Trước mối đe dọa của tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu, Ngày Môi trường thế giới (5-6) năm nay đã lựa chọn chủ đề “Kinh tế xanh: Có vai trò của bạn”. Chủ đề nhấn mạnh: Để tạo ra một tương lai tươi sáng, chúng ta cần suy nghĩ cách để xây dựng nền kinh tế xanh và chính bạn là một yếu tố quan trọng góp phần cho sự thành công của nền kinh tế xanh. Có nhiều cách diễn đạt khác nhau về kinh tế xanh nhưng đều quy tụ ở 3 điểm chính. Đó là: nền kinh tế thân thiện với môi trường, giảm phát thải khí thải hiệu ứng nhà kính để giảm thiểu biến đổi khí hậu; nền kinh tế tăng trưởng theo chiều sâu, hao tổn ít nhiên liệu, tăng cường các ngành công nghiệp sinh thái, đổi mới công nghệ; nền kinh tế tăng trưởng bền vững, xóa đói giảm nghèo và phát triển công bằng…
 |
| Quang cảnh lễ mít tinh hưởng ứng “Ngày nước thế giới” do Sở TN và MT tổ chức (tháng 3-2012). |
Ở tỉnh ta, từ nhiều năm nay, các đơn vị, doanh nghiệp đã từng bước thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường theo tiêu chí “kinh tế xanh”. Từ năm 2004, một số doanh nghiệp đã tham gia chương trình sản xuất sạch hơn, trong một hợp phần dự án “Quản lý chất thải nguy hại tại Nam Định” do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ. Các giải pháp sản xuất sạch hơn mà doanh nghiệp đã áp dụng là quản lý nội vi và kiểm soát các quá trình hoạt động sản xuất tốt hơn. Với vốn đầu tư từ 20 triệu đồng đến 1 tỷ đồng cho một giải pháp, các doanh nghiệp đã giảm đáng kể tiêu thụ nguyên liệu, năng lượng, hoá chất. Cùng với lợi ích về kinh tế, chương trình sản xuất sạch hơn đã mang lại lợi ích về môi trường nhờ giảm thiểu tiêu thụ tài nguyên và lượng chất thải nguy hại vào môi trường. Ngoài các lợi ích có thể lượng hoá, các doanh nghiệp còn thu được những lợi ích khác như chất lượng sản phẩm tốt hơn, thái độ làm việc của công nhân tốt hơn, ý thức tiết kiệm, ý thức trách nhiệm với môi trường cộng đồng cao hơn. Một số giải pháp sản xuất sạch hơn cũng là giải pháp an toàn sức khoẻ nghề nghiệp, cải thiện điều kiện làm việc của công nhân ở một số Cty, như công nhân không phải tiếp xúc trực tiếp với hoá chất, giảm bụi cho môi trường làm việc, thay đổi hoá chất có độc tính cao sang sử dụng hoá chất thân thiện môi trường. Nhiều doanh nghiệp đã nhận thức được giá trị, lợi ích của mô hình kinh tế xanh nên đã chủ động đầu tư kinh phí để thay thế thiết bị, máy móc lạc hậu, tiêu tốn nhiều nguyên liệu bằng các máy móc thiết bị hiện đại, ít tiêu hao nhiên liệu. Đến nay, toàn tỉnh đã có 32 doanh nghiệp tham gia vào chương trình sản xuất sạch hơn. Doanh nghiệp Vận tải taxi dầu khí Nam Định (TP Nam Định) là một trong những đơn vị tiên phong trong khối doanh nghiệp vận tải của tỉnh đã chủ động đưa nhiên liệu khí gas vào sử dụng, thay thế xăng, giúp giảm tiếng ồn, tăng hiệu suất làm mát và bôi trơn cho động cơ và giảm được rất nhiều lượng khí thải độc hại ra môi trường. Để sử dụng được khí gas, doanh nghiệp đã đầu tư 5 triệu đồng cho mỗi xe ô tô để lắp đặt thiết bị chuyển đổi. Bằng cách làm này, ngoài hiệu quả bảo vệ môi trường, khi dùng khí gas doanh nghiệp còn tiết kiệm hơn 35% kinh phí so với dùng xăng giúp doanh nghiệp không chỉ giảm được chi phí hoạt động mà còn không phải chịu áp lực điều chỉnh giá cước phục vụ khách hàng khi giá xăng dầu tăng bất thường. Với mô hình kinh doanh gắn liền với BVMT, giá cước ổn định, chất lượng phục vụ được nâng lên nên doanh nghiệp ngày càng thu hút được nhiều khách sử dụng dịch vụ. Hiện tại, bình quân mỗi ngày, doanh nghiệp