Theo số liệu thống kê của Bệnh viện Phụ sản tỉnh, tỷ lệ nhiễm HIV trong phụ nữ mang thai hàng năm chiếm 0,24-0,29%. Tuy nhiên, nếu phụ nữ mang thai nhiễm HIV được chăm sóc và điều trị dự phòng kịp thời thì tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con sẽ giảm đáng kể. Việc ngăn ngừa và hạn chế lây truyền HIV từ mẹ sang con là một mục tiêu của Chương trình Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, một trong các chương trình ưu tiên của Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, tầm nhìn đến năm 2020. Bác sỹ Vũ Văn Nghĩa, Phó Giám đốc Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: Trong quá trình điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, nếu cho thai phụ uống thuốc kháng vi rút ARV từ tuần thứ 28 khi mang thai đến thời kỳ sinh nở thì tỷ lệ trẻ bị lây nhiễm HIV từ mẹ giảm từ 25% xuống còn 15%. Nếu thai phụ uống một liều duy nhất trong lúc chuyển dạ đẻ, cũng có thể giảm được tỷ lệ lây nhiễm từ 25% xuống còn 20%...
 |
|
Cán bộ Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS tỉnh truyền thông cho phụ nữ xã Hiển Khánh (Vụ Bản) phương pháp phòng chống lây nhiễm HIV từ mẹ sang con.
Ảnh:
Ngọc Thắng
|
Năm 2008, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh tiếp nhận chương trình điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (PLTMC) do tổ chức Life Gape tài trợ và bắt đầu triển khai tại Bệnh viện Phụ sản tỉnh. Từ khi tiếp nhận chương trình, các cán bộ tham gia dự án được đào tạo các kiến thức về lây truyền và các quy trình điều trị lây truyền từ mẹ sang con. Bệnh viện cũng được đầu tư nâng cấp phòng làm việc, trang thiết bị và các điều kiện cần thiết khác... được cung cấp nguồn thuốc ARV, sữa ăn thay thế sữa mẹ cho trẻ sơ sinh. Bệnh viện tư vấn cho các bà mẹ mang thai, xét nghiệm cho tất cả các trường hợp đến khám và điều trị cho những bà mẹ có HIV dương tính. Từ năm 2008 đến nay, bệnh viện đã tư vấn xét nghiệm HIV cho hàng vạn thai phụ, điều trị PLTMC cho hàng chục phụ nữ mang thai nhiễm HIV, cung cấp sữa ăn thay thế sữa mẹ cho 100% trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV trong 6 tuần đầu sau sinh. Bên cạnh đó, bệnh viện phối hợp với các dịch vụ phòng khám ngoại trú tư vấn xét nghiệm tự nguyện cho tất cả các cháu bị phơi nhiễm với HIV. Với việc tiếp nhận chương trình, Bệnh viện Phụ sản tỉnh đã bước đầu thành công trong việc điều trị cho những cháu bé được sinh ra từ bà mẹ bị nhiễm HIV với kết quả cao. Khi được điều trị PLTMC ngay từ đầu, tỷ lệ lây nhiễm giảm xuống còn 5/100.
Năm 2010, được sự hỗ trợ của tổ chức SC (Save children), Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh đã triển khai điều trị PLTMC tại các cơ sở sản khoa có sinh tuyến tỉnh và các Trung tâm Y tế, bệnh viện đa khoa 10 huyện, thành phố trong tỉnh. Theo đánh giá ban đầu, dự án đã đáp ứng tốt nhu cầu PLTMC. Khi được điều trị PLTMC, tỷ lệ các cháu bị lây truyền HIV từ mẹ đã giảm rõ rệt. Theo thống kê, tại các cơ sở sản khoa cung cấp dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con toàn diện như Bệnh viện Phụ sản tỉnh, bệnh viện đa khoa 10 huyện, thành phố, từ giữa năm 2010 đến tháng 5-2011, đã có 16.628 phụ nữ mang thai được tư vấn trước xét nghiệm HIV, 15.205 phụ nữ mang thai được xét nghiệm HIV tự nguyện (trong đó có 11.887 người được xét nhiệm HIV trong thời kỳ mang thai, 3.318 người xét nghiệm HIV trong lúc chuyển dạ đẻ), đã phát hiện 8 phụ nữ mang thai nhiễm HIV và 5/8 người trong số đó đã được điều trị dự phòng bằng thuốc ARV từ trong thời gian mang thai.
Hưởng ứng Tháng cao điểm chiến dịch PLTMC năm 2011 do Bộ Y tế phát động từ ngày 1-6 đến 30-6-2011, từ đầu tháng 6, Sở Y tế đã ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai đến các địa phương, đơn vị, triển khai các can thiệp về PLTMC tại các cơ sở y tế có liên quan; tổ chức lễ phát động tháng cao điểm, phổ biến rộng rãi các thông điệp, gói dịch vụ về PLTMC và địa chỉ cung cấp dịch vụ tại địa phương trên các kênh thông tin, phối hợp với các chương trình dự phòng khác nhằm tăng cường chuyển tải các thông điệp về phòng tránh nhiễm HIV, tổ chức nói chuyện, tư vấn, thảo luận nhóm thông qua đội ngũ tuyên truyền viên, cộng tác viên, y tế thôn và các mạng lưới của hệ thống bảo vệ bà mẹ trẻ em và kế hoạch hóa gia đình… Trung tâm CSSKSS tổ chức tư vấn xét nghiệm HIV tự nguyện cho phụ nữ mang thai và tư vấn về các can thiệp có giảm lây truyền HIV từ mẹ sang con; giới thiệu phụ nữ mang thai nhiễm HIV đến các cơ sở điều trị để được đánh giá lâm sàng và điều trị HIV/AIDS. Bệnh viện Phụ sản tỉnh chuẩn bị tốt các điều kiện hỗ trợ việc tiếp cận với các dịch vụ phòng lây truyền từ mẹ sang con, chăm sóc và theo dõi bà mẹ và trẻ sinh ra từ bà mẹ nhiễm HIV. Trung tâm y tế tuyến huyện, thành phố và trạm y tế xã, phường cung cấp thông tin về chiến dịch PLTMC cho phụ nữ mang thai đến khám thai; thông tin về lợi ích và địa chỉ cung cấp các dịch vụ PLTMC tại địa bàn. Các cơ sở sản khoa có sinh tại tuyến tỉnh và bệnh viện đa khoa các huyện, thành phố tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai; cung cấp thuốc ARV để PLTMC, giới thiệu mẹ và trẻ đến các cơ sở chăm sóc và điều trị HIV để tiếp tục được chăm sóc và điều trị HIV. Bệnh viện Nhi tỉnh chăm sóc sức khỏe và theo dõi tình trạng nhiễm HIV của trẻ sinh ra từ mẹ có HIV theo quy định của Bộ Y tế; tư vấn và lấy mẫu máu làm xét nghiệm phát hiện sớm nhiễm HIV cho trẻ dưới 18 tháng tuổi.
Chương trình điều trị PLTMC đã và đang góp phần hạn chế tốc độ gia tăng nhiễm HIV nói chung và tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con nói riêng./.
