Trong 10 năm thực hiện chương trình hành động vì trẻ em (giai đoạn 2001-2010), các cấp, các ngành trong tỉnh đã tập trung chỉ đạo, phối hợp triển khai thực hiện các Đề án: “Ngăn chặn và trợ giúp trẻ em lang thang kiếm sống giai đoạn 2005-2010”, “Truyền thông vận động, nâng cao năng lực quản lý chương trình ngăn ngừa và giải quyết tình trạng trẻ em lang thang, trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em lao động trong điều kiện độc hại nguy hiểm, giai đoạn 2005-2010”. Qua đó, đã hỗ trợ gần 150 nghìn hộ gia đình, trong đó có 17 nghìn hộ gia đình nghèo, trên 80 nghìn trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, 6.000 trẻ em khuyết tật được phẫu thuật và phục hồi chức năng miễn phí, gần 6.000 trẻ em lang thang, trẻ em phải làm việc xa gia đình; 100% trẻ em bị xâm hại tình dục, trẻ em bị buôn bán, bắt cóc hoặc bị xâm hại nghiêm trọng các quyền cơ bản được hỗ trợ; trên 30% số trẻ em vi phạm pháp luật được hỗ trợ dạy nghề, tìm việc làm; tỷ lệ trẻ em được khai sinh đúng quy định đạt 100%. Hàng năm cấp phát thẻ khám chữa bệnh miễn phí, thẻ bảo hiểm y tế cho 160.000-220.000 trẻ em dưới 6 tuổi; thực hiện đạt và vượt 6/7 mục tiêu Chương trình hành động vì trẻ em tỉnh Nam Định giai đoạn 2001-2010. Quỹ bảo trợ trẻ em tỉnh đã xây dựng 69 công trình phúc lợi dành cho trẻ em với tổng kinh phí 6.690 triệu đồng; hỗ trợ cho 4.786 trẻ em mồ côi, trẻ em khuyết tật, trẻ em gia đình nghèo với tổng kinh phí 7.657 triệu đồng, phẫu thuật miễn phí cho 1.299 trẻ em khuyết tật, hỗ trợ học nghề và học văn hóa cho 539 trẻ em; tặng 1.078 xe lăn, 151 xe đạp và 1.719 suất học bổng. Phong trào xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng xã, phường, thị trấn phù hợp với trẻ em… đã nâng cao nhận thức của cộng đồng, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động bảo vệ chăm sóc trẻ em. Việc xã hội hóa công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em trong những năm qua đã tạo điều kiện cho các địa phương, gia đình có nguồn lực đầu tư cho công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em.
 |
| Thành phố Nam Định trao học bổng cho học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhân "Tháng hành động vì trẻ em năm 2011". |
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em ở tỉnh ta còn gặp không ít khó khăn. Trẻ em vi phạm pháp luật và phạm tội có xu hướng gia tăng về số lượng và nguy hiểm về hành vi phạm tội. Tình hình trẻ em lang thang, trẻ em lao động xa nhà, trẻ em lao động nặng nhọc trong điều kiện độc hại nguy hiểm, trẻ em bị nhiễm HIV/AIDS, trẻ em khuyết tật khó kiểm soát, do đó việc hỗ trợ và đảm bảo thực hiện chính sách của Nhà nước cho nhóm đối tượng này gặp nhiều khó khăn. Phần lớn số trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em trong hộ gia đình nghèo khó tiếp cận với 8 nhóm dịch vụ xã hội và phúc lợi xã hội dành cho trẻ em gồm dinh dưỡng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh môi trường và vui chơi giải trí... Đồng chí Phạm Đức Chính, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB và XH cho biết: Nguyên nhân cơ bản dẫn đến những hạn chế trong công tác chăm sóc, bảo vệ trẻ em là: Sự chênh lệch mức sống giữa các địa phương, các nhóm dân cư, giữa nông thôn và thành thị, những khó khăn về kinh tế dẫn đến sao nhãng, bỏ mặc trẻ em; áp lực tâm lý trong đời sống gia đình và xã hội dẫn đến nguy cơ trẻ em bị bỏ rơi. Kiến thức và kỹ năng bảo vệ trẻ em của cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và của chính các em chưa đầy đủ, vai trò của cộng đồng và gia đình trong hoạt động bảo vệ trẻ em chưa được coi trọng. Bên cạnh đó, việc tạo cho trẻ em môi trường thân thiện, điều kiện vui chơi giải trí lành mạnh, phát triển năng khiếu của trẻ em chưa được quan tâm đúng mức, nhà văn hóa, khu vui chơi dành riêng cho trẻ em ngày càng bị thu hẹp. Sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức của tỉnh trong hoạt động bảo vệ chăm sóc trẻ em chưa đồng bộ. Kinh phí đầu tư để thực hiện các chương trình mục tiêu bảo vệ trẻ em còn hạn chế. Việc thực hiện hoạt động xã hội hóa công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em chưa đủ mạnh để hỗ trợ có hiệu quả cho các mục tiêu chương trình bảo vệ trẻ em.
