Chúng tôi về xã Nam Thanh (Nam Trực) trong những ngày học sinh cả nước đang bước vào kỳ thi tuyển sinh vào đại học, cao đẳng. Giữa cái nắng chói chang của mùa hè, đi đến đâu cũng nghe những người dân nơi đây bàn chuyện con cái học hành, thi cử và chuyện đưa con đi thi đại học. Ở xã Nam Thanh, tỷ lệ 100% học sinh của xã sau khi tốt nghiệp THCS đều vào học tại các trường THPT, GDTX, học nghề và có tới 90 đến 95% số học sinh đỗ vào các trường đại học, cao đẳng, trung cấp là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã.
 |
| Đại diện Hội Khuyến học xã Nam Thanh (Nam Trực) trao phần thưởng cho em Nguyễn Hải Đăng, mồ côi bố, gia đình gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn vươn lên học tốt. |
Năm 1998, cùng với việc thành lập Hội Khuyến học, Đảng ủy xã đã ra nghị quyết chuyên đề về khuyến học, khuyến tài, tạo điều kiện cho các dòng họ, thôn, làng, các nhà trường, nhà chùa, xứ đạo… thành lập các chi hội khuyến học và tham gia tích cực vào phong trào. Đến nay, Hội Khuyến học xã đã có 1.759 hội viên, chiếm 14,6% dân số và có 1.200 gia đình được công nhận là gia đình hiếu học, trong đó có 216 gia đình tiêu biểu có nhiều con cháu đỗ vào các trường đại học. Bên cạnh việc đầu tư cho các trường học, phong trào khuyến học, khuyến tài được Đảng uỷ, UBND xã tập trung chỉ đạo và ngày càng có sức lan tỏa sâu rộng trong các gia đình, dòng họ. Tiêu biểu như dòng họ Phạm ở thôn Hạ Lao, dòng họ Nguyễn ở thôn Xối Tây, dòng họ Trần ở thôn Trung Thắng… Hàng năm mỗi dòng họ đều có số quỹ hàng chục triệu đồng để phát thưởng cho học sinh giỏi và trao học bổng cho học sinh nghèo vượt khó, đưa số quỹ khuyến học của toàn xã luôn duy trì khoảng 300 triệu đồng. Riêng dòng họ Phạm ở thôn Hạ Lao, hàng năm có số quỹ khuyến học trên dưới 30 triệu đồng để phát thưởng, hỗ trợ các cháu khó khăn vươn lên trong học tập. Ông Phạm Văn Định (người con của dòng họ Phạm đang sinh sống tại Hà Nội) đã hỗ trợ các con em đang học đại học mỗi tháng 300 nghìn đồng và mỗi em đạt danh hiệu học sinh giỏi được trao học bổng 500 nghìn đồng, học sinh tiên tiến 300 nghìn đồng. Nhờ đó, các em trong dòng họ đều không ngừng phấn đấu vươn lên trong học tập, lập thành tích báo công lên tiên tổ, không phụ lòng mong mỏi của dòng họ và thực hiện ước mơ trở thành sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Từ ngày thành lập chi Hội Khuyến học, dòng họ quy định mỗi gia đình trong họ phải có người tham gia chi Hội Khuyến học đồng thời trích quỹ để mua sách vở, giấy bút tặng học sinh có kết quả học tập cao, giúp các cháu có hoàn cảnh khó khăn vươn lên trong học tập. Em Phạm Văn Thiều, gia đình nghèo, bố bị bệnh tâm thần, mẹ bỏ đi, ở với ông bà nội già yếu. Từ năm 1998 đến nay, dòng họ luôn giúp đỡ, động viên, hỗ trợ em sách vở, kinh phí học tập để em tiếp tục đến trường... Hiện tại, dòng họ có 14 em đang học đại học, hàng chục em học cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, nhiều em đạt danh hiệu học sinh giỏi cấp huyện và cấp tỉnh… Các thôn trong xã xuất hiện nhiều tấm gương nghèo nhưng vẫn nỗ lực vượt khó vươn lên nuôi con học đại học như gia đình các ông Phạm Văn Thìn, Đào Văn Trường, Đoàn Văn Bến... Riêng năm 2011, đã có 36 lượt học sinh có hoàn cảnh được quan tâm hỗ trợ. Tiêu biểu như em Nguyễn Hải Đăng, học sinh lớp 8 Trường THCS Nguyễn Hiền, mồ côi bố, gia đình gặp rất nhiều khó khăn; em Phạm Thị Linh, học sinh lớp 5, bố mất, mẹ bỏ đi, phải ở với ông bà nội già yếu…, được sự chăm lo, giúp đỡ kịp thời nên hằng năm các em đều trở thành những học sinh khá, giỏi. Đến nay, toàn xã đã có 3.900 lượt học sinh được các chi Hội Khuyến học khen thưởng với số tiền trên 1 tỷ đồng. Từ ý chí học tập của con em và sự phấn đấu nuôi con ăn học của nhiều gia đình, đến nay, nhiều dòng họ trong xã đã có từ 3 đến 5 người có học vị tiến sỹ.
Phong trào khuyến học, khuyến tài của xã Nam Thanh đã góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy, học tập làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, huy động 100% trẻ trong độ tuổi đến trường, không có học sinh phải bỏ học giữa chừng và mắc các tệ nạn xã hội. Hiện tại, xã đã có 11 dòng họ được Huyện ủy, UBND huyện Nam Trực tặng bức trướng khuyến học, khuyến tài; Hội Khuyến học xã và hai dòng họ Trần, họ Phạm được Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam tặng Bằng khen về những thành tích xuất sắc trong phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập./.
Bài và ảnh: Minh Hồng