Vận tải taxi Dầu khí Nam Định đã đạt doanh thu 40 triệu đồng; tăng khoảng 20% so với năm 2011. Tại Khách sạn du lịch công đoàn Thịnh Long (Hải Hậu), từ năm 2009, đã thay thế các thiết bị của hệ thống cấp nước, tránh tình trạng rò rỉ, lãng phí nguồn tài nguyên nước và thực hiện tiết kiệm điện bằng cách kèm thẻ từ cùng chìa khóa phòng giúp tự động tắt tất cả các thiết bị điện khi khách khóa cửa, ra khỏi phòng, tránh sử dụng thiết bị khi không cần thiết. Ngoài ra, khách sạn còn thay toàn bộ bóng đèn sợi đốt bằng bóng compac và lắp đặt xen kẽ hệ thống chiếu sáng hành lang, phòng chờ, giảm chi phí tiền điện từ 10% xuống còn 5% doanh thu… Để khuyến khích các đơn vị kinh doanh, sản xuất sử dụng các thiết bị hiện đại, hạn chế xả thải chất thải ra môi trường, các ngân hàng đã liên kết lập Quỹ bảo vệ môi trường, cho các doanh nghiệp trên địa bàn vay với mức lãi suất đã được hỗ trợ tối đa. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh có Cty CP Năng lượng xanh Thanh Thuỷ chuyên sản xuất, cung ứng các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời để đun nước.
Không chỉ dừng lại ở các dự án, chương trình đầu tư cho kinh doanh, sản xuất theo tiêu chí “kinh tế xanh”, tỉnh ta đã xây dựng quy hoạch phát triển kinh tế theo hướng BVMT. Theo đó, khu vực sản xuất nông nghiệp sẽ được chuyển dịch theo tỷ lệ giảm dần, đến năm 2015 còn khoảng 19%; công nghiệp - xây dựng chiếm khoảng 44% và dịch vụ chiếm khoảng 37%. Riêng Thành phố Nam Định, với tiêu chuẩn của đô thị loại I đã xây dựng quy hoạch quản lý môi trường vùng, gắn các hoạt động sản xuất với việc quản lý, phòng tránh ô nhiễm và tích cực chống suy thoái môi trường. Trong sản xuất công nghiệp, đến năm 2020, tiến hành di chuyển tất cả các nhà máy, cơ sở sản xuất ô nhiễm ra CCN của thành phố. Trong sản xuất nông nghiệp, sẽ tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng sản xuất nông sản hàng hoá, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái sạch. Tập trung xây dựng các khu trung tâm phát triển kinh tế, thương mại, văn hoá, giáo dục, thể thao, các khu chợ đầu mối phát triển nhà ở và hạ tầng đô thị… theo hướng hiện đại, thân thiện với môi trường. Đến năm 2015, sẽ xây dựng thêm khu xử lý chất thải rắn rộng từ 15-20ha; xây dựng lò xử lý chất thải nguy hại công nghiệp và y tế đạt tiêu chuẩn tại khu xử lý rác thải của thành phố. Đến năm 2025 xây dựng khu xử lý chất thải rắn cấp vùng, có nhà máy chế biến phân hữu cơ; chất thải rắn công nghiệp được phân loại tại nguồn để xử lý và tái chế, chất thải công nghiệp nguy hại được đưa về xử lý tại khu xử lý cấp vùng. Nước thải công nghiệp được thu gom xử lý riêng, đạt tiêu chuẩn B trước khi xả vào hệ thống thoát nước chung… Hiện nay, Sở TN và MT đang phối hợp với các tổ chức, đoàn thể, các địa phương trong tỉnh tổ chức nhiều hoạt động thiết thực để hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới như: tổ chức các hội thảo, diễn đàn “Kinh tế xanh, hướng tới phát triển bền vững và BVMT”; trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ mô hình BVMT hướng tới xây dựng nền kinh tế xanh; tổ chức lễ mít tinh, ra quân dọn vệ sinh môi trường; xây dựng các mô hình BVMT tại các huyện Vụ Bản, Nam Trực, Trực Ninh; mô hình doanh nghiệp BVMT tại huyện Ý Yên… Những hoạt động này sẽ góp phần nâng cao nhận thức về những tác động của các hoạt động sản xuất, kinh doanh đến môi trường và ý thức, vai trò của mỗi người dân trong cộng đồng cùng chung sức xây dựng nền kinh tế xanh./.
Bài và ảnh: Nguyễn Thanh Thúy