Giai đoạn 2011-2015, toàn tỉnh sẽ có 165,8 nghìn trẻ em nguy cơ cao rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, gồm: 23 nghìn trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng; 34.250 trẻ em sống trong hộ nghèo, 12.780 trẻ em sống trong hộ gia đình cận nghèo, 6.984 trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt; gần 1.800 trẻ em là con của trên 1.200 cặp vợ chồng ly hôn; gần 8.000 trẻ em sống trong 3.699 gia đình có người nhiễm HIV/AIDS; gần 3.500 trẻ em sống trong 1.679 gia đình có người nghiện ma túy… Mục tiêu và hoạt động trọng tâm trong công tác trẻ em giai đoạn 2011-2015 tỉnh ta là trợ giúp cho 54.646 hộ nghèo, 42.602 hộ cận nghèo và 165.800 trẻ em có nguy cơ cao rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em bị xâm hại, trẻ em bị bạo lực. Trong đó, xây dựng mô hình phòng ngừa, trợ giúp trẻ em lang thang, trẻ em làm việc nặng nhọc, nguy hiểm, tiếp xúc với chất độc hại dựa vào cộng đồng. Hỗ trợ 100% trẻ em lang thang, trẻ em làm việc nặng nhọc, tiếp xúc với chất độc hại, trẻ em có nguy cơ lang thang được học văn hóa; đào tạo nghề miễn phí khi không có khả năng tiếp tục học văn hóa nhưng có đủ điều kiện để học nghề; hỗ trợ định hướng và tìm việc làm cho 100% trẻ em sau khi đã được đào tạo nghề. Tập huấn kỹ năng sống, kỹ năng làm cha mẹ cho 100% chủ hộ gia đình nghèo, gia đình có người vi phạm pháp luật hoặc mắc tệ nạn xã hội. Xây dựng và tổ chức hoạt động các câu lạc bộ dành cho trẻ em tại cộng đồng. Tìm gia đình thay thế cho 100% trẻ em mồ côi không nơi nương tựa, trẻ em bị bỏ rơi trên địa bàn.
Các hoạt động của “Tháng hành động vì trẻ em” năm 2011 với chủ đề “Vì môi trường an toàn, thân thiện và lành mạnh cho mọi trẻ em” vừa qua có ý nghĩa quan trọng, nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em trong giai đoạn mới, là tiền đề thực hiện có hiệu quả cho cả giai đoạn 2011-2015. Để tiếp tục nâng cao nhận thức của toàn xã hội đối với công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em, các cấp, các ngành và các tổ chức xã hội cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo chuyển biến sâu rộng trong nhận thức của toàn xã hội về tầm quan trọng của sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Kịp thời biểu dương những cá nhân, tổ chức giúp đỡ trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt. Xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch cụ thể về bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao dành riêng cho trẻ em hướng tới việc tạo môi trường an toàn, thân thiện và lành mạnh cho trẻ em, đặc biệt quan tâm đến trẻ em trong các hộ nghèo, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn. Chủ động phòng tránh tai nạn thương tích, nhất là tai nạn đuối nước trong dịp hè, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm quyền trẻ em. Vận động các tổ chức, cá nhân, đơn vị, doanh nghiệp ủng hộ nguồn lực cho “Quỹ Bảo trợ trẻ em”, xây dựng chương trình phúc lợi dành cho trẻ em; hỗ trợ trẻ em nghèo thông qua các hình thức tặng quà, tặng học bổng văn hóa và học nghề./.
Bài và ảnh: Việt Thắng
