sắm dụng cụ, trang thiết bị cho các xã chưa đạt chuẩn và bổ sung cho các xã đạt chuẩn quốc gia về y tế để thực hiện đạt chuẩn quốc gia về y tế xã theo tiêu chí của Bộ Y tế. Thực hiện tốt Đề án 1816 nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe nhân dân tại địa phương, góp phần giảm tải bệnh nhân chuyển tuyến; áp dụng có hiệu quả các biện pháp khoa học công nghệ trong xử lý chất thải y tế đối với hệ thống khám, chữa bệnh./.
Bài và ảnh: Minh Thuận
