Những năm gần đây, công tác hướng nghiệp cho học sinh đã được ngành GD và ĐT cũng như xã hội quan tâm thực hiện nhằm bảo đảm cân bằng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế. Tuy nhiên, hiệu quả của việc hướng nghiệp vẫn còn hạn chế. Tình trạng học sinh, sinh viên làm trái nghề hoặc lựa chọn không đúng nghề dẫn đến thiếu say mê hứng thú với công việc, hiệu quả lao động thấp vẫn còn không ít. Để giúp học sinh chọn nghề phù hợp với năng lực, sở thích, công tác hướng nghiệp cần phải được thực hiện thường xuyên và gắn liền với các hoạt động nghề trong thực tế sản xuất thông qua việc phân tích lao động của các nghề nghiệp cụ thể. Phân tích lao động trên cơ sở những dữ liệu về nghề nghiệp như làm việc với ai? bằng công cụ gì? thực hiện như thế nào?… giúp học sinh thấu hiểu về nghề, có cơ sở để lựa chọn nghề. Đây được coi là một công cụ thiết thực trong công tác hướng nghiệp cho học sinh các trường nghề. Nắm được công cụ phân tích lao động sẽ giúp ứng dụng hiệu quả để xây dựng quy trình tổ chức hướng nghiệp.
Với những kiến thức đã được học trong trường phổ thông, học sinh đã có những định hướng cho mình về con đường lập nghiệp song phải ở các trường nghề các em mới có cơ hội để tìm hiểu sâu hơn về nghề, thử sức và khẳng định được tính đúng đắn trong lựa chọn nghề của bản thân. Do đó các trường dạy nghề có vai trò quan trọng trong công tác hướng nghiệp cho học sinh. Việc hướng nghiệp cho học sinh cần phải bảo đảm các yêu cầu như giúp các em hiểu sâu về nghề, giáo dục lòng yêu nghề, ý thức xây dựng văn hóa nghề tạo điều kiện để các em nhanh chóng thích ứng với nghề, hào hứng trong quá trình học và yên tâm với nghề đã chọn. Cung cấp cho học sinh những yêu cầu của thị trường lao động về nghề mà các em đã được nhà trường đào tạo, giúp cho các em thấy được sự khác biệt giữa kiến thức được đào tạo tại trường với kiến thức thực tế để các em chuẩn bị tốt về mọi mặt nhằm thích nghi với công việc sau khi ra trường, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. Phân tích lao động là công cụ để thấu hiểu nghề, hướng nghiệp hữu ích. Thực hiện đúng nội dung và quy trình phân tích lao động đối với các nghề nghiệp để đảm bảo được những nhiệm vụ, yêu cầu của công tác hướng nghiệp là những yếu tố quan trọng trong việc vận dụng hiệu quả quy trình phân tích lao động vào việc tổ chức hướng nghiệp cho học sinh, nâng cao chất lượng hướng nghiệp trong các trường dạy nghề, góp phần phát triển bền vững trường dạy nghề và cung ứng nguồn nhân lực thích hợp phục vụ công cuộc CNH-HĐH quê hương, đất nước./.
Vân Thi
