Với vai trò hỗ trợ pháp lý, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các đối tượng chính sách và người nghèo đồng thời góp phần tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân, những năm qua, hoạt động của các câu lạc bộ (CLB) trợ giúp pháp lý (TGPL) đã góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho nhân dân, hạn chế tình trạng đơn thư, khiếu kiện, giữ gìn an ninh chính trị ở các địa phương trong tỉnh. Tuy nhiên, để tiếp tục phát huy hiệu quả hoạt động của các CLB TGPL cần có sự hỗ trợ tích cực của các ngành chức năng và các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương.
Toàn tỉnh hiện có 48 CLB TGPL ở 10 huyện, thành phố với tổng số 270 thành viên, do chủ tịch hoặc phó chủ tịch UBND cấp xã kiêm chủ nhiệm CLB; các thành viên là người đứng đầu các tổ chức, đoàn thể như: Ủy ban MTTQ, Hội CCB, Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cấp xã. Nội dung sinh hoạt của CLB tập trung vào việc phổ biến kiến thức pháp luật theo chuyên đề; tư vấn, hướng dẫn, giải đáp pháp luật theo yêu cầu của nhân dân; tham gia hòa giải các vụ việc, những vướng mắc về pháp luật tại cộng đồng; giới thiệu các chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước. Ngoài việc tổ chức sinh hoạt định kỳ, các CLB tổ chức hoạt động thông qua việc lồng ghép vào các hội nghị, tổ chức các cuộc thi bằng hình thức sân khấu hóa, các buổi toạ đàm, trao đổi, giải đáp pháp luật. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các CLB TGPL, hằng năm, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đều có văn bản hướng dẫn về việc tổ chức sinh hoạt, hỗ trợ kinh phí, đồng thời phối hợp với phòng Tư pháp cấp huyện tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho thành viên các CLB những nội dung cơ bản về việc tổ chức các hoạt động. Trên cơ sở đó, các CLB chủ động lập kế hoạch hoạt động hằng tháng, hằng quý và đã hình thành được mạng lưới TGPL ở cơ sở. Hoạt động của CLB TGPL đã góp phần giúp cho cán bộ và nhân dân các địa phương tiếp cận và nâng cao hiểu biết pháp luật, giải đáp những vướng mắc pháp luật, góp phần hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, giữ vững ổn định trật tự, an toàn xã hội ở địa phương. Ông Trần Đình Linh, thôn Mỹ Trọng, xã Mỹ Xá (TP Nam Định) cho biết: “Trước đây trong thôn có những việc rất đơn giản nhưng vì không hiểu biết pháp luật nên đã dẫn đến tình trạng nảy sinh những diễn biến phức tạp, kéo dài. Nay được các thành viên CLB TGPL tuyên truyền, giải thích về luật pháp, nên nhân dân trong xã đã hiểu, giải quyết vụ việc theo đúng những quy định của pháp luật”…
 |
| Thành viên CLB TGPL xã Yên Tiến (Ý Yên) phát tài liệu tuyên truyền Luật Bảo vệ môi trường cho nhân dân trong xã. |
Một trong những biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các CLB TGPL trên địa bàn tỉnh hiện nay là sự tăng cường phối hợp hoạt động giữa CLB TGPL với các tổ chức đoàn thể các cấp trong hoạt động hỗ trợ pháp lý cho đoàn viên, hội viên. Với 17 CLB TGPL ở các xã, thị trấn, huyện Nam Trực là đơn vị tiêu biểu trong việc thành lập và duy trì hiệu quả hoạt động của các CLB TGPL. Trong năm 2011 và 6 tháng đầu năm 2012, huyện đã thành lập được 15 CLB TGPL. Từ đầu năm đến nay, các CLB TGPL của huyện đã TGPL cho gần 200 lượt người. Có được kết quả này là do Huyện ủy, UBND huyện đã tập trung chỉ đạo các xã, thị trấn thành lập CLB TGPL nhằm tư vấn, giải đáp và nâng cao kiến thức pháp luật cho nhân dân. Các CLB TGPL huyện Nam Trực hoạt động theo nguyên tắc phối hợp với các tổ chức hội đoàn thể, trong đó lấy Hội CCB, Hội Nông dân giữ vai trò nòng cốt. Hằng năm, phòng Tư pháp cùng với Hội CCB, Hội Nông dân huyện xây dựng chương trình, các bước tiến hành TGPL lưu động tại các xã, thị trấn; hướng dẫn các CLB TGPL, Hội CCB, Hội Nông dân các xã, thị trấn tổ chức tuyên truyền tới từng thôn, xóm, khu dân cư, đồng thời khảo sát nhu cầu và tiếp nhận đơn xin TGPL của nhân dân. Căn cứ kết quả khảo sát, các cuộc TGPL được tiến hành theo chuyên đề như TGPL cho các đối tượng chính sách, người có công với cách mạng. Nhờ đó, hoạt động của CLB TGPL được củng cố, chất lượng hoạt động được nâng cao, góp phần định hướng cho nhân dân thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Từ đầu năm đến nay, các CLB TGPL trên địa bàn tỉnh đã tổ chức sinh hoạt được 384 đợt, thực hiện tư vấn pháp luật bằng hồ sơ vụ việc cho gần 2.000 đối tượng. Có những vụ việc đạt hiệu quả cao như việc hướng dẫn làm thủ tục hưởng chế chính sách cho ông Lê Văn Thanh, xã Hải Quang (Hải Hậu). Năm 1972, ông Thanh bị thương trong khi tham gia chiến đấu tại chiến trường Quảng Trị. Vết thương làm ông bị mất trí nhớ, mặt khác toàn bộ hồ sơ giấy tờ liên quan của ông đều bị thất lạc. Do đó, từ khi xuất ngũ đến nay, ông Thanh chưa được hưởng chế độ. CLB TGPL xã đã tư vấn, hướng dẫn gia đình ông thủ tục làm hồ sơ để ông hưởng chế độ theo Quyết định số 142/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện chế độ đối với quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước có dưới 20 năm công tác trong quân đội đã phục viên, xuất ngũ về địa phương. Hiện hồ sơ của ông đã được hoàn tất gửi các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các CLB TGPL trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, cấp ủy Đảng, chính quyền các xã, thị trấn cần quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi để duy trì hoạt động, sinh hoạt của các CLB TGPL. Thường xuyên kiện toàn đội ngũ, quan tâm đầu tư, hỗ trợ kinh phí cho việc duy trì sinh hoạt của CLB. Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cần tăng cường hướng dẫn sinh hoạt CLB TGPL; cấp phát thêm các đầu sách cần thiết, làm phong phú thêm tủ sách pháp luật, các loại tờ rơi pháp luật để cán bộ, nhân dân địa phương có điều kiện nghiên cứu, cập nhật các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đồng thời thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn để nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng TGPL cho đội ngũ cộng tác viên và các thành viên CLB. Thành lập thêm các CLB TGPL tại các xã vùng xa của tỉnh; chú ý lựa chọn ban chủ nhiệm CLB là những người có uy tín, có trình độ, am hiểu pháp luật. Nội dung sinh hoạt CLB phải phong phú, sinh động và thường xuyên đổi mới; việc tổ chức phổ biến, tuyên truyền pháp luật liên quan thiết thực đến người dân ở địa phương, giải đáp cụ thể những vướng mắc ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân; lồng ghép TGPL bằng hình thức tư vấn khi có người thực hiện TGPL tham dự sinh hoạt CLB…
Bài và ảnh: Văn Trọng
