Trong thời kỳ hội nhập kinh tế, giao lưu văn hoá, học sinh, sinh viên (HSSV) có điều kiện, cơ hội tiếp cận kho tàng kiến thức, phương pháp dạy và học tiên tiến và các nền văn hoá trên thế giới song cũng có nhiều vấn đề tiêu cực, phức tạp đang tác động tới HSSV, làm ảnh hưởng xấu đến môi trường văn hoá học đường như: một bộ phận HSSV có suy nghĩ, lối sống lệch lạc, thích trưng diện, tiêu xài, xem tranh ảnh sách báo đồi truỵ, chơi game, nói tục, dùng từ “lóng”… Những hành vi thiếu tôn trọng nhau và thiếu tôn trọng thầy cô làm rạn nứt mối quan hệ bạn bè, thầy trò, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giáo dục.
 |
| Đội sinh viên tình nguyện Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định hướng dẫn thí sinh làm thủ tục dự thi trong kỳ thi tuyển sinh vào đại học năm 2011. |
Trước thực trạng trên, những năm qua, các cấp bộ Đoàn trong tỉnh đã phối hợp với ngành GD-ĐT tổ chức nhiều hoạt động góp phần xây dựng văn hoá học đường lành mạnh, phát huy truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, giáo dục HSSV sống có lý tưởng, đạo đức, tuân thủ pháp luật. Hưởng ứng Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và phong trào “Tuổi trẻ Việt Nam học tập và làm theo lời Bác”, 100% Đoàn Thanh niên các trường tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Chủ tịch Hồ Chí Minh với xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, là đạo đức, là văn minh”. Trong dịp kỷ niệm 100 năm ngày Bác ra đi tìm đường cứu nước, nhiều Đoàn trường tổ chức các hoạt động như: Hội thi “Hành trình theo chân Bác” (Trường ĐH Điều dưỡng), “Tiếng hát dâng Người” (Trường CĐSP Nam Định), tổ chức cho HSSV đi thăm quê Bác (ĐH Kinh tế Kỹ thuật công nghiệp). Các Đoàn trường triển khai nghiêm túc phong trào “Tuần sinh hoạt công dân - HSSV”. Một số Đoàn trường có nhiều hình thức sáng tạo trong việc giáo dục đạo đức, lối sống cho HSSV như: Trường THPT Nguyễn Khuyến (TP Nam Định) phát động học sinh viết bài, sáng tác thơ về mẹ, tri ân người thầy, sức trẻ thanh niên… Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong tổ chức 50 chương trình, chuyên mục đầu tuần với các chủ đề: “An toàn giao thông”, “Phòng chống HIV/AIDS”… Nhân dịp kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, HSSV tích cực tham gia cuộc thi “Thăng Long - Hà Nội 1000 năm văn hiến và anh hùng” và cuộc thi “Tìm hiểu 1000 năm Thăng Long - Hà Nội”. Nhiều Đoàn như ĐH Điều dưỡng, THPT Tống Văn Trân (Ý Yên), THPT Trần Hưng Đạo (TP Nam Định), ĐH Sư phạm Kỹ thuật biểu diễn màn đồng diễn võ thuật, Aerobic và tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ. Trong dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Đoàn, 70 năm ngày thành lập Đội, nhiều hoạt động phong phú sôi nổi đã thu hút đông đảo HSSV tham gia như: Hội trại thanh niên, đêm lửa trại, tổ chức các cuộc thi viết về Đoàn, Đội, gặp gỡ các thế hệ cán bộ Đội, thi phụ trách Sao giỏi, giao lưu thắp sáng ước mơ… Đầu năm học 2010-2011, Tỉnh Đoàn đã triển khai chuyên đề sinh hoạt “Xây dựng văn hóa ứng xử trong học đường” đưa vấn đề bạo lực học đường vào nội dung tập huấn công tác Đoàn, Đội; triển khai và nhân rộng mô hình “Diễn đàn phòng chống bạo lực học đường” trong các khối THCS, THPT, ĐH, CĐ. Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” năm học 2010-2011 có nhiều nét mới. Sở GD-ĐT và Đoàn Thanh niên phối hợp tổ chức lễ khai giảng với phần “lễ” trang trọng và phần “hội” biểu diễn các trò chơi dân gian, tiếng hát dân ca; tổ chức lễ tri ân và trưởng thành cho học sinh lớp 12 để tri ân cha mẹ, thầy cô giáo; tổ chức Đại hội “Cháu ngoan Bác Hồ”, “Liên hoan đàn và hát dân ca”, “Liên hoan các trò chơi dân gian”. Mỗi trường đều có một đội văn nghệ học sinh, 100% các trường tổ chức cho học sinh chơi trò chơi dân gian. Một số Đoàn trường tổ chức hội thảo “Vai trò của đoàn viên giáo viên trong việc xây dựng mô hình trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Các trường THCS Nam Hồng (Nam Trực), THCS Nghĩa Minh (Nghĩa Hưng) có sáng kiến sưu tầm các bài đồng dao, câu đố, trò chơi dân gian… và đưa vào chương trình giảng dạy; tổ chức các cuộc thi văn nghệ, TDTT, sáng tác thơ ca cho giáo viên và học sinh. Trường tiểu học Nam Toàn (Nam Trực) tập huấn 11 trò chơi dân gian, tổ chức các hoạt động xây dựng trường lớp xanh - sạch - đẹp và an toàn; đăng ký tham gia giữ gìn, dọn vệ sinh trong khuôn viên các công trình văn hóa, các khu di tích lịch sử cách mạng… Các Đoàn trường và Liên Đội chú trọng tới việc rèn luyện, nâng cao kỹ năng sống cho HSSV, thu hút các em vào những hoạt động bổ ích, lành mạnh như: tổ chức các buổi tọa đàm: “Trang phục học đường”, “Hình ảnh Bác trong lòng đoàn viên”, “Bác với thanh niên, thanh niên với Bác”. Các trường CĐ Sư phạm, CĐ Nghề KTKT Vinatex, THTP Nghĩa Hưng A, THPT dân lập Trần Nhật Duật (TP Nam Định), THPT Hoàng Văn Thụ (Vụ Bản), THPT Giao Thủy… tổ chức các lớp học kỹ năng “mềm” cho HSSV. Để nắm bắt tình hình tư tưởng và định hướng dư luận xã hội trong HSSV, nhiều Đoàn trường đã thành lập các tổ thăm dò dư luận, đội xung kích, đội cờ đỏ và duy trì “Hòm thư kín”, “Tư vấn qua email”, trả lời các thắc mắc, tạo sự tin tưởng, gần gũi với HSSV. Các hoạt động tuyên truyền thực hiện pháp luật trong nhà trường được triển khai dưới nhiều hình thức như: mô hình “Cổng trường an toàn giao thông”, tổ chức học và thi giấy phép lái xe hạng A1 cho sinh viên. Tỉnh Đoàn phối hợp với Ban An toàn giao thông tỉnh tổ chức thành công hội thi “Thanh niên với văn hoá giao thông” với sự tham gia của đông đảo sinh viên các trường ĐH, CĐ trong toàn tỉnh. Chương trình “Khi tôi 18” mặc dù mới được triển khai ở các trường THPT đã được rất nhiều em học sinh hưởng ứng bởi nội dung sinh hoạt phong phú, xoay quanh các vấn đề có tính chất định hướng tương lai cho các em: Ước mơ tuổi 18; Làm gì khi bước vào tuổi 18… không chỉ trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết mà còn tạo động lực cho các em phấn đấu vươn lên trước những kỳ thi quan trọng. Xây dựng nếp sống văn hoá trong HSSV không phải chỉ giáo dục các em về đạo lý, nghĩa tình, ứng xử học đường, ứng xử ngoài xã hội mà chính thầy cô cũng phải là tấm gương sáng để các em noi theo. Vì vậy các trường học đều triển khai phong trào “Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo”. Ngành GD-ĐT và Tỉnh Đoàn phối hợp tổ chức “Hội nghị tuyên dương giảng viên, giáo viên trẻ tiêu biểu” trên địa bàn toàn tỉnh để nêu gương giáo dục lối sống đẹp cho HSSV.
Cùng với việc giáo dục cho HSSV về đạo đức, lối sống, các hoạt động văn hoá văn nghệ - TDTT cũng được các Đoàn trường thường xuyên tổ chức để định hướng thẩm mỹ, nâng cao đời sống tinh thần, tạo sinh hoạt văn hoá lành mạnh cho các em như: Giải bóng đá sinh viên, Hội thi tiếng hát THPT, Giọng hát hay sinh viên, Cuộc thi nữ sinh thanh lịch, Phòng ký túc xá kiểu mẫu. Các Liên Đội, Đoàn trường còn xây dựng các đội tuyển TDTT, đội tuyên truyền ca khúc cách mạng, đội tuyên truyền măng non… Các hoạt động thiết thực trên đã góp phần vào việc xây dựng nếp sống văn hoá cho HSSV, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Năm học vừa qua, tỉnh ta tiếp tục giữ vững thành tích là đơn vị lá cờ đầu toàn quốc về GD-ĐT, đồng thời được Bộ GD-ĐT khen thưởng về thành tích dẫn đầu toàn quốc trong phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”./.
Bài và ảnh: Lam Hồng
