[links()]
II - Những vấn đề đặt ra
 |
| Bê tông hóa đường ra đồng ở xã Yên Ninh (Ý Yên). |
Sau hơn 1 năm triển khai thực hiện, các xã, thị trấn xây dựng mô hình điểm NTM của huyện Ý Yên đã có đổi thay theo hướng tích cực cả về diện mạo và chiều sâu, tạo đà cho phát triển kinh tế, xã hội trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên những khó khăn, yếu kém cũng bộc lộ khá rõ. Trong số 11 xã, thị trấn của huyện xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015, sau 1 năm có 5 xã, gồm: Yên Trung, Yên Bình, Yên Phong, Yên Ninh và Yên Cường chưa tăng thêm được tiêu chí nào (!). Một yếu kém nữa trong xây dựng NTM ở Ý Yên là công tác dồn điền đổi thửa (DĐĐT) ở các xã, thị trấn đang xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015 chưa có sự chỉ đạo quyết liệt của huyện. Theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh và Ban Chỉ đạo xây dựng NTM của tỉnh thì công tác DĐĐT được xác định là khâu đột phá trong xây dựng NTM vì sẽ thực hiện được quy hoạch vùng sản xuất, dồn quỹ đất công vào các vị trí để phục vụ quy hoạch, tạo điều kiện để nhân dân góp đất xây dựng giao thông và thuỷ lợi đồng ruộng, dồn mỗi hộ 1-2 thửa đất canh tác. Nếu đạt được 3 nội dung DĐĐT thì đây là điều kiện tiên quyết thực hiện cơ bản 19 tiêu chí NTM của Chính phủ. Huyện Ý Yên có 12 xã thực hiện DĐĐT (trong đó có 11 xã xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015) đến nay chưa có xã nào giao xong 100% diện tích đất cho các hộ ngoài thực địa, cao nhất là xã Yên Hồng có 9/10 thôn, đội giao đất thực địa cho các hộ; tiếp đến xã Yên Lương có 10/13 thôn đội (không phải là xã xây dựng NTM giai đoạn 2010-2015), Thị trấn Lâm có 7/9 thôn đội, xã Yên Phong có 8/11 thôn đội, Yên Cường có 15/24 thôn đội, xã Yên Nhân có 10/15 thôn đội…; các xã giao ruộng cho các hộ được ít là Yên Bình 1/15 thôn đội, Yên Ninh 1/4 thôn đội. Đặc biệt xã Yên Đồng cả 35 thôn đội triển khai DĐĐT thì chỉ có 3 thôn xây dựng phương án, họp dân để thống nhất phương án và hoàn thiện công khai phương án DĐĐT nhưng chưa có thôn đội nào giao được đất ngoài thực địa cho các hộ dân (!). Vẫn biết việc DĐĐT là công việc khó khăn, nhất là vùng đồng màu nhưng ngay ở những xã chỉ có đất cấy 2 vụ lúa trong năm cũng chưa hoàn thành việc DĐĐT và 67/173 thôn đội đã giao đất ngoài thực địa cho các hộ dân thì bình quân mỗi hộ vẫn còn 2,4 thửa. Thậm chí một số xã chưa dồn được quỹ đất công để phục vụ cho việc quy hoạch hệ thống giao thông, thuỷ lợi và các công trình phúc lợi công cộng. Việc triển khai đề án xây dựng NTM ở một số xã còn lúng túng, chưa xây dựng được lộ trình thực hiện đề án có tính khoa học và tính khả thi cao. Việc huy động các nguồn lực phục vụ xây dựng NTM ở một số xã chưa tốt nên chỉ có 4 xã: Yên Nhân, Yên Trung, Yên Đồng, Yên Phú huy động được nguồn hỗ trợ bên ngoài như vận động con em quê hương, hội đồng hương ở các thành phố lớn, các doanh nghiệp, doanh nhân thành đạt hỗ trợ, đầu tư về quê hương. Ngay cả những địa phương có nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thành đạt nhưng doanh nghiệp vẫn đứng “ngoài cuộc”. Các đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội của địa phương cũng chưa có những hoạt động hữu hiệu cho cuộc vận động này(!). Khâu yếu nhất trong xây dựng NTM của huyện Ý Yên là công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục để cho mọi người, mọi nhà thấy rõ sự quan tâm của Đảng, của Nhà nước đối với nông dân, nông thôn thông qua chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Đồng thời tạo cho người dân nông thôn xác định xây dựng NTM chính là nhiệm vụ của họ; họ tự làm là chính có sự hỗ trợ và chỉ đạo của Nhà nước và họ được thụ hưởng. Phương châm xây dựng NTM là làm từ đồng về nhà, làm từ gia đình ra xóm ngõ và lên xã, huyện. Chính công tác tuyên truyền chưa được coi trọng nên ngay cả cán bộ, đảng viên ở nhiều địa phương cũng chưa thông, chưa gương mẫu cả trong phát ngôn và hành động. Tư tưởng ngại khó, ngại va chạm của cấp uỷ, chính quyền, của đảng viên, cán bộ vẫn còn khá phổ biến nên chưa quyết tâm, chưa tập trung cao trong triển khai và tổ chức thực hiện. Tình trạng trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước, thậm chí có địa phương vốn cấp bao nhiêu thì làm bấy nhiêu, thiếu sự năng động, sáng tạo trong huy động các nguồn lực, nhất là nguồn lực từ nhân dân. Sự trăn trở trong cán bộ, đảng viên của các cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể, sự rút kinh nghiệm, phổ biến kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau trong DĐĐT, trong xây dựng NTM làm chưa thường xuyên… nên triển khai thực hiện còn lúng túng.
Trên cơ sở phân tích những khó khăn, vướng mắc, những thiếu sót trong thời gian qua, Huyện uỷ, UBND huyện Ý Yên quyết tâm chỉ đạo, đẩy mạnh công tác xây dựng NTM trong thời gian tới. Trước mắt các xã, thị trấn rà soát, đánh giá thực trạng tình hình địa phương so sánh đối chiếu với 19 tiêu chí NTM của Chính phủ. Trong số các tiêu chí chưa đạt được, phân tích kỹ từng tiểu mục để xây dựng lộ trình phấn đấu; ưu tiên các tiêu chí dễ thực hiện để làm trước, nhất là các công trình phục vụ sản xuất như giao thông nội đồng, kiên cố hoá kênh mương… Ngay trong năm 2012, cả 11 xã, thị trấn xây dựng NTM phải thực hiện xong DĐĐT ở tất cả các thôn đội và đạt được cả 4 nội dung trong DĐĐT là: Xây dựng vùng sản xuất tập trung chuyên canh, dồn quỹ đất công về vị trí để xây dựng các công trình phúc lợi và phát triển sản xuất, động viên các hộ góp đất để xây dựng đường giao thông và thuỷ lợi nội đồng, sau DĐĐT mỗi hộ chỉ canh tác 1-2 thửa. Thực hiện tốt phương châm: gia đình tự chỉnh trang lại khuôn viên theo tiêu chí gia đình NTM; công trình của dong ngõ do các hộ tự bàn bạc đóng góp để xây dựng, kể cả quy ước của dong ngõ; công trình của thôn xóm, nhà văn hoá, sân thể thao, đường trục thôn, đường giao thông nội đồng, kênh mương cấp 3… do nhân dân các thôn xóm bàn bạc để quyết định đầu tư, cải tạo, nâng cấp hoặc xây mới… Nguồn kinh phí do dân đóng góp là chính, xã hỗ trợ nhưng không quá 50% giá trị công trình. Công trình cấp xã do UBND xã làm chủ đầu tư… Vừa xây dựng cơ sở vật chất, vừa xây dựng các quy ước, hương ước, nếp sống văn hoá, vừa tổ chức đào tạo nghề, truyền nghề, tạo việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập cho nông dân.
Với việc tuyên truyền, vận động nhân dân phát huy tinh thần làm chủ, cán bộ, đảng viên gương mẫu…, chắc chắn công cuộc xây dựng NTM ở huyện Ý Yên sẽ có bước chuyển biến mới, quyết tâm hoàn thành mục tiêu 11 xã, thị trấn điểm của huyện sẽ đạt chuẩn NTM trong năm 2015; để 21 xã, thị trấn còn lại tiếp tục xây dựng NTM để đến năm 2020 huyện Ý Yên là huyện NTM./.
Bài và ảnh: Tất Thắc
